Ο Ντόναλντ Τραμπ διέταξε τον αμερικανικό στρατό να καταρτίσει σχέδια για την κατάληψη της διώρυγας του Παναμά, όπως ισχυρίστηκαν αξιόπιστες πηγές. Η Νότια Διοίκηση των ΗΠΑ έχει εκπονήσει ήδη μια σειρά από πιθανά σχέδια για να διασφαλίσει ότι η Αμερική θα έχει πλήρη πρόσβαση στη Διώρυγα του Παναμά, επιβεβαίωσαν δύο στρατιωτικές πηγές στο Reuters.
Τα σχέδια κυμαίνονται από τη στενή συνεργασία με τις δυνάμεις ασφαλείας του Παναμά έως τη χρήση αμερικανικών στρατευμάτων για τη βίαιη κατάληψη της υδάτινης οδού, η οποία, σύμφωνα με αξιωματούχους, είναι η λιγότερο πιθανή επιλογή.
Οι αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι ο ναύαρχος Alvin Holsey, διοικητής της Νότιας Διοίκησης των ΗΠΑ, παρουσίασε τις προτάσεις στον υπουργό Άμυνας Pete Hegseth αυτή την εβδομάδα. Ο Hegseth αναμένεται να επισκεφτεί τον Παναμά τον επόμενο μήνα.
Ο Τραμπ έχει υποστηρίξει ότι οι ΗΠΑ πρέπει να ανακτήσουν τη διώρυγα επειδή η Κίνα την ελέγχει και θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την υδάτινη οδό για να υπονομεύσει τα αμερικανικά συμφέροντα. Έκτοτε ωστόσο η αμερικανική Black Rock συμφώνησε να αγοράσει τα δύο λιμάνια στις δύο άκρες της διώρυγας από την εταιρεία του Χονγκ Κονγκ η οποία τα διαχειριζόταν.
Μια αμερικανική εισβολή στον Παναμά είναι απίθανη, προειδοποίησαν οι γνώστες, των σχεδίων λέγοντας στο NBC News ότι μια τέτοια κίνηση θα εξεταζόταν σοβαρά μόνο αν η αυξημένη παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων στην περιοχή δεν πετύχαινε τον στόχο του Τραμπ να “πάρει πίσω” τη διώρυγα.
Η Διώρυγα του Παναμά, η οποία βρίσκεται στο στενότερο σημείο του ισθμού που ενώνει την Βόρεια και την Νότια Αμερική, θεωρείται μία από τις πιο σημαντικές από στρατηγική άποψη υδάτινες οδούς στον κόσμο. Ο Τραμπ έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι θέλει να “πάρει πίσω” την πλωτή οδό, αλλά δεν έχει αποκαλύψει λεπτομέρειες σχετικά με το πώς θα το κάνει αυτό ή αν μπορεί να απαιτηθεί στρατιωτική δράση.
Μία αμερικανική πηγή δήλωσε ότι υπάρχει ένα έγγραφο, που περιγράφεται ως προσωρινή καθοδήγηση εθνικής ασφάλειας από τη νέα κυβέρνηση, καλεί τον στρατό να εξετάσει στρατιωτικές επιλογές για να διασφαλίσει την πρόσβαση στη διώρυγα.
Ένας δεύτερος αξιωματούχος δήλωσε ότι ο στρατός των ΗΠΑ έχει ένα ευρύ φάσμα πιθανών επιλογών για τη διασφάλιση της πρόσβασης, συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης στενής συνεργασίας με τον στρατό του Παναμά. Το Πεντάγωνο δημοσίευσε για τελευταία φορά Εθνική Αμυντική Στρατηγική το 2022. Είναι το έγγραφο που καθορίζει τις προτεραιότητες του στρατού.Το Πεντάγωνο δεν ανταποκρίθηκε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό.
Οι ΗΠΑ και ο Παναμάς δεσμεύονται από την μεταξύ τους συνθήκη, του 1979, να υπερασπιστούν τη διώρυγα έναντι οποιασδήποτε απειλής της ουδετερότητάς της και επιτρέπεται να αναλάβουν μονομερή δράση για το σκοπό αυτό.
