Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

Οι αστάθμητοι παράγοντες…

Πριν 200 παρά ένα χρόνια (το 1815) οι τρεις αυτοκρατορίες που νίκησαν τον Ναπολέοντα (Ρωσία, Αυστρία, Πρωσία) συνήψαν μια συνθήκη,..

Πριν 200 παρά ένα χρόνια (το 1815) οι τρεις αυτοκρατορίες που νίκησαν τον Ναπολέοντα (Ρωσία, Αυστρία, Πρωσία) συνήψαν μια συνθήκη, που ονομάστηκε Ιερά Συμμαχία, με στόχο τη διατήρηση του status quo στην Ευρώπη. Σύντομα προσχώρησαν στην Ιερά Συμμαχία η Αγγλία και η μεταναπολεόντεια Γαλλία.

Όπως γνωρίζουμε, η σύμπραξη των πέντε μεγαλύτερων δυνάμεων της Ευρώπης δεν κατάφερε να αποτρέψει την επέλαση των νέων ιδεών και ιδεολογικών ρευμάτων που διέτρεχαν τότε την ευρωπαϊκή ήπειρο. Η Ιερά Συμμαχία δέχτηκε το μεγαλύτερο πλήγμα από την Ελληνική Επανάσταση, που με πρωτεργάτη τον Μέτερνιχ, την καταπολέμησε με πείσμα. Η κατάρρευσή της ολοκληρώθηκε με τις επαναστάσεις στο Βέλγιο το 1830, στη Γαλλία το 1834 και ορισμένες ακόμη χώρες της Ευρώπης.

Γιατί τα λέω όλα αυτά; Γιατί από τότε μεσολάβησαν πολλοί ”μικροί” και δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι, που κυριολεκτικά ανέσκαψαν την Ευρώπη. Όμως οι λαοί της γηραιάς ηπείρου αποδείχθηκαν πολύ σκληροί για να μαντρωθούν σε ένα μαντρί με ”τσοπάνη” κάθε φορά έναν ή περισσότερους από τις εκάστοτε ”μεγάλες δυνάμεις” της Ευρώπης. Πάλεψαν, μάτωσαν, δεν υποτάχτηκαν. Οι αυτοκρατορίες διαλύθηκαν, το Γ’ Ράιχ πνίγηκε στο αίμα των εκατομμυρίων νεκρών που προκάλεσε.

Σήμερα επιχειρείται για άλλη μια φορά το ”μεγάλο μάντρωμα”, με όπλο αυτή τη φορά το ”ενιαίο νόμισμα”, με άλλα λόγια την οικονομική ισχύ των δυνατών έναντι των αδυνάτων. Σε ρόλο Ιεράς Συμμαχίας το ΔΝΤ και η Κομισιόν. Η Μέρκελ, ως νέος Μέτερνιχ, κινεί τα σιδερένια νήματα με τα οποία θα πρέπει να δεθούν οι λαοί της Ευρώπης.

Η Ελλάδα, κατά σύμπτωση (;), αποτέλεσε το ”πρώτο πρόβλημα” της νέας ”Ιεράς Συμμαχίας”, όπως αποτέλεσε το πρώτο- και μοιραίο για την ύπαρξή της- πρόβλημα της Ιεράς Συμμαχίας των αυτοκρατοριών.

Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, θα πουν πολλοί. Και είναι σωστό. Όμως, το όνειρο και η επιδίωξη των εκάστοτε ισχυρών είναι πάντα το ίδιο: Η καθυπόταξη των λαών, η οικονομική υπερεκμετάλλευσή τους, η πολιτισμική αλλοτρίωσή τους. Τα μέσα που χρησιμοποιούν για την επίτευξη του σκοπού τους κάθε άλλο παρά διακρίνονται για την πρωτοτυπία τους: Πόλεμος με στρατιωτικά μέσα, οικονομικός πόλεμος, ενδοτικές τοπικές κυβερνήσεις, ελεγχόμενη πληροφόρηση ή μάλλον παραπληροφόρηση.

