Όταν το «Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ» κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες πολλοί έσπευσαν να μιλήσουν για την κατίσχυση του μηνύματος έναντι της ταινίας. Άλλοι πάλι υποστήριξαν ότι δικαίως ο Κεν Λόουτς μπήκε στη λίστα των διπλά βραβευμένων με Χρυσό Φοίνικα δημιουργών. Προσωπικά, τάσσομαι με τους δεύτερους, ως ένας απλός σινεφίλ, λάτρης της ρεαλιστικής ματιάς του Άγγλου σκηνοθέτη.
Όμως, σκοπός του σημειώματος δεν είναι η κριτική αποτίμηση της ταινίας, μάλιστα ετεροχρονισμένα. Άσε που κάτι τέτοιο απαιτεί συγκεκριμένα μεθοδολογικά εργαλεία, τα οποία δεν κατέχει ο γράφων.
Θα σταθώ, ωστόσο, στο μήνυμα της ταινίας. Διαχρονικό κατά την άποψη της στήλης.
Σε συνέντευξή του στην ιστοσελίδα Flix.gr, ο βραβευμένος σκηνοθέτης ξεδίπλωσε το κοινωνικό, εν πολλοίς πραγματικό υπόβαθρο της σεναριακής μυθοπλασίας. Μίλησε για τα μη προφανή θύματα του μονοπωλιακού καπιταλισμού, για ανθρώπους «που έχουν κάποια αναπηρία, που έχουν αυτοκτονικές τάσεις και σε κάποια γραφεία απ’ όπου δίνουν αυτά τα επιδόματα, έχουν οδηγίες για το πώς να χειρίζονται εκείνους που λένε ότι έχουν τάση αυτοκτονίας ». Καυτηρίασε ακόμη και τη στάση των υπαλλήλων των υπηρεσιών απασχόλησης, καθώς σύμφωνα με τον ίδιο: «ξέρουν ότι σπρώχνουν τους ανθρώπους σ’ αυτήν την κατεύθυνση». https://flix.gr/articles/ken-loach-interview-daniel-blake.html
Βέβαια, ο πρωταγωνιστής Νταν και η συμπρωταγωνίστριά του Κέιτι είναι μη πραγματικά πρόσωπα. Ωστόσο, η κατάσταση που βιώνουν ως ρόλοι είναι πέρα ως πέρα αληθινή. Άνθρωποι που ξέρουν μια τέχνη, γνωρίζουν τα δικαιώματά τους, είναι επικοινωνιακοί, έχουν σπουδάσει, είναι φιλόδοξοι και, μολοταύτα, νικιούνται. Ηττώνται από ένα σύστημα που επιβάλλει τη δική του «πραγματικότητα», μα κατ’ ουσίαν δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας θανατηφόρος ιός που υποθηκεύει το μέλλον μας.
Λίγο δακρύβρεχτο το τελευταίο, θα πει κάποιος. Μα, το απαιτεί η περίσταση, απαντάμε εμείς. Πώς αλλιώς, όταν μόλις την περασμένη εβδομάδα κατατέθηκε στη διαβούλευση από τον Υπουργό Εργασίας το νέο σχέδιο νόμου που περιλαμβάνει, εκτός της μετονομασίας του ΟΑΕΔ σε Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), σειρά ρυθμίσεων που ούτε λίγο ούτε πολύ ποινικοποιούν το αδίκημα της ανεργίας, την ίδα ώρα που οργανώνεται ένα πάρτι εκατοντάδων εκατομμυρίων, με τον ΟΑΕΔ σε ρόλο διαιτητή ιδιωτικών συμφερόντων;
Η νέα νοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης προβλέπει την αυστηροποίηση του ελέγχου, την παροχή κινήτρων στη διαδικασία ενεργής αναζήτησης εργασίας από τους ανέργους, την εκκαθάριση του μητρώου του ΟΑΕΔ από τους «καταχραστές» των παροχών του, καθώς και τη μαζική κατάρτιση των ανέργων, ώστε αυτοί να καταλάβουν τις υπάρχουσες κενές θέσεις εργασίας.