Η Αμερική απέκτησε τα δικαιώματα κατασκευής και λειτουργίας της διώρυγας στις αρχές του 20ού αιώνα.
Σε συνθήκη που υπογράφηκε το 1979, κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης του προέδρου Τζίμι Κάρτερ, οι ΗΠΑ συμφώνησαν να παραδώσουν τον έλεγχο της διώρυγας στον Παναμά στο τέλος του 1999.
Η επέμβαση του 1989
Υπενθυμίζουμε ότι οι ΗΠΑ είχαν κάνει επέμβαση στον Παναμά στις 19 Δεκέμβρη του 1989. Τα μεσάνυχτα εκείνης της μέρας αμερικανικές δυνάμεις, που στρατωνίζονταν στις βάσεις του Παναμά, επιτέθηκαν κατά του αρχηγείου των Ενόπλων Δυνάμεων όπου πίστευαν ότι βρίσκεται ο Πρόεδρος της χώρας, Μανουέλ Νοριέγκα. Ομως, ενώ το αμερικανικό Πεντάγωνο υπολόγιζε σε μια επιχείρηση-«αστραπή», η επέμβαση εξελίχθηκε σε πραγματικό πόλεμο, αφού οι εισβολείς συνάντησαν σθεναρή αντίσταση από το στρατό και το λαό του Παναμά. Πριν κλείσουν 24 ώρες από την έναρξη της επέμβασης, ο αριθμός των θυμάτων ξεπερνούσε τις 2.000.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Μπους σε δηλώσεις του υποστηρίζει ότι η επέμβαση έγινε για να προστατευτεί η ζωή των 35.000 Αμερικανών πολιτών στον Παναμά, για να αποκατασταθεί η δημοκρατία στη χώρα αυτή και για να δικαστεί ο Νοριέγκα, τον οποίο οι αμερικανικές αρχές κατηγορούσαν για συμμετοχή στο εμπόριο ναρκωτικών. Πίσω από όλα αυτά, όμως, δεν ήταν τίποτα άλλο παρά η Διώρυγα του Παναμά και τα τεράστια κέρδη που έχει όποιος την ελέγχει.
Οι Αμερικανοί, όπως προέβλεπε η παλαιότερη συμφωνία, κρατούσαν τα «κλειδιά» της Διώρυγας μέχρι τις 31 Δεκέμβρη 1989, οπότε και θα έπρεπε να τα παραδώσουν στην κυβέρνηση του Παναμά. Η συμφωνία Τορίχος-Κάρτερ προέβλεπε ότι εκείνη τη μέρα θα αναλάμβανε τη διοίκηση της Διώρυγας Παναμέζος διοικητής, ενώ ο πλήρης έλεγχος θα περιερχόταν στον Παναμά 10 χρόνια μετά. Ο Νοριέγκα, που έγινε το «μαύρο πρόβατο» για να δικαιολογηθεί η επέμβαση, ήταν στενός φίλος των ΗΠΑ, συνεργάτης των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, «κατασκεύασμα» εξ ολοκλήρου αμερικανικό.
Ομως, οι Αμερικανοί έπαψαν να έχουν εμπιστοσύνη στον «άνθρωπό τους» και έστησαν την κατηγορία για εμπόριο ναρκωτικών. Μια κατηγορία υποκριτική αφού ήταν γνωστό ότι το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου ναρκωτικών της Λατινικής Αμερικής ελεγχόταν από τμήματα του κρατικού και παρακρατικού μηχανισμού των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
Ο Νοριέγκα, μετά την εισβολή, κατέφυγε στην πρεσβεία του Βατικανού όπου και έμεινε έως τις 3 Γενάρη του 1990, οπότε παραδόθηκε στα αμερικανικά στρατεύματα. Με την παράδοση του Νοριέγκα «αποκαταστάθηκε η τάξη».
