«Νάκμπα» σημαίνει «Καταστροφή». Η Παλαιστινιακή Νάκμπα, όμως, που ξεκίνησε στις 15 Μάη του 1948, δεν είναι, απλά, μια μεγάλη Καταστροφή. Για τον Παλαιστινιακό λαό η «Νάκμπα» σηματοδοτεί μια Καταστροφή από τις 15 Μάη του 1948 που είναι σε πλήρη και συνεχή εξέλιξη, 72 χρόνια τώρα. Η φετινή επέτειος δεν σηματοδοτεί 72 χρόνια από την Nakba αλλά μάλλον 72 χρόνια διαρκούς Nakba.
Η Nakba ξεκίνησε με την εθνοκάθαρση τουλάχιστον 531 χωριών και πόλεων μεταξύ του 1947 και του 1949, τη δολοφονία 15.000 Παλαιστινίων και τον αναγκαστικό εκτοπισμό των δύο τρίτων του Παλαιστινιακού πληθυσμού — 950.000 άτομα — από την πατρίδα τους και τα σπίτια τους.
Η Nakba είναι μια συνεχής διαδικασία συστηματικής άρνησης του δικαιώματος του κάθε Παλαιστίνιου να ζει στη γη του και να έχει δικαίωμα στην εθνική και πολιτική ταυτότητα ο Παλαιστινιακός λαός, ως σύνολο.
Οι ρίζες όμως της Καταστροφής (Αλ Νάκμπα) πηγαίνουν πίσω στο 1799, στην εποχή του Ναπολέοντα. Κατά τη διάρκεια της γαλλικής εισβολής στον Αραβικό κόσμο, ο Ναπολέοντας εξέδωσε μια διακήρυξη που πρόσφερε την Παλαιστίνη ως πατρίδα των Εβραίων υπό την προστασία της Γαλλίας. Αυτός ήταν επίσης ένας τρόπος για να εδραιωθεί μια γαλλική παρουσία στην περιοχή. Το όραμα του Ναπολέοντα για ένα εβραϊκό κράτος στη Μέση Ανατολή δεν υλοποιήθηκε τότε – αλλά ούτε και πέθανε.
Μικρό ιστορικό από τη Διακήρυξη Μπάλφουρ μέχρι σήμερα
Στα τέλη του 19ου αιώνα, το σχέδιο αναβίωσαν οι Βρετανοί. Στις 2 Νοέμβρη 1917, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ο εβραϊκής καταγωγής Βρετανός υπουργός Εξωτερικών λόρδος Αρθουρ Μπάλφουρ, μετά από σχετικές συνομιλίες με τη Διεθνή Σιωνιστική Οργάνωση, έστειλε επίσημη επιστολή στον Βρετανό Σιωνιστή λόρδο Ου. Ρόθτσαϊλντ, με την οποία γνωστοποιούσε την απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης να υποστηρίξει την ίδρυση εβραϊκής εθνικής εστίας στην Παλαιστίνη, που ήταν μια περιοχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στην οποία κατοικούσε μια μειοψηφία ενός Παλαιστινιακού εβραϊκού πληθυσμού. Η επιστολή έμεινε στην Ιστορία ως Διακήρυξη Μπάλφουρ.
Η αντίστροφη μέτρηση για το ξερίζωμα και την γενοκτονία ενός λαού, που έχανε σιγά – σιγά την πατρίδα του είχε αρχίσει. Η μεταφορά πληθυσμών και η αλλοίωση των δημογραφικών στοιχείων της Παλαιστίνης ξεκίνησε.
Το 1920 η Παλαιστίνη πέρασε κάτω από την Βρετανική κυριαρχία και τον Ιούλη του 1922 οι Βρετανοί θέτουν σε ισχύ την Εντολή διακυβέρνησης της Παλαιστίνης. Αμέσως, η Μεγάλη Βρετανία, στα πλαίσια της Διακήρυξης Μπάλφουρ, ενθάρρυνε τον εβραϊκό αποικισμό στη Παλαιστίνη και την διείσδυση του εβραϊκού κεφαλαίου που συνδέονταν με τα ιμπεριαλιστικά μονοπώλια.
Το 1936 – 1939 η αποικιακή πολιτική των Βρετανών που βασιζόταν στη συνεργασία με τον σιωνισμό, προκάλεσε ένοπλες εξεγέρσεις των Παλαιστίνιων κατά του σιωνιστικού αποικισμού. Οι Αγγλοι στην προσπάθειά τους να αποδυναμώσουν τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα των Παλαιστίνιων ανακοινώνουν ότι θα περιορίσουν και στη συνέχεια θα σταματήσουν τη μετανάστευση Εβραίων και την αγορά γης από τις σιωνιστικές οργανώσεις.
Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου δυναμώνει ο αγώνας των λαών για την κατάργηση της Βρετανικής Εντολής. Η Αγγλική κυβέρνηση διαβιβάζει το ζήτημα της Παλαιστίνης στον ΟΗΕ. Στις 29 Νοέμβρη 1947 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ψήφισε απόφαση που περιλαμβάνει την κατάργηση της Βρετανικής Εντολής, την αποχώρηση των αγγλικών στρατευμάτων από την Παλαιστίνη και τη δημιουργία δυο ανεξάρτητων κρατών στο έδαφός της, ενός Αραβικού και ενός Εβραϊκού, οικονομικά δεμένων μεταξύ τους. Η Ιερουσαλήμ θα γινόταν ανεξάρτητη διοικητική μονάδα με ειδική διεθνή κυβέρνηση υπό την καθοδήγηση του ΟΗΕ.
Τα δημογραφικά στοιχεία της Παλαιστίνης από τον 1ο αιώνα έως την κατάργηση της Βρετανικής Εντολής στις 29 Νοέμβρη 1947, ήταν τα εξής:
Στις 14 Μάη 1948 ανακηρύχτηκε, με βίαιο τρόπο, το κράτος του Ισραήλ και από τις 15 Μάη, μέχρι την Άνοιξη του 1949, ξέσπασε ο αραβοϊσραηλινός πόλεμος. Η μεγάλη και διαρκής καταστροφή της Παλαιστίνης, η Παλαιστινιακή Νάκμπα, έχει ξεκινήσει.
Στη διάρκεια αυτού του πολέμου, που διακόπτονταν από βραχυχρόνιες εκεχειρίες, το Ισραήλ κατέλαβε τμήμα εδάφους της Παλαιστίνης (6.700 τετρ. χλμ.) που προορίζονταν, με βάση την απόφαση της Γ.Σ. του ΟΗΕ, για τη δημιουργία αραβικού κράτους και τμήμα της Ιερουσαλήμ.
Από τα κατακτημένα από το Ισραήλ εδάφη εκδιώχθηκαν πάνω από 800.000 Αραβες, σε σύνολο 1,4 εκατομμυρίων Παλαιστινίων που ζούσαν στην ιστορική Παλαιστίνη το 1948 σε 1.300 χωριά και πόλεις. Περισσότερα από 418 παλαιστινιακά χωριά ισοπεδώθηκαν από τους Εβραίους μετανάστες και τις σιωνιστικές πολιτοφυλακές.
Η πλειοψηφία των εκτοπισθέντων Παλαιστινίων κατέληξαν σε γειτονικές χώρες, στη Δυτική Όχθη και στη Λωρίδα της Γάζας. Ο αριθμός των Παλαιστίνιων και Αράβων μαρτύρων από τη Nakba το 1948 μέχρι σήμερα (εντός και εκτός Παλαιστίνης) έφτασε περίπου τις 100.000.
Την Άνοιξη του 1949 υπογράφηκαν συμφωνίες ανακωχής ανάμεσα στο Ισραήλ και τις γειτονικές αραβικές χώρες. Ενθαρρυμένο από το αποτέλεσμα του πολέμου και στηριγμένο στην ανοχή των αγγλοαμερικάνων το Ισραήλ αρνήθηκε να επιστρέψει στα από τον ΟΗΕ προβλεπόμενα εδάφη του, δεν εφάρμοσε την απόφαση της Γ.Σ. του ΟΗΕ της 11ης του Δεκέμβρη 1948 για τον επαναπατρισμό των Παλαιστίνιων προσφύγων και την καταβολή από μέρους του Ισραήλ αποζημίωσης για τις εγκαταλειμμένες περιουσίες σε όσους δεν επιθυμούσαν να επιστρέψουν.
Το αποτέλεσμα της υλοποίησης της Διακήρυξης Μπάλφουρ και της υποστήριξης της Βρετανίας ώστε το Ισραήλ να αποικίσει την Παλαιστίνη ως πατρίδα των Εβραίων μεταναστών, ήταν ο αριθμός των Παλαιστίνιων προσφύγων, από το κατεχόμενο κράτος της Παλαιστίνης, στον αραβικό κόσμο και στον υπόλοιπο κόσμο ανήρθε, μέχρι το 2017 σε 7.699.544 άτομα.
Η καταστροφή του 1948 δεν ήταν το τέλος της παλαιστινιακής Νάκμπα. Το Ισραήλ συνέχισε τις προσπάθειές του να εξαλείψει την παλαιστινιακή ταυτότητα και τα εθνικά δικαιώματα των Παλαιστινίων. Νάκμπα σήμαινε τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς παλαιστινιακών στρατοπέδων προσφύγων στο Λίβανο τη δεκαετία του ’60 και ’70, τις σφαγές της Qibya και του Kufr Qassem και την εκτέλεση εκείνων που προσπάθησαν να επιστρέψουν στη γη τους. Νάκμπα σημαίνει τις προσπάθειες άρνησης της ύπαρξης της ιστορίας με την ποινικοποίηση της μνήμης αυτής της ημέρας για τους Παλαιστίνιους πολίτες του Ισραήλ.
Σήμερα τη Νάκμπα μπορεί να την δει κανείς στη δρακόντεια πολιορκία της Γάζας, στον αγώνα των Βεδουίνων στην επαρχία της ανατολικής Ιερουσαλήμ, στην Παλιά Πόλη της Χεβρώνας, αλλά και στο Νακάμπ με τα αποκαλούμενα μη αναγνωρισμένα χωριά όπως το Ουμ αλ-Χιράν. Αυτοί οι Παλαιστίνιοι ζούσαν εδώ πολύ πριν δημιουργηθεί το κράτος του Ισραήλ και πριν από την ισραηλινή Κατοχή.
Η Νάκμπα που συνεχίζεται σημαίνει ότι οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες παραμένουν στο Λίβανο, τη Συρία και την Ιορδανία, καθώς και στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και την Αυστραλία, χωρίς να μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Η Νάκμπα που συνεχίζεται σημαίνει ότι ενώ εκατομμύρια Παλαιστίνιοι έχουν επιτύχει στη ζωή τους αλλού, δεν είναι σε θέση να κάνουν το ίδιο στη πατρίδα τους: να εργάζονται, να σπουδάζουν, να επενδύουν, να παίζουν, να χορεύουν, να αγαπούν, να προσεύχονται ή απλά να είναι … Παλαιστίνιοι.
