Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

Οι «Μεγάλες Δυνάμεις» διαιρούν και… βασιλεύουν

 

Το 1798, ο Ναπολέων προκειμένου να ελέγξει και να διακόψει τις εμπορικές συναλλαγές της Βρετανίας με την Ινδία επιτίθεται στην Αίγυπτο την οποία καταλαμβάνει και μετά περνάει στη Παλαιστίνη και τη Συρία. Ο κύκλος των  επεμβάσεων, και με τα όπλα, στην περιοχή έχει αρχίσει και παραμένει ακόμα ανοιχτός, μέχρι σήμερα…

Η επεκτατική πολιτική της Ρωσίας και οι πιέσεις που ασκεί στους Τούρκους, σε συνδυασμό με τις ιδέες της αστικής Γαλλικής επανάστασης, βοηθούν στο ξέσπασμα και τελικά την επιτυχή έκβαση των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων των λαών των Βαλκανίων: Η Ελλάδα (1821 – 1912), η Ρουμανία (1856 – 1878), η Σερβία (1834 – 1878) και η Βουλγαρία (1878 – 1909).

ΔΕΝΕΖΑΚΗΣ 3Ο τουρκαλβανός ταγματάρχης του οθωμανικού στρατού, Μοχάμεντ Αλη, στέλνεται στην Αίγυπτο το 1799 για να αντιμετωπίσει τον Βοναπάρτη. Μετά την αναχαίτιση της γαλλικής εισβολής, καταφέρνει να συσπειρώσει γύρω του τα ριζοσπαστικά στοιχεία της περιοχής και να βάλει τις βάσεις για την ίδρυση του σύγχρονου αιγυπτιακού κράτους αναπτύσσοντας ταυτόχρονα ανταγωνιστική πολιτική προς την Πύλη διεκδικώντας ακόμα και τον θρόνο του σουλτάνου.Το 1806  διορίζεται γενικός διοικητής της Αιγύπτου και το 1811 εξοντώνει τους Μαμελούκους μεγιστάνες.

1830: Η Γαλλία καταλαμβάνει την Αλγερία. Εποφθαλμιά την Τυνησία (που διεκδικεί και η Ιταλία) και το Μαρόκο (που διεκδικεί η Ισπανία και η Γερμανία).

1831:  Ο Μοχάμεντ Αλη επιτίθεται και καταλαμβάνει Συρία και Παλαιστίνη, εισβάλει στη Μικρά Ασία (υποστηρίζεται από τη Γαλλία, οι Τούρκοι από τη Ρωσία)

1832: Συντριβή των Τούρκων στο Ικόνιο. Υπογράφεται η Συνθήκη της Κιουτάχειας, ο σουλτάνος (Μαχμούτ Β΄ 1808 – 1839) εκχωρεί την διακυβέρνηση της Συρίας, των Αδάνων και της Κρήτης.

1833: Η Ρωσία υποχρεώνει την Οθωμανική αυτοκρατορία να υπογράψει τη Συνθήκη του Χούνκιαρ – Ισκελέζι (1833 – 1841): Τα Στενά των Δαρδανελίων και ο Βόσπορος μπαίνουν κάτω από ρωσικό έλεγχο. Η Αγγλία προτείνει την αποστολή στόλου για να χτυπηθεί ο Ρωσικός στη Μαύρη θάλασσα. Η Γαλλία και η Αυστρία αρνούνται.

1839: Οι Τούρκοι επιχειρούν να ανακαταλάβουν τη Συρία. Καταστροφική ήττα στη μάχη του Νεσίπ. Ο τούρκικος στόλος αυτομολεί στον Μοχάμεντ Αλη.

1840: Σύμβαση του Λονδίνου. Μπροστά στη κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας οι Ευρωπαϊκές Δυνάμεις στηρίζουν τον Σουλτάνο (Αμπντούλ Μετζίντ Α΄ – 1839 – 1861, ανέλαβε 16 χρόνων), εκτός από τη Γαλλία. Αντάλλαγμα: Απαγόρευση της διέλευσης πολεμικών πλοίων από τα Στενά. Ακολούθησαν τελεσίγραφα (δύο 10ήμερα), για άμεση αποχώρηση των αιγυπτιακών δυνάμεων από τα τουρκικά εδάφη. Ο Μοχάμεντ Αλη αρνείται. Πλοία του Αγγλικού και Αυστριακού στόλου βομβαρδίζουντη Βηρυτό – ακολουθεί καταστροφή του αιγυπτιακού στόλου – αποβίβαση ισχυρών στρατευμάτων, εκδίωξη του Ιμπραήμ πασά από τη Συρία, επίδειξη δύναμης του αγγλικού στόλου έξω από την Αλεξάνδρεια. Ο Μοχάμεντ Αλη αποδέχεται τους όρους της Σύμβασης του Λονδίνου.