Εκτός αυτών, η κυβέρνηση βάζει χέρι και στο Δ.Σ. του Οργανισμού, καθώς εκπαραθυρώνει τους κοινωνικούς εταίρους από τη θέση των δύο αντιπροέδρων του ΟΑΕΔ, υποκαθιστώντας τους με τρεις διορισμένους υποδοικητές. Ταυτόχρονα, περιορίζει τη δράση των εκπροσώπων της ΓΣΕΕ (όποια δράση έχει απομείνει στη ΓΣΕΕ του «ΝΑΙ» στο δημοψήφισμα) , αλλά κι αυτή των εργοδοτικών οργανώσεων στο Δ.Σ. σε ποσοστό μειοψηφίας. Επιπλέον, δηλωμένος στόχος του σχεδίου νόμου αποτελεί κι η απόσπαση από τον ΟΑΕΔ και η καθ’ ολοκληρίαν παραχώρησή του στους κοινωνικούς εταίρους της διαχείρισης του 65% του Λογαριασμού για την Απασχόληση και την Επαγγελματική Κατάρτιση (ενός λογαριασμού όμως με μειώμενα οικονομικά εργαλεία, έπειτα απο τις περικοπές εισφοράς του Βρούτση, το 2020), αλλά και η θεσμοθέτηση ενός συμβουλίου κοινωνικών εταίρων για τη διαχείριση εντός ΟΑΕΔ του υπόλοιπου 35% των πόρων του Λογαριασμού.
Ως αντιστάθμισμα ( ; ) η κυβέρνηση, μα και μέρος του αντιπολιτευόμενου Τύπου που πρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ, προβάλλει τον πρωταγωνιστικό ρόλο του ΟΑΕΔ στη διακυβέρνηση του συστήματος δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού της χώρας, καθώς και τη βασική αρμοδιότητα των προγραμμάτων κατάρτισης εργαζομένων και ανέργων μεταξύ όλων των κρατικών φορέων.
Προς τι όμως αυτή η πρεμούρα για τις δεξιότητες των εν Ελλάδι εργαζόμενων;
Πριν αφήσουμε τα στοιχεία να μιλήσουν μόνα τους, θεωρούμε χρέος μας να αναφερθούμε σε τρία σημεία της επιχειρηματολογίας του αρμόδιου υπουργείου σχετικά με την αναδιάρθρωση του ΟΑΕΔ.
Για την κυβέρνηση και το υπουργικό της «πιστόλι» ειδικών αποστολών, τον κ. Χατζηδάκη, ντε, ο αποκλεισμός των ανέργων από το μητρώο και η κατάρτισή τους δημιουργούν «Δουλειές ξανά». Σ’ αυτή τη νέα εποχή, λοιπόν, δεν έχουν θέση «άνεργοι- ρετιρέ» που «προτιμούν να εργάζονται με “μαύρα” και να εξασφαλίζουν παροχές», όπως κατήγγειλε ο κ. υπουργός.
Ξέχασε όμως να αναφέρει ότι τόσο το ποσοστό των επιδοτούμενων ανέργων, όσο το ύψος των επιδομάτων και η διάρκεια καταβολής τους είναι πολύ περιορισμένα, ενώ τα περισσότερα επιδόματα, βοηθήματα και προγράμματα του Οργανισμού, με εξαίρεση το επίδομα ανεργίας και το πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού, επιβάλλουν ήδη επιδοματικά κριτήρια επιλεξιμότητας των δικαιούχων.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία Εγγεγραμένης Ανεργίας του ΟΑΕΔ, τον περασμένο Ιανουάριο, το σύνολο των εγγεγραμένων ανέργων, με κριτήριο την αναζήτηση εργασίας, ανήλθε σε 1.103.901 άτομα. Από αυτά, μόλις 212.800 δικαιούνταν επιδότησης, εκ των οποίων οι 107.139 ήταν εποχικοί υπάλληλοι τουριστικών επαγγελμάτων. https://www.oaed.gr/statistika-stixia-eggegrammenhs-anergias-oaed-ianuarios-2022
Σημειώστε ακόμη ότι, βάσει και πάλι των επίσημων στοιχείων του ΟΑΕΔ, με γνώμονα ότι το ύψος της επιδότησης υπολογίζεται σύμφωνα με τον μέσο όρο των μεικτών μηνιαίων αποδοχών του τελευταίου πριν από την απόλυση εξαμήνου, διαπιστώνεται ότι:
- Για Μ.Ο. μεικτών αποδοχών 355,45Ε και άνω, το μηνιαίο επίδομα ανέρχεται σε 407,25Ε.
- Για Μ.Ο. μεικτών αποδοχών από 177,73Ε-355,45Ε, το μηνιαίο επίδομα δεν ξεπερνά τα 305,50Ε.
- Για Μ.Ο. μεικτών αποδοχών έως 177,72Ε, ο επιδοτούμενος θα λάβει μόλις 203,75Ε.
Επομένως για ποιους ανέργους με υψηλά εισοδήματα, μιλά ο υπουργός;
Προσέτι δε, ο υπολογισμός της επιδότητσης γίνεται βάσει 14μήνου (πριν από τη λύση ή τη λήξη της εργασιακής σχέσης, αφαιρουμένων των δύο τελευταίων μηνών) κι αυτή δεν ξεπερνά τους 12 μήνες. (Περισσότερα, εδώ: https://www.oaed.gr/anergia-kai-paroxes-asfalishs-misthwtwn?tab=taktiki-epidotisi-anerghias&tab2=koini-anerghoi&tab3=diarkeia-epidotisis ).
Να δούμε πόσα θα φαγωθούν
Με βάση όλα τα παραπάνω, μήπως τελικά πίσω από την στοχοποίηση των ανέργων, αλλά και κάτω από μέτρα όπως η διαγραφή τους από το μητρώο και η διακοπή του γλίσχρου επιδόματος αν ο άνεργος αρνηθεί τρεις φορές θέση εργασίας που ο Οργανισμός κρίνει κατάλληλη, κρύβεται η ενίσχυση της πολιτικής που προβλέπει ότι και υπό τη νέα μορφή του ΟΑΕΔ «η ανάθεση των προμηθειών, των συμβάσεων έργων και υπηρεσιών θα γίνεται κατά παρέκκλιση από την κείμενη νομοθεσία»; Μήπως, τελικά, η διετής διαγραφή του ανέργου (όταν το επίδομα όπως είπαμε έχει ισχύ μόλις 12 μηνών),καθώς και η διαγραφή του αν θεωρηθεί ότι ασφαλισμένος δεν συνεργάζεται με τους υπαλλήλους της Υπηρεσίας, δεν αποτελεί παρά το κατασταλτικό αμπαλάρισμα των δώρων του κράτους προς τις μεγάλες επιχειρήσεις;
Γιατί το λέω αυτό;
Ενδεχομένως, η απάντηση βρίσκεται στις πρόσφατες εξαγγελίες του γίγαντα των οικονομικών, κ. Σκυλακάκη, ο οποίος ανακοίνωσε ότι ΘΑ χρηματοδοτηθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μέσω του πολυαναμενόμενου μετασχηματισμού των μικρομεσαίων. Η χρηματοδότηση θα φτάσει έως και τα 180 εκατ. Ευρώ. Όμως, παράλληλα, τρέχουν άλλα δύο “πρότζεκτ” προκειμένου να αξιοποιηθούν τα εναπομείναντα 2 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης. Από αυτά, 255, 81 εκατ. Θα διατεθούν στα έργα Πράσινης μετάβασης. Ωστόσο, το μαρούλι βρίσκεται στις Ιδιωτικές επενδύσεις και τον μετασχηματισμό της οικονομίας (931,67 εκατ. Ευρώ), μα και στον τομέα Απασχόληση- Δεξιότητες- Κοινωνική Συνοχή (852,79 εκατ.), με τον ΟΑΕΔ να αναλαμβάνει τον ρόλο του dealer αυτών των χρημάτων.
Θα μου πεις: Λεφτά είναι, δεν πρέπει να διατεθούν στην οικονομία;
Θα συμφωνήσω. Μόνο που, αναφορικά με το πρώτο μεγάλο πακέτο, να θυμίσουμε ότι εκεί ακριβώς νομοθετήθηκε το κόλπο της αδιαφάνειας και της απουσίας δημοπράτησης, με μια δράκα εργολάβων να υλοποιεί τους σχεδιασμούς της με ζεστά ευρωπαϊκά κονδύλια. Ενώ, σ’ ό, τι αφορά τη μετατροπή του ΟΑΕΔ σε «μπροστινό» προγραμμάτων κατάρτισης κι εργασίας, βραχύβιας πάντα διάρκειας, αρκούν μόνο δυο λέξεις: «Σκόιλ ελικίκου».
Είδες σχέδιο οι άριστοι; Ετσιθελικό.
