Σε συλλήψεις και απαγωγές εργαζομένων και πολιτών, οι αρχές του Καζακστάν, επιχειρούν να τρομοκρατήσουν, όσους συμμετέχουν στις διαδηλώσεις και στις συγκεντρώσεις που πραγματοποιούνται σε ολόκληρη την χώρα, παρά την προσπάθεια του προέδρου να δημιουργήσει εντυπώσεις περί σταματήματος των κινητοποιήσεων.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Εσωτερικών, οι υπηρεσίες ασφαλείας του Καζακστάν συνέλαβαν 3.811 άτομα. Το υπουργείο ισχυρίζεται ότι 26 διαδηλωτές σκοτώθηκαν και άλλοι 26 τραυματίστηκαν, την στιγμή που μόνο στην Αλμάτι πληροφορίες αναφέρουν μεγάλους αριθμούς νεκρών και τραυματιών. Νεκροί έχουν αναφερθεί επίσης στη Σιμκέντ και την Κιζιλόρντα.
Να σημειωθεί ότι κάτοικοι της πόλης Οράλσκ, πρωτεύουσα της επαρχίας του Δυτικού Καζακστάν, καταγγέλλουν ότι δεν μπορούν να βρουν τους συγγενείς τους που έχουν συλληφθεί από την αστυνομία.
Τουλάχιστον 35 εργάτες συνελήφθησαν, όταν αστυνομικοί σταμάτησαν το λεωφορείο που τους μετέφερε από το εργοστάσιο όπου όπου δούλευαν στην κινητοποίηση που πραγματοποιήθηκε στο κέντρο της πόλης, ενώ και στην Σιμκέντ, άνθρωποι που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις και έχουν συλληφθεί από την αστυνομία, αγνοούνται.
Στην Ζαναοζέν, που νωρίτερα οι εργαζόμενοι έδιωξαν τον Έπαρχο, η αστυνομία και στρατός, παραμένουν κλεισμένοι στα κτίρια τους αρνούμενοι να χτυπήσουν τους διαδηλωτές.
Στην Ακτάο, η επίθεση της αστυνομίας στην πλατεία Yntymak, όπου βρίσκονται συγκεντρωμένοι οι διαδηλωτές, δεν μπόρεσε να διαλύσει τους συγκεντρωμένους, με την αστυνομία να αποχωρεί αφού συνέλαβε αριθμό ατόμων.
Υπό στρατιωτικό κλοιό η Αλμάτι
Το αεροδρόμιο στην πόλη Αλμάτι, όπου χθες και σήμερα έγινε πεδίο καταστολής των διαδηλώσεων, παραμένει κλειστό και φυλάσσεται από στρατιώτες και αστυνομικούς, οι οποίοι συλλαμβάνουν οποιονδήποτε τους φανεί ύποπτος, σύμφωνα με έναν ανταποκριτή του ρωσικού πρακτορείου «Tass».
Οι δρόμοι προς την πλατεία Δημοκρατίας, το επίκεντρο των κινητοποιήσεων, είναι κλειστοί. Κοντά στην πλατεία υπάρχει ένα αυτοκίνητο με μια σφαίρα στο παράθυρο, στο οποίο ένα άτομο έχασε τη ζωή του.
Την ίδια ώρα, ουρές σχηματίζονται έξω από τα σούπερ μάρκετ και τους φούρνους καθώς υπάρχει έλλειψη τροφίμων, ενώ οι τράπεζες είναι κλειστές καθώς λόγω της διακοπής του ίντερνετ, δεν μπορούν να γίνουν συναλλαγές.
Σύμφωνα με μαρτυρίες, υπάρχουν μεγάλες ουρές στα βενζινάδικα, ενώ ο κόσμος συρρέει και στους σιδηροδρομικό σταθμό, προκειμένου να φύγει από την πόλη.
Σύνθετες διεργασίες και στο εσωτερικό
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο των σύνθετων διεθνών ανταγωνισμών, «τρέχουν» και ενδοαστικές διεργασίες στο Καζακστάν.
Ηδη ο πρόεδρος Τοκάεφ απομάκρυνε τον πρώην πρόεδρο της χώρας, Ν. Ναζαρμπάεφ, από τη δια βίου προεδρία του ισχυρού Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς και διάφορους συγγενείς και συμμάχους του από κρίσιμες θέσεις, κινήσεις που πέρα από μια επιχειρούμενη προσπάθεια κατευνασμού των λαϊκών κινητοποιήσεων, επιταχύνουν ανακατατάξεις στο αστικό σκηνικό.
Μιλώντας στο αμερικανικό πρακτορείο «Reuters», ο Mουκτάρ Αμπλιάζοφ, πρώην τραπεζίτης στο Καζακστάν που δηλώνει ηγέτης της αντιπολιτευόμενης «Δημοκρατικής Επιλογής του Καζακστάν», κάλεσε τη Δύση να παρέμβει, γιατί «αν δεν το κάνει, τότε το Καζακστάν θα μετατραπεί σε Λευκορωσία και o Πούτιν θα επιβάλει μεθοδικά το πρόγραμμά του, την αναδημιουργία μιας δομής όπως η Σοβιετική Ενωση».
Διεθνείς αντιδράσεις και αλληλοκατηγορίες
Σε ένα τέτοιο φόντο, την Παρασκευή ο Καζάχος πρόεδρος Τοκάεφ συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Ρώσο ομόλογό του Βλ. Πούτιν, ενώ ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Αλ. Γκρουσκό είχε νωρίτερα επισημάνει ότι τα μέλη του Οργανισμού «στέκονται στο πλευρό του Καζακστάν και κάνουν αυτό που πρέπει να κάνουν οι σύμμαχοι». Η δε εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, παρουσίασε τα γεγονότα ως «μια προσπάθεια – ξένης έμπνευσης – να χρησιμοποιηθούν ένοπλες και εκπαιδευμένες ομάδες ανθρώπων βίαια για να υπονομεύσουν την ασφάλεια και την ακεραιότητα του Καζακστάν».
Ο Πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, εκτίμησε ότι ο Καζάχος ομόλογός του πήρε «με αποφασιστικό τρόπο ισχυρά μέτρα σε κρίσιμες στιγμές», δείχνοντας «υπευθυνότητα και αίσθηση καθήκοντος (…) έναντι της χώρας και του λαού του».
Παρέμβαση έκανε όμως και ο νέος γγ του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO), Ζ. Μινγκ, υποστηρίζοντας ότι «η διατήρηση της εσωτερικής σταθερότητας και της κοινωνικής αρμονίας στο Καζακστάν ως μέλος της SCO είναι κρίσιμος παράγοντας για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή (…) υπολογίζουμε στην όσο το δυνατόν ταχύτερη σταθεροποίηση της κατάστασης, την αποκατάσταση του νόμου…».
Από την πλευρά του, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν, δεσμεύτηκε «να υποστηρίξουμε τους συνταγματικούς θεσμούς του Καζακστάν και την ειρηνική και διπλωματική επίλυση διαφορών», ενώ η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι, έκανε λόγο για «τρελούς ισχυρισμούς της Ρωσίας» που υπονοούν αμερικανική «εμπλοκή» και πρόσθεσε ότι η Ουάσιγκτον παρακολουθεί τη «νομιμότητα» του αιτήματος Τοκάεφ και της στρατιωτικής εμπλοκής του CSTO.
Ο επικεφαλής της ευρωενωσιακής διπλωματίας Ζ. Μπορέλ σχολίασε ότι «η εξωτερική στρατιωτική βοήθεια φέρνει μνήμες καταστάσεων που πρέπει να αποφευχθούν», καταλήγοντας ότι «η ΕΕ είναι έτοιμη να υποστηρίξει για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης».
(Με πληροφορίες από: ΑΠΕ-ΜΠΕ, «Tass», AFP, «Reuters»)