1841: Φιρμάνι του σουλτάνου αναγνωρίζει Κληρονομική διαδοχή των αρένων απογόνων του Μοχάμεντ Αλη στη διακυβέρνηση της Αιγύπτου

  • Η Σύμβαση των Στενών αντικαθιστά την ρωσοτουρκική συνθήκη του Χούνκιαρ – Ισκελέζι: Προβλέπει την απαγόρευση της διέλευσης πολεμικών πλοίων από τα Στενά των Δαρδανελίων και του Βοσπόρου σε καιρό ειρήνης όλων των κρατών. Εγγύηση των πέντε Ευρωπαϊκών Δυνάμεων της ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Διαφορετικές ερμηνείες μεταξύ της Ρωσίας (Τσάρος Νικόλαος ο Α΄) και των άλλων δυνάμεων οδηγεί στον Κριμαϊκό πόλεμο (1853). Στο ρωσοτουρκικό πόλεμο εμπλέκονται τελικά στο πλευρό των Τούρκων η Αγγλία και η Γαλλία. Η πτώση της Σεβαστούπολης οδηγεί τη Ρωσία σε συνθηκολόγηση και το 1856 με τη Συνθήκη του Παρισιού η Μαύρη Θάλασσα αποστρατιωτικοποιείται.

ΔΕΝΕΖΑΚΗΣ 41859 – 1869: Στις 25 Απρίλη 1859 ξεκινάει από τη Γαλλία η κατασκευή της Διώρυγας του Σουέζ,  η οποία ολοκληρώνεται και παραδίνεται στην ναυσιπλοΐα στις 17 Νοέμβρη 1869.

1876: Η Βουλγαρική εξέγερση με στρατιωτική υποστήριξη από τη Σερβία και το Μαυροβούνιο οδηγεί σε εμπλοκή τη Ρωσία (Απρίλης 1877) και σε νέο ρωσοτουρκικό πόλεμο.

ΔΕΝΕΖΑΚΗΣ 5

1878: (Μάρτης) Νίκη της Ρωσίας. Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου: Δημιουργείται ανεξάρτητο Βουλγαρικό κράτος από τον Δούναβη μέχρι το Αιγαίο και από την Αλβανία μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα. Επιβάλει στη Τουρκία την αναγνώριση της Σερβίας, της Ρουμανίας και του Μαυροβούνιου.

  • (Ιούνης): Οι Βρετανοί εξασφαλίζουν με μυστική συμφωνία την κατοχή της Κύπρου.
  • (Ιούλης) Συνθήκη του Βερολίνου: Ο Γερμανός Καγκελάριος Οτο φον Μπίσμαρκ συγκαλεί διάσκεψη στο Βερολίνο για την αναθεώρηση της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου. Με τη νέα συνθήκη ανακηρύσσονται ανεξάρτητα κράτη η Σερβία, το  Μαυροβούνιο και η Ρουμανία, η Βουλγαρία περιορίζεται σε έδαφος και η Ρωσία αποκτά εδάφη στο βορειοανατολικό τμήμα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Εγκαταλείπεται σταδιακά η πολιτική των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για την διατήρηση της ακεραιότητας της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
  • Η Αγγλία καταλαμβάνει την Κύπρο.

1881: Η Αγγλία καταλαμβάνει την Αίγυπτο, μετά από ένα πραξικόπημα του Ούραμπι πασά, για να εξασφαλίσει την ελεύθερη διέλευση από τη Διώρυγα του Σουέζ. 1881: Η Αγγλία συγκατατίθεται στην επέκταση της Γαλλίας στην Τυνησία

1898: Οι ΗΠΑ κηρύσσουν τον πόλεμο στην Ισπανία για να αποσπάσουν τις αποικίες της, ήταν ο πρώτος πόλεμος για το ξαναμοίρασμα του κόσμου.

1896 – 1899: Η Αγγλία καταλαμβάνει το Σουδάν και ελέγχει πλήρως τη Διώρυγα του Σουέζ

1902: Η Βρετανία αναγνωρίζει τη Γαλλική κατοχή του Μαρόκου με αντάλλαγμα την αναγνώριση της κυριαρχίας της Αγγλίας στην Αίγυπτο

1911: Με στόχο την προσάρτηση της Λιβύης η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Τουρκία λόγω… υπονόμευσης των συμφερόντων της στη περιοχή (29 Σεπτέμβρη). Υπήρχαν σχέδια από το 1881. Πέτυχε τη συγκατάθεση: Το 1887 της Γερμανίας, το 1900 της Γαλλίας (με αντάλλαγμα την υποστήριξή της στη διεκδίκηση του Μαρόκου από τη Γαλλία), το 1902 της Αυστρίας (με αντάλλαγμα την υποστήριξή της στην επικείμενη προσάρτηση της Βοσνίας και της Ερζεγοβίνης), και της Αγγλίας και τέλος της Ρωσίας με την υπόσχεση να υποστηρίξει το αίτημα της τελευταίας για αναθεώρηση της Σύμβασης που περιόριζε τη διέλευση των πολεμικών πλοίων από τα Στενά των ΔαρδανελίωνΑποβιβάζει στρατό (4 Νοέμβρη) στην Τρίπολη και την Κυρηναϊκή, διευρύνει το πεδίο μάχης και βομβαρδίζει τουρκικές θέσεις στη Βηρυτό και τα Δαρδανέλια και καταλαμβάνει τα Δωδεκάνησα (Μάης 1912).

1912: Με μεσολάβηση των άλλων ευρωπαϊκών δυνάμεων (Συνθήκη Ουτσί – