Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

Μιλήστε μου για οικονομικό ντετερμινισμό…

Ένα από τα βέλη στη φαρέτρα του αντικομμουνισμού και εναντίον του Μαρξισμού είναι το γνωστό παραμύθι του οικονομικού ντετερμινισμού, το..

Ένα από τα βέλη στη φαρέτρα του αντικομμουνισμού και εναντίον του Μαρξισμού είναι το γνωστό παραμύθι του οικονομικού ντετερμινισμού, το οποίο είναι τόσο χιλιοειπωμένο που στους φιλελεύθερους κύκλους καταντάει δημοφιλέστερο και από αυτά των αδερφών Γκριμ. Έχω βαρεθεί σε κάθε συζήτηση που συμμετέχω ή ακούω να μας κατηγορεί κάποιος ότι ανάγουμε τα πάντα στην οικονομία, χάνοντας την ουσία των γεγονότων. Αλήθεια όμως ποια είναι η ουσία των γεγονότων;

Ας δούμε για παράδειγμα ένα γεγονός που απασχολεί από χθες την υφήλιο. Ο Τραμπ δολοφόνησε το Σουλεϊμάνι. Η ανάφλεξη του κόλπου είναι θέμα ωρών. Η Τεχεράνη απαντάει πως θα δούμε χιλιάδες πτώματα Αμερικανών στο Ιράν. Ο Τραμπ δηλώνει πως δολοφόνησε το Σουλεϊμάνι για να λήξει ο πόλεμος και όχι για να αρχίσει. Ο Τραμπ δολοφόνησε το Σουλεϊμάνι. Αλήθεια, ο Τραμπ δολοφόνησε το Σουλεϊμάνι;

Αμφιβάλλω, καθώς ο Τραμπ και ο κάθε Τραμπ, τέως ή μέλλον πλανητάρχης, δεν είναι παρά μόνο μια μαριονέττα ενός συστήματος με πολλά ονόματα. Θα τον ακούσετε ως Κεφάλαιο, Καπιταλισμό, Ιμπεριαλισμό, Φασισμό, Φεουδαρχία, Αγορές, Λόμπι των ισχυρών και άλλα, ανάλογα την εποχή και την τοποθεσία που βρίσκεστε. Αν δε δολοφόνησε ο Τραμπ το Σουλεϊμάνι τότε ποιος το έκανε;

Ας ρίξουμε μια ματιά στις περιβόητες αγορές και πως αυτές είδαν το συγκεκριμένο γεγονός. Ξέρετε οι αγορές έχουν απίστευτα αντανακλαστικά με τα οποία αντιδρούν στα ερεθίσματα της επικαιρότητας. Έτσι λοιπόν χθες Παρασκευή, μόλις έγινε γνωστή η είδηση της δολοφονίας Σουλεϊμάνι, τα χρηματιστήρια ανά τον κόσμο κοκκίνησαν απότομα λόγω αντανακλαστικών, όπως όταν ο νευρολόγος χτυπήσει με το σφυράκι του την κλείδωση του γονάτου σας. Οι μέτοχοι ταράχτηκαν από το φονικό και οι αγορές κλονίστηκαν. Έσπευσαν να ρευστοποιήσουν τα μετοχικά τους πακέτα για να περισώσουν ότι προλαβαίνουν από τα κέρδη τους.

Ταράχτηκαν όμως όλοι οι μέτοχοι; Ματοκύλισαν όλες οι μετοχές; Μήπως παράλληλα κάποιες πρασίνισαν στα όρια του Limit-Up; Και αν όντως συνέβη αυτό, δεν είναι περίεργο, δεδομένου πως στα οικονομικά μαθαίνουμε για της χρηματαγορές πως σε μεγάλα γεγονότα που απασχολούν την επικαιρότητα, όπως πόλεμοι, τρομοκρατικές επιθέσεις, άτακτες χρεοκοπίες εταιρειών ή χωρών κλπ. τα αντανακλαστικά των αγορών οδηγούν σε μεγάλες ρευστοποιήσεις τίτλων και καθολικές πτώσεις των μετοχών. Και όμως, καθόλου περίεργο δεν είναι αν αφήσει κανείς το μάθημα τη Σύγχρονης Χρηματοοικονομικής Θεωρίας και πάει μερικά εξάμηνα πίσω ανατρέχοντας στην πολιτική οικονομία και στο Μαρξ ή στο Λουί Σεγκάλ αν θέλετε κάτι νεότερο και σας πέφτει μπαγιάτικος ο Μαρξ.

Για να μη σας κουράζω με παραθέσεις εδαφίων και μιας που δεν πρόκειται για βιβλιογραφική ανασκόπηση στα πλαίσια διπλωματικής εργασίας, αυτό που μας ενδιαφέρει είναι πως το επακόλουθο ενός τέτοιου γεγονότος είναι ότι οι αγορές φαινομενικά θα περάσουν σε αρνητικά πεδία τιμών, ωστόσο θα υπάρξουν και κάποιες μετοχές που ακριβώς με τον ίδιο αντανακλαστικό μηχανισμό θα εκτοξευθούν στα θετικά πεδία τιμών και μάλιστα με τον ίδιο φρενήρη ρυθμό. Ποιες είναι αυτές; Μα φυσικά εταιρείες κατασκευής πάσης φύσεως όπλων και βέβαια οι περίφημες αδελφές πετρελαϊκών ειδών και παραγώγων.

Αν και αυτό είναι αξίωμα για την πολιτική οικονομία, η οποία εν αντιθέσει με την ψυχρή λογιστική ματιά των αριθμών, εξετάζει σε βάθος την αιτιότητα της συμπεριφοράς των αγορών και ως γνωστόν τα αξιώματα δε χρήζουν αποδείξεως, ας ρίξουμε μια ματιά στα χθεσινά ταμπλό για να δούμε στην πράξη να αποτυπώνεται το παραπάνω αξίωμα στην καθημερινότητά μας. Όλοι οι χρηματιστηριακοί δείκτες που διαπραγματεύονταν ακόμη την ώρα της είδησης της δολοφονίας Σουλεϊμάνι σημείωσαν ακαριαία σημαντικές πτώσεις, όπως οι DAX, SDAX, HDAX, CAC-40, SBF-120, BEL-20, BUX, IBEX-35, OMX, ICEX ακόμη και ο δικός μας ο ΧΑΑ που βρισκόταν κοντά στη λήξη της συνεδρίασής του. Την ίδια μοίρα είχαν και στις ΗΠΑ οι Dow Jones, NASDAQ, S&P, NYSE και οι υπόλοιποι δείκτες. Ποιοι δείκτες δεν επηρεάστηκαν; Κάποιοι ασιατικοί λόγω της περιστροφής της γης, καθώς οι συνεδριάσεις τους είχαν περατωθεί μέχρι την ανακοίνωση του συμβάντος. Λογικό ως εδώ. Υπήρξαν όμως και κάποιες μετοχές που εκτοξευθήκαν απότομα ασχέτως αν ήταν ευρωπαϊκές ή αμερικάνικες.

Για παράδειγμα η αμερικανική εταιρεία κατασκευής οπλικών συστημάτων Lockheed Martin ενώ ξεκίνησε τη διαπραγμάτευσή της χθες στα 403 δολάρια, μετά το συμβάν ξεπέρασε τα 417 δολάρια. Αντίστοιχο ξεπέταγμα σημείωσε και η αμερικανική General Dynamics που αύξησε κατά δύο δολάρια τη μετοχή της αμέσως μετά τις δηλώσεις Τραμπ. Καλά τα νέα και για τη Raytheon που εδρεύει στη χώρα της ελευθερίας των αγορών, η οποία ενώ βρισκόταν στο -2% μόλις έμαθε τα καλά νέα γύρισε θετικό το πρόσημό της και έφτασε μάλιστα στο +1,5%. Η επίσης αμερικανική εταιρεία κατασκευής μηχανών θανάτου Northrop Grumman εκκίνησε τη διαπραγμάτευση των μετοχών της στα 366 δολάρια και κατέληξε στα 375, εν μέσω αντανακλαστικού καταποντισμού όλων των υπόλοιπων μετοχών, δεικτών και χρηματιστηρίων ανά τον κόσμο. Παρόμοιες συμπεριφορές συναντάμε και στους οπλοκατασκευαστές της Ευρώπης, όπως η ιταλική Leonardo που καθόλου δεν κλονίστηκε, αντιθέτως κινήθηκε ανοδικά, η γαλλική Thales και η γάλλο-βρετανική Airbus Group ανέβηκαν τόσο ώστε να συμπαρασύρουν σε τεράστια άνοδο τον ευρωπαϊκό δείκτη υψηλής κεφαλαιοποίησης EPA. Αξιοσημείωτη ήταν και η αύξηση της τιμής της μετοχής της βρετανικής BAE Systems κατά 15 στερλίνες.

Συμπέρασμα, η βιομηχανία πολέμου υποδέχτηκε με μεγάλη χαρά τη δολοφονία του Σουλεϊμάνι, δια χειρός Τραμπ. Κάποιος πιο κακοήθης από εμένα, θα μπορούσε να σκεφτεί πως ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας ήταν ίσως το καρτέλ των βιομηχάνων θανάτου, οι οποίοι κατά καιρούς στηρίζουν πολιτικούς αρχηγούς κινώντας τα νήματά τους και μετατρέποντας τους σε μαριονέτες. Αλήθεια ο Χίτλερ που έβρισκε χρήματα στο Β’ παγκόσμιο;

Αυτές που έστησαν όμως το τρικούβερτο πανηγύρι ήταν οι πετρελαϊκές αδελφές. Η βρετανική BP σημείωσε εκπληκτική άνοδο χθες αυξάνοντας την τιμή της κατά δέκα στερλίνες και μάλιστα προς τη λήξη της συνεδρίασης και αφού ανακοινώθηκε το φονικό. H ολλανδό-βρετανική Shell υποδέχθηκε με χαρά το συμβάν αυξάνοντας την τιμή της κατά 1,45% προς το τέλος της συνεδρίασης. Αύξηση και για την αραβική Aramco, και για τη γαλλική Total, και βέβαια για την καλή μας ρωσορθόδοξη Gazprom. Ευχαριστημένη, λίγο πριν το κλείσιμο και η ισπανική Repsol που μέσα σε μόλις μια ώρα σημείωσε άνοδο 1,24%, από το -5,18% στο οποίο διαπραγματευόταν. Είπαμε το παν είναι τα καλά αντανακλαστικά. Χαράς ευαγγέλια και για τη μαλαισιανή Petronas που μετά το μεσημεριανό διάλλειμα για φαγητό ανέκαμψε από την πτωτική της πορεία και έκλεισε σε πράσινες αποχρώσεις.

Και αν όλα αυτά σας φαίνονται λίγο δυσνόητα ή δε σας αφορούν άμεσα, τότε κάντε μια βόλτα με το αυτοκίνητό σας στα πρατήρια καυσίμων που ανεφοδιάζεστε. Αν βάλατε βενζίνη προχθές και μάλιστα εν μέσω εορτών, λογικά την αγοράσατε περίπου στο 1,559 €/λίτρο, σύμφωνα με το παρατηρητήριο τιμών υγρών καυσίμων του υπουργείου ανάπτυξης. Αν πάτε σήμερα για ανεφοδιασμό θα αγοράσετε τη βενζίνη περίπου στο 1,679 €/λίτρο σύμφωνα με την ίδια πηγή. Πριν ακόμα ξεσπάσει η αναμενόμενη ανάφλεξη του κόλπου και μία μόλις μέρα μετά τη δολοφονία Σουλεϊμάνι, η αγορά καυσίμων ανέβασε τις τιμές αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων κατά 12 λεπτά το λίτρο. Τώρα μήπως είναι πιο κατανοητή η πολιτική οικονομία;

Αν πάλι ψάχνετε που να επενδύσετε τα χρήματά σας και δεν προλάβατε την άνοδο των θανατοβιομηχάνων και των πετρελαϊκών, μην αγχώνεστε. Ο ιμπεριαλισμός έχει καταντήσει τόσο προβλέψιμος και ξεδιάντροπος που αμέσως μετά την ισοπέδωση της Τεχεράνης, θα κάνουν ράλλυ τιμών οι κατασκευαστικές εταιρείες που θα σπεύσουν να ανοικοδομήσουν το νέο Ιράν. Όπως συνέβη στη Συρία, στο Ιράκ, στη Βόρειο Αφρική, στη Γιουγκοσλαβία και όπου αλλού έσπευσαν οι Αμερικανοί να μεταλαμπαδεύσουν το φως της δημοκρατίας τους.

Καλή χρονιά σε όλους και καλή δύναμη, διότι στα καθ’ ημάς έρχεται ζόρικος χειμώνας…

Καλή αντάμωση στο δρόμο!

Υ.Γ: Το κείμενο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του συντρόφου και δασκάλου μας Δάνη Παπαβασιλείου (Διονύσης Μαλαπέτσας)

Σχετικά θέματα

Απόψεις