Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

Ο «κυβερνητικός» και ο «κοινωνικός» ΣΥΡΙΖΑ: μια δύσκολη σχέση σε νέα φάση

  Οι ευρωεκλογές αναμφισβήτητα έδωσαν ώθηση στις πολιτικές διεργασίες με αφετηρία την κρίση στη ΔΗΜΑΡ και τους Ανεξάρτητους Έλληνες. Τα..

  Οι ευρωεκλογές αναμφισβήτητα έδωσαν ώθηση στις πολιτικές διεργασίες με αφετηρία την κρίση στη ΔΗΜΑΡ και τους Ανεξάρτητους Έλληνες. Τα δύο αυτά κόμματα αποτελούν πια «λεία» στους σχεδιασμούς επιβίωσης του κυβερνητικού διδύμου (ΝΔ- ΠΑΣΟΚ) τo οποίο είδε να χάνει σημαντικές δυνάμεις αλλά προς το παρόν απέφυγε τη συντριβή και αναζητει τρόπους να σώσει την παρτίδα, δηλαδή να σώσει την κυβερνητική πλειοψηφία από το ενδεχόμενο … «λαϊκίστικων» καταλοίπων της μεταπολίτευσης. Δηλαδή, τις εκλογές. Διεργασίες όμως ανοίγουν και στον ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα έντονες. Η διεκδίκηση – και η πιθανολόγηση – εκλογών το επόμενο διάστημα, το αργότερο ως τον ερχόμενο Μάρτιο (αν τα ζητήματα της προεδρικής εκλογής δεν διευθετηθούν νωρίτερα) μάλλον επιβάλλει παράταση στο εσωκομματικό σιωπητήριο που σήμανε εν όψει ευρωεκλογών όλο το προηγούμενο διάστημα. Ωστόσο σε αυτή τη φάση της αποτίμησης των αποτελεσμάτων και του απολογισμού της μέχρι εδώ πορείας, δεν παύει να ασκείται κριτική προς την ηγεσία. Ψήγματα αυτής της κριτικής που ζητά τα τρωτά του ΣΥΡΙΖΑ να μην κρύβονται «κάτω απ’ το χαλί», βγαίνουν και στο φως της δημοσιότητας είτε μέσω αρθρογραφίας, είτε μέσω δημοσιευμάτων. Σημειώνεται ότι πολύ συχνά η όποια κριτική, όλο και λιγότερο εκφράζεται «επίσημα» στην Πολιτική Γραμματεία, η οποία σύμφωνα με πολλούς απαξιώνεται στο βαθμό που αποκτά επικυρωτικό ρόλο αποφάσεων που λαμβάνονται αλλού ή διολισθαίνει σε χαρακτήρα εκτόνωσης των εσωκομματικών διαφωνιών. Αυτό συμβαίνει διότι πολλά στελέχη δε δείχνουν διατεθειμένα να αναλάβουν το κόστος της όποιας διαφωνίας τους με αποτέλεσμα αυτή να διολισθαίνει στο επίπεδο της «γκρίνιας». Πολύπλευρος αναβρασμός Στην πραγματικότητα, στο εσωτερικό του κόμματος υπάρχει ένας αναβρασμός, στη σκιά του αποτελέσματος που έδειξε έναν ΣΥΡΙΖΑ που δεν «καλπάζει» ακριβώς προς την εξουσία, και ακριβώς γι’ αυτό, διάφορα κέντρα δείχνουν να χαράσσουν γραμμή σύγκλισης με την «κεντροαριστερά» που όλοι γνωρίσαμε, θεωρώντας ότι αυτός ο τρόπος θα διασφαλίσει την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Απλουστευτικά μιλώντας, δείχνει να αντανακλά μια διαπάλη μεταξύ του (κακώς εννοούμενου) κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ που ενσωματώνει όλα τα αρνητικά των κομμάτων εξουσίας των προηγούμενων δεκαετιών και από την άλλη του «κοινωνικού» ΣΥΡΙΖΑ -είτε μιλάμε για την «κινηματική» και «δικαιωματική» πτυχή του που κατά κανόνα αντιστοιχεί στην αντίληψη μερίδας της στελεχιακής και κομματικής βάσης του 4,5% είτε για ρεύματα που επιθυμούν ένα πιο λαϊκό προφίλ για τον ΣΥΡΙΖΑ και στη βάση αυτή προκρίνουν υπό όρους ακόμη και την προσέγγισή του με την Εκκλησία. Αυτές οι δύο πτυχές του ΣΥΡΙΖΑ, έχοντας ιδεολογικές διαφωνίες περί του διεθνιστικού και του εθνικού, βρίσκονται και σε μεταξύ τους διαπάλη, με τους τόνους να ανεβαίνουν ή να χαμηλώνουν, ανάλογα την περίσταση.  Ο εν λόγω αναβρασμός προς το παρόν δεν εκδηλώνεται ανοιχτά και έχει στο επίκεντρό του τη δυσαρέσκεια κομματιού των δυνάμεων που αποτελούν τη συνεδριακή πλειοψηφία. Φαίνεται επομένως, να είναι ανοιχτή μια αναδιάταξη των συσχετισμών και η ρευστοποίηση των εσωκομματικών τάσεων στο βαθμό που τείνουν να αναπτυχθούν νέες συμμαχίες μεταξύ τους. Ποιοι θέλουν τι Πιο αναλυτικά: Τμήμα της Αριστερής Ενότητας (της προερχόμενης από τον ΣΥΝ προεδρικής τάσης) και τμήμα της ΑΝΑΣΑ (ΑΚΟΑ, ΡΟΖΑ, ανένταχτοι, και κομμάτι της συνιστώσας Κόκκινο) αν και έχει στηρίξει μέχρι σήμερα τις βασικές επιλογές της ηγεσίας, ή δεν εναντιώθηκε σε κάποιες από αυτές, αυξάνει τους τόνους της κριτικής του. Στις μετεκλογικές συνεδριάσεις της Γραμματείας έχει ζητήσει να μην παραγνωριστούν λάθη χειρισμών του προηγούμενου διαστήματος ούτε τα κενά και οι αδυναμίες που ανέδειξε το αποτέλεσμα των εκλογών. Ζητούν επίσης να υπάρξει στο εξής άνοιγμα στην κοινωνία και τα πιο βαριά πληττόμενα τμήματά της καθώς και στον κόσμο της εργασίας. Θεωρούν πως μόνο έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να κερδίσει πόντους και να εδραιωθεί στη συνείδηση μεγάλων κοινωνικών ομάδων ως ελπιδοφόρα και ανατρεπτική δύναμη, ώστε στη συνέχεια, όποτε γίνουν εκλογές να σημειώσει το πολυπόθητο νέο άλμα που του χρειάζεται προκειμένου να προωθηθεί στην εξουσία και με σαφή εκλογική και πολιτική υπεροχή έναντι δυνητικών συμμάχων του. Η ίδια πλευρά θέτει ζήτημα για το γεγονός ότι κυριάρχησαν οι εθνικοπατριωτικές αναφορές στο λόγο του προέδρου προεκλογικά, ενώ κάποιοι από αυτή την πλευρά άσκησαν κριτική στην (αρχική) επιλογή της Σαμπιχά Σουλειμάν στο ευρωψηφοδέλτιο, και ζήτησαν να αποσυρθεί εκτιμώντας ότι αντανακλά «εθνικιστικές» λογικές και προέρχεται από αναλόγου κλίματος συμβούλους του Αλέξη Τσίπρα. Τέλος, το κομμάτι αυτό θέτει ζητήματα που άπτονται της δημοκρατικής λειτουργίας του κόμματος, εκφράζοντας συχνά τη δυσφορία τους για τη λειτουργία κέντρων που λαμβάνουν κρίσιμες αποφάσεις για τις οποίες δε γνωρίζει κανείς τίποτα, όπως άγνωστο είναι στους περισσότερους ποιοι μετέχουν σε αυτά τα κέντρα απόφασης. Στόχος της κριτικής αυτής της πλευράς είναι και η επικοινωνιακή προεκλογική καμπάνια του κόμματος και η ανάθεσή της σε γνωστό επικοινωνιολόγο.  Μένει όμως να φανεί η αποφασιστικότητα να εκφραστεί ανοιχτά αυτή η κριτική π.χ. στην προσεχή ΚΕ το άλλο Σαββατοκύριακο, καθώς και η έντασή της. Από την άλλη, πλευρές όπως η ΚΟΕ, πριμοδοτούν τη συζήτηση γύρω από την ανάγκη μιας αριστεράς λαϊκότροπης με εθνικοπατριωτικά χαρακτηριστικά ενώ στην ατζέντα της έχει μόνιμα τα εθνικά θέματα (ελληνοτουρκικά, Κύπρος, κ.λπ.) θεωρώντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να παραχωρεί αυτά τα χαρακτηριστικά που εκφράζουν την πλειοψηφία του ελληνικού λαού, στη δεξιά ή ακόμη χειρότερα στην ακροδεξιά. Κορυφαία στελέχη αυτού του χώρου συνέβαλαν στην προώθηση της «κομμένης» στη συνέχεια, Σαμπιχά Σουλεϊμάν στο ευρωψηφοδέλτιο. Ωστόσο και αυτή η πλευρά βλέπει την ανάγκη μιας στροφής προς την κοινωνία και διαφωνεί με απόψεις και αντιλήψεις «κυβερνητισμού» που θέλουν τον ΣΥΡΙΖΑ να μετακινείται περισσότερο προς το πολιτικό κέντρο ώστε να είναι πιο εφικτή μια συνεργασία με δυνάμεις της λεγόμενης κεντροαριστεράς (ΕΛΙΑ/ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, ΔΗΜΑΡ)  η οποία «ψάχνεται» και ψάχνει να διασωθεί. Όσο για την Αριστερή Πλατφόρμα, μπορεί κάποιοι να θέλουν τους «Λαφαζάνηδες» στο ράφι, ώστε ο Αλέξης Τσίπρας απρόσκοπτα να προχωρήσει σε συνεργασίες «κεντροαριστερής» λογικής τις οποίες όμως κατά βάση θα διαπερνά η λογική της συναίνεσης με το μνημονιακό σύστημα, ωστόσο αυτή τη στιγμή φαίνεται να μην είναι πρόβλημα για τον Αλέξη Τσίπρα. Κι αυτό, στο βαθμό που έχει χαμηλώσει τους τόνους της κριτικής (μέσω αρθρογραφίας ή στα όργανα) κάνοντας πολλούς να εικάζουν ότι ο πυρήνας της, το Αριστερό Ρεύμα, έχει ατύπως περιέλθει σε συμφωνία με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ. Η στάση αυτή ερμηνεύεται από πολλούς ως προσπάθεια του Ρεύματος να μη χρεωθεί την ευθύνη τυχόν κακών εκλογικών επιδόσεων του ΣΥΡΙΖΑ ή συρρίκνωσης της επιρροής του, π.χ. λόγω της στοχοποίησης του κόμματος για το ευρώ. Σ’ αυτή την εικόνα υπάρχουν και οι πασοκογενείς οι οποίοι θεωρούν εαυτούς «ριγμένους» όσον αφορά την εσωκομματική νομή εξουσίας (θέσεις στα όργανα) σε αναντιστοιχία με την προσέλκυση ψήφων που επιτυγχάνει ο χώρος τους – θεωρούν μάλιστα ότι αυτό καταγράφηκε και στο ευρωψηφοδέλτιο με την εκλογή Σακοράφα και Χρυσόγονου, ή το καλό «πλασάρισμα» του  Ρομπόλη που ήρθε 11ος, ενώ θεωρούν συγγενή πολιτικά φυσιογνωμία και τον Μανώλη Γλέζο ο οποίος, όπως θυμίζουν, είχε εκλεγεί δύο φορές βουλευτής με το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ, την πρώτη περίοδο του Ανδρέα Παπανδρέου. Πιο ευαίσθητοι στα εθνικά θέματα, αντιδρούν στη προώθηση εκσυγχρονιστικών λογικών εντός του κόμματος, όπως οι πρόσφατες παρεμβάσεις του υποψήφιου ευρωβουλευτή Δημήτρη Χριστόπουλου για τη μειονότητα της Θράκης, και κατ’ επέκταση και σε ανοίγματα προς αυτό τον χώρο. Μάχες επιβίωσης Στο νέο πολιτικό κύκλο που ανοίγει μετά τις ευρωεκλογές, συνολικά το πολιτικό τοπίο μοιάζει να βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο, και το ίδιο ισχύει και για τον ΣΥΡΙΖΑ. Μάχες πολιτικο-ιδεολογικές αλλά και μάχες προσωπικής πολιτικής επιβίωσης εντός του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται ότι θα είναι στη ημερήσια διάταξη στο εξής, χωρίς να είναι κανείς σε θέση να προεξοφλήσει την έντασή τους ούτε και την έκβασή τους. Εν τέλει μένει να φανεί αν θα υπάρξει ένα ανακάτεμα της εσωκομματικής τράπουλας που θα καθίσει σε μια νέα ισορροπία, χωρίς να μεταβάλει ουσιαστικά τίποτα, ή αν κάποια τάση θα επικρατήσει σαφώς έντναι των άλλων, δίνοντας την τελική φυσιογνωμία στο σχήμα.

Απόψεις