Την τελευταία εικοσαετία η επέλαση του νεοφιλελευθερισμού έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό το πολιτικό πεδίο στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Το κοινωνικό κράτος συρρικνώνεται ή ακόμη και διαλύεται στις χώρες που θεωρούνται ως ο ‘’αδύναμος κρίκος’’ του συστήματος. Το βιοτικό επίπεδο μειώνεται από άκρου εις άκρον της ηπείρου και πολύ περισσότερο στο μεσογειακό υπογάστριο της Ευρώπης. Η Κομισιόν και το ΔΝΤ, δρώντας ως διευθυντήρια, παρεμβαίνουν απροκάλυπτα στο εσωτερικό πολλών χωρών, μετατρέποντάς τις ουσιαστικά σε προτεκτοράτα ή ‘’αποικίες νέου τύπου’’. Τα υπερκέρδη του μεγάλου κεφαλαίου γιγαντώνονται, η ‘’δικτατορία των αγορών’’ ρυθμίζει πλέον σε μεγάλο βαθμό τις τύχες εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων.

Όλα φαίνονται τόσο βολικά για τους μεγάλους κερδισμένους της νέας τάξης πραγμάτων. Η Αριστερά, καταπτοημένη και διαιρεμένη, δεν μπορεί ακόμη να αρθρώσει ενιαία και ολοκληρωμένη άποψη για το τον ‘’άλλο δρόμο’’ που πρέπει να ακολουθήσει η Ευρώπη. Οι αγορές εμφανίζονται πανίσχυρες και αήττητες, τα ιδανικά που σε παλαιότερες εποχές πυρπολούσαν τις ψυχές ολόκληρων λαών σήμερα δεν υπάρχουν είτε βρίσκονται στη σφαίρα της αναζήτησης.

Όμως, τις περισσότερες φορές οι αστάθμητοι παράγοντες είναι αυτοί που καθορίζουν τις ιστορικές εξελίξεις. Αστάθμητοι παράγοντες που στην αρχή δεν τους δίνουν σημασία οι ισχυροί, αλλά τελικά ξεστρατίζουν την ιστορία από το δρόμο που αυτοί έστρωσαν.

Το Διευθυντήριο φαίνεται να φοβάται ότι οι ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών στην Ελλάδα θα μπορούσαν να αποτελέσουν εκείνον τον ‘’αστάθμητο παράγοντα’’ που θα πυροδοτήσει όχι μόνο ανεπιθύμητες αλλά και ίσως ανεξέλεγκτες εξελίξεις σε όλη την ευρωζώνη. Έτσι, η αναμενόμενη έτσι κι αλλιώς ωμή παρέμβαση στις εσωτερικές εξελίξεις της χώρας εκδηλώθηκε πολύ νωρίς δια στόματος του προέδρου της Κομισιόν, Ζαν Κλωντ Γιούνκερ. Ο Γιούνκερ δήλωσε ότι δεν θα ήθελε να δει ‘’ακραίες δυνάμεις στην ηγεσία’’, αλλά ‘’γνώριμα και οικεία πρόσωπα’’.

Οι ‘’αστάθμητοι παράγοντες’’, λοιπόν, αλλά και η θέληση των λαών να διατηρήσουν την ταυτότητά τους, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, τον πολιτισμό τους, τη διατήρηση πάνω από όλα του δικαιώματος να αποφασίζουν οι ίδιοι για τις τύχες τους.

Το 1821 οι Έλληνες διεκδίκησαν με τα όπλα την πολιτική, οικονομική και πολιτιστική ανεξαρτησία τους. Η ‘’Ενωμένη Ευρώπη’’ της Ιεράς Συμμαχίας έκανε ότι μπορούσε για να υπονομεύσει αυτόν τον αγώνα. Όλα τα είχε υπολογίσει, εκτός από τον ‘’αστάθμητο παράγοντα’’, που σε εκείνη την περίπτωση ήταν η πρωτοφανής αλληλεγγύη των ευρωπαϊκών λαών. Η Ελλάδα απέκτησε κρατική οντότητα, έστω και κολοβωμένη, έστω και μακριά από αυτό που ονειρεύτηκαν οι απλοί αγωνιστές, ενώ η Ιερά Συμμαχία πετάχτηκε σε ελάχιστα χρόνια στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας.

Σήμερα; Μήπως τέθηκαν ήδη σε κίνηση οι αστάθμητοι παράγοντες; Ή μήπως το ενδεχόμενο αυτό φοβίζει πια τους επικυρίαρχους; Εξ ου και η πρεμούρα του Γιούνκερ να εκδηλώσει από νωρίς- νωρίς την ωμή και απροκάλυπτη παρέμβασή του.

Και λέγοντας αστάθμητους παράγοντες, δεν εννοώ τόσο μια πιθανή εκλογική νίκη του Σύριζα, όσο τις διεργασίες που μπορεί να θέσει σε κίνηση ένα τέτοιο ενδεχόμενο σε όλη την Ευρώπη.

Απόψεις