του Ανδρέα Μπογιόπουλου – Χειρουργός Ορθοπαιδικός
Ρήξη του δικέφαλου βραχιόνιου μυός περιφερικά
Ο δικέφαλος βραχιόνιος μυς βρίσκεται στο πρόσθιο μέρος του βραχιονά μας (μπράτσο). Ονομάζεται δικέφαλος γιατί αποτελείται από δύο κεφαλές και βραχιόνιος γιατί αποτελεί μέρος των μυών του βραχίονα. Οι δύο κεφαλές του, με την βοήθεια των τενόντων – οι οποίοι είναι ανατομικές δομές των μυών με τις οποίες οι μύες συνδέονται είτε στην έκφυση τους, είτε στην κατάφυσή τους στα οστά- εκφύονται από τα οστά του ώμου και καταφύονται με κοινό τένοντα στα οστά του αντιβραχίου. Αυτός ο κοινός τένοντας ονομάζεται καταφυτικός ή περιφερικός τένοντας του δικεφάλου βραχιόνιου μυός.
Συνδέοντας τον ώμο με το αντιβράχιο ο δικέφαλος βραχιόνιος μυς έχει την ικανότητα όταν συσπάται να κάμπτει τον βραχίονα, να κάμπτει το αντιβράχιο και κατά συνέπεια να κλείνει τον αγκώνα, να στρέφει το αντιβράχιο και το χέρι ώστε η παλάμη του χεριού να κοιτάζει προς τα επάνω και τέλος να σταθεροποιεί την άρθρωση του ώμου.
Οι κατεξοχήν λειτουργίες του δικεφάλου βραχιόνιου μυός είναι:
1) η στροφή του αντιβραχίου και του χεριού ώστε η παλάμη να κοιτάζει προς τα επάνω, κίνηση που ονομάζεται υπτιασμός και
2) η κάμψη του αντιβραχίου κυρίως όταν το αντιβράχιο και το χέρι βρίσκονται σε υπτιασμό.
Οι ρήξεις του καταφυτικού (περιφερικού) τένοντα του δικεφάλου βραχιόνιου μυός έχουν σαν αποτέλεσμα την απώλεια της πρόσφυσης του μυός στο αντιβράχιο. Σε αυτή την περίπτωση ο μυς μετακινείται στο επάνω μέρος του βραχίονα δημιουργώντας ένα εξόγκωμα στο πρόσθιο και άνω μέρος του , γεγονός που του δίνει ένα δύσμορφο αισθητικό αποτέλεσμα είτε κοιτάζοντάς τον βραχίονα από μπροστά είτε από πλάγια.
Εκτός όμως από τη δυσμορφία έχουμε και σημαντικά λειτουργικά ελλείμματα.
Συγκεκριμένα όταν κόβεται ο καταφυτικός τένοντας του δικεφάλου βραχιονίου, άλλοι μύες του βραχιονίου και του αντιβραχίου έρχονται να τον αντικαταστήσουν στις λειτουργίες του. Ωστόσο όταν δεν αποκαθίσταται χειρουργικά η ρήξη, το μπράτσο μας θα χάσει το 30%-40% της δύναμης του κυρίως στην κίνηση της περιστροφής του αντιβραχίου και κατ’επέκταση του χεριού – υπτιασμός.
Αυτά τα λειτουργικά ελλείμματα καθώς και το δύσμορφο αισθητικό αποτέλεσμα καθιστούν επιτακτική την ανάγκη της χειρουργικής αποκατάστασης του τένοντα εκτός από τις περιπτώσεις όπου η γενική εικόνα του ασθενή δεν επιτρέπει την επέμβαση. Αυτός είναι ο λόγος που οι ορθοπαιδικοί προτείνουν πάντα την χειρουργική θεραπεία.
Είναι πολύ εύκολο για τον ορθοπαιδικό χειρουργό να κάνει τη διάγνωση της ρήξης. Αρχικά παρατηρεί το εξόγκωμα στο πρόσθιο και επάνω μέρος του βραχιονίου (η αισθητική δυσμορφία που αναφέραμε πριν). Το εξόγκωμα αυτό δημιουργείται γιατί ο δικέφαλος βραχίονιος μυς χάνει την επαφή του (πρόσφυση του) στο αντιβράχιο με αποτέλεσμα να συρρικνώνεται και να ανεβαίνει προς τα επάνω.