Ο Πρέσβης του Κράτους της Παλαιστίνης στην Ελλάδα, Marwan Toubassi σε δήλωσή του για την 72 επέτειο της Νάκμπα, δήλωσε:
«Η 72η επέτειος της Nakba έρχεται μέσα σε μια άνευ προηγουμένου πανδημία που έχει διαταράξει τη ζωή όλων και έχει αναγκάσει τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να επιβάλουν αυστηρά μέτρα περιορισμού. Λόγω αυτών των μέτρων, η Πρεσβεία της Παλαιστίνης έπρεπε να τροποποιήσει αναλόγως τα αρχικά της σχέδια για την οδυνηρή επέτειο και έτσι φέτος θα αποτίνουμε φόρο τιμής σε όλους εκείνους που έχασαν τη ζωή τους και τα σπίτια τους με διαφορετικό τρόπο διοργανώνοντας μια διαδικτυακή εκδήλωση – αφιέρωμα. Θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε στα κοινοβούλια, στους Έλληνες φίλους και φίλους μας σε όλο τον κόσμο τον εκτοπισμό του παλαιστινιακού λαού πριν από 72 χρόνια από την πατρίδα του, αφού διέπραξαν το έγκλημα εθνοκάθαρσης εναντίον τους, πραγματοποιώντας 70 σφαγές και καταστρέφοντας 531 χωριά και πόλεις. Επιπλέον, και επιδεινώνοντας περαιτέρω την κατάσταση του λαού μου που υφίσταται μια διαρκή Nakba από το 1948 ήρθαν και οι τελευταίες ανακοινώσεις του Ισραήλ, της κατοχικής δύναμης, ότι σκοπεύει να προχωρήσει σε περαιτέρω εδαφική προσάρτηση του κατεχόμενου Κράτους της Παλαιστίνης με τις ευλογίες της προκατειλημμένης διοίκησης των ΗΠΑ. Εάν εφαρμοστούν τέτοια σχέδια θα προξενήσουν μεγάλο κίνδυνο για την ειρήνη και την ασφάλεια για ολόκληρη την περιοχή της Μέσης Ανατολής και θα καταστρέψουν τις εναπομείνασες προοπτικές εφαρμογής της λύσης των δύο κρατών καθιστώντας δυνατή τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου, δημοκρατικού και κυρίαρχου κράτους της Παλαιστίνης στα προ του 1967 σύνορα και με την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα. Για ακόμη μια φορά, θα ήθελα να επιβεβαιώσω την προσήλωσή μας στο δικαίωμα επιστροφής των Παλαιστινίων προσφύγων στα σπίτια τους σύμφωνα με το ψήφισμα 194 του ΟΗΕ.
Θα συνεχίσουμε τον εθνικό μας αγώνα μέχρι να επιτύχουμε τις εθνικές μας φιλοδοξίες.
Παρά τα εγκλήματα της ισραηλινής κατοχής, η βούληση του λαού μας δεν κινδυνεύει και μέσω της ενότητας του παλαιστινιακού μας λαού υπό την ομπρέλα της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO), του μοναδικού νόμιμου εκπροσώπου του παλαιστινιακού λαού στην πατρίδα και τη διασπορά θα επιτύχουμε αναπαλλοτρίωτα δικαιώματά μας».
Φέτος, στην 72η οδυνηρή επέτειο μνήμης της Nakba, παραμένουμε δεσμευμένοι σε μια δίκαιη, βιώσιμη και διαρκή ειρήνη και όπως ο αείμνηστος εθνικός μας ποιητής Mahmoud Darwish διατύπωσε με την ποιητική του γλώσσα «οι δημιουργοί της Nakba απέτυχαν να τσακίσουν τη βούληση του παλαιστινιακού λαού και να εξαλείψουν την εθνική του ταυτότητα μέσω της «διασποράς», μέσω της σφαγής, προσποιούμενοι ότι η χίμαιρα ήταν πραγματικότητα, κατασκευάζοντας μιας κίβδηλη ιστορία (…) για να μας ωθήσει να απουσιάζουμε ή να μας ρίξει σε κατάσταση αμνησίας – άνοιας ».
Οι απόγονοι του Δαβίδ έχασαν τη σφεντόνα, αλλά τη βρήκαν τα παιδιά της Παλαιστίνης στη Γάζα. Υπάρχει ελπίδα.
