Σε ανοιχτή σύγκρουση με κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια βρίσκεται η κυβέρνηση Τραμπ, με το Χάρβαρντ να βρίσκεται στο επίκεντρο, με θέμα το κόψιμο της χρηματοδότησής του αν δεν συμμορφωθούν στις εντολές του. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει ξεκινήσει σειρά ερευνών και ασκεί πιέσεις σε πανεπιστημιακές διοικήσεις για να περιορίσουν ή και να καταργήσουν πρωτοβουλίες που σχετίζονται με την προώθηση της πολυμορφίας, της ισότητας και της ένταξης (Diversity, Equity, Inclusion – DEI).
Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι αποφάσισε το πάγωμα επιχορηγήσεων ύψους 2,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων προοριζόμενων για το πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, μετά την κατηγορηματική άρνηση του Πανεπιστημίου να αποδεχθεί ένα σύνολο απαιτήσεων που επέβαλε η Ουάσιγκτον στο πλαίσιο της κατάργησης του πλαισίου DEI για τη διαφορετικότητα, την ισότητα και τη συμπερίληψη, που το πανεπιστήμιο χαρακτηρίζει «παράνομο».
«Η παρακώλυση της μαθησιακής διαδικασίας στις πανεπιστημιουπόλεις αυτά τα τελευταία χρόνια είναι απαράδεκτη. Η παρενόχληση εβραίων φοιτητών είναι αφόρητη (…) Η κοινή ειδική επιχειρησιακή ομάδα για τον αγώνα εναντίον του αντισημιτισμού ανακοινώνει το πάγωμα επιχορηγήσεων 2,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων αρκετών ετών», τόνισε σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε το ομοσπονδιακό υπουργείο Παιδείας των ΗΠΑ.
Ενδιαφέρον, πάντως, είχε και η απάντηση του Χάρβαρντ, το οποίο απέρριψε τις απαιτήσεις Τραμπ. Συγκεκριμένα, τη Δευτέρα, ο πρόεδρος του Χάρβαρντ Άλαν Γκάρμπερ δήλωσε ότι ο Λευκός Οίκος απέστειλε μια “διευρυμένη λίστα απαιτήσεων” την Παρασκευή μαζί με προειδοποίηση ότι το πανεπιστήμιο “πρέπει να συμμορφωθεί” για να διατηρήσει τη “χρηματοδοτική του σχέση” με την κυβέρνηση.
“Ενημερώσαμε την κυβέρνηση μέσω του νομικού μας συμβούλου ότι δεν θα δεχθούμε την προτεινόμενη συμφωνία,” έγραψε σε επιστολή του. “Το πανεπιστήμιο δεν θα παραχωρήσει την ανεξαρτησία του ούτε θα αποδεχτεί τη κατάργηση των συνταγματικών του δικαιωμάτων.” Εξίσου σημαντικό, πάντως είναι ότι στην ίδια απάντηση το Χάρβαρντ λέει ότι έχει πάρει σειρά μέτρων κατά του «αντισημιτισμού»!
Να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση έκοψε ήδη για τους ίδιους λόγους επιχορήγηση 400 εκατομμυρίων δολαρίων σε ένα άλλο μεγάλο πανεπιστήμιο, το Κολούμπια, στη Νέα Υόρκη, το οποίο άρχισε τις τελευταίες εβδομάδες δραστικές μεταρρυθμίσεις τις οποίες ζήτησε η διοίκηση σε μια προσπάθεια να ανακτήσει αυτά τα κονδύλια.
«Πίσω» από τις επιχορηγήσεις των πανεπιστημίων
Η σύγκρουση αυτή δεν είναι απλώς ένας καβγάς για τις ακαδημαϊκές ελευθερίες. Είναι κομμάτι μιας συνολικότερης στρατηγικής που σχετίζεται:
(α) με τα κονδύλια στην έρευνα,
(β) με το «στάτους» των μεγάλων πανεπιστημίων στην Αμερική, τα οποία αποτελούν μέρος μιας ισχυρής ελίτ,
(γ) με την ενίσχυση του συντηρητισμού στο σύνολο της αμερικάνικης κοινωνίας.
Η εικόνα που προβάλλει η κυβέρνηση Τραμπ είναι καθαρή: τα πανεπιστήμια είναι προνομιούχοι χώροι που παράγουν ακτιβιστές, όχι επαγγελματίες· που μισούν την Αμερική αντί να την υπηρετούν· που ευνοούν μετανάστες, γυναίκες, LGBTQ και μειονότητες αντί για τον «λευκό, χριστιανό φορολογούμενο». Αυτή η αντίληψη όμως δεν είναι μια «τρέλα» του Τραμπ. Οντως τα αμερικάνικα πανεπιστήμια τύπου Χάρβαρντ ή Κολούμπια είναι πλήρως αποκομμένα από την αμερικάνικη κοινωνία και αποτελούν «προνόμιο» για λίγους Αμερικάνους. Το γεγονός αυτό ο Τραμπ το εκμεταλλεύεται.
Αφορμή υπήρξαν περιστατικά φοιτητικών κινητοποιήσεων και δηλώσεων πανεπιστημιακών υπέρ της Παλαιστίνης και ενάντια στη δολοφονική δράση του Ισραήλ στη Γάζα. Η κυβέρνηση κατηγορεί τα πανεπιστήμια για «αντιαμερικανισμό», «αριστερή ιδεολογική μονομέρεια» και «αντισημιτισμό», ενώ ο ίδιος ο Τραμπ έχει μιλήσει για «εκκαθάριση των ιδρυμάτων από την αριστερά».
Η καταστολή της πανεπιστημιακής ζωής, λοιπόν, επιδιώκει να πλήξει και το κύμα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη που έχει ξεπηδήσει στα αμερικανικά campus. Τα πανεπιστήμια είναι σχεδόν οι μόνοι χώροι δημόσιου λόγου όπου το φιλειρηνικό και αντιπολεμικό αίτημα δεν έχει σιγήσει.