Επίσης ο ορθοπαιδικός ψηλαφά το πρόσθιο μέρος του αγκώνα και βρίσκει σε περιπτώσεις ρήξης ότι υπάρχει κενό λόγω της απουσίας του τένοντα, ο οποίος κόπηκε ή αποκολλήθηκε από το αντιβράχιο. Επίσης ο ορθοπαιδικός μπορεί να παρατηρήσει οίδημα ή αιμάτωμα στο πρόσθιο μέρος του αγκώνα και αδυναμία όταν καλείται ο ασθενής να υπτιάσει το αντιβράχιο και το χέρι καθώς και να κάμψει τον αγκώνα του. Φυσικά ο ασθενής αναφέρει πόνο στον ορθοπαιδικό.
Ο ασθενής συνήθως αναφέρει ότι κατά την προσπάθεια του να σηκώσει ένα βαρύ αντικείμενο ένιωσε έναν υπόκωφο θόρυβο και έπειτα έντονο πόνο. Παρά το γεγονός ότι η διάγνωση είναι εύκολη ο ορθοπαιδικός συνήθως ζητάει να γίνει μαγνητική τομογραφία ώστε να επιβεβαιωθεί το σημείο και η έκταση της ρήξης (μερική ή ολική). Σε περίπτωση ολικής ρήξης η μαγνητική τομογραφία επίσης θα δείξει σε ποιο σημείο του βραχίονα βρίσκεται ο τένοντας μετά την κίνηση του μυός προς τα επάνω. Η μαγνητική τομογραφία είναι πολύ χρήσιμη για τον προεγχειρητικό σχεδιασμό. Μία γρήγορη και οικονομική εξέταση είναι ο υπέρηχος .
Σε περίπτωση που υπάρχει πόνος στον αγκώνα ο ορθοπαιδικός για να αποκλείσει άλλα παθολογίες, πιθανά να ζητήσει ακτινογραφία.
Μετά το χειρουργείο η κινητοποίηση του αγκώνα αρχίζει σε σύντομο χρονικό διάστημα από την στιγμή της χειρουργικής επέμβασης με την βοήθεια ενός αρθρωτού νάρθηκα.
Σταδιακά λοιπόν αποκαθίσταται η κίνηση του αγκώνα και του αντιβραχίου ώστε να ανοίξει πλήρως ο αγκώνας χωρίς καμία αντίσταση, δηλαδή κλείνουμε και ανοίγουμε τον αγκώνα παθητικά με την βοήθεια του άλλου μας χεριού ή την βοήθεια του φυσικοθεραπευτή χωρίς να συσπάται ο βραχιόνιος μυς. Κατόπιν αρχίζει σταδιακά η ενδυνάμωση του δικεφάλου βραχιόνιου μυός .
Ο ασθενής πρέπει να ακολουθήσει πιστά τις οδηγίες του ορθοπαιδικού κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης. Ο τένοντας χρειάζεται 2-3 μήνες για την πλήρη ίαση του , κατά συνέπεια αρχικά ο ασθενής πρέπει να αποφεύγει τις κινήσεις υπό αντίσταση και τα βάρη. Σταδιακά γίνεται φόρτιση του μυός είτε κατά την κάμψη του αγκώνα είτε κατά τον υπτιασμό του αντιβραχίου.
Τα μεγάλα βάρη και οι απότομες βίαιες κινήσεις πρέπει να αποφεύγονται για πολλούς μήνες. Μετά από 5 με 6 μήνες ο ασθενής μπορεί να επανέλθει σε βαριές χειρονακτικές εργασίες, στα αθλήματα που σχετίζονται με βάρη και καταπονούν τον δικέφαλο βραχίονα (Body Building-μονόζυγο,κρίκοι.κ.ο.κ.)
ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ – ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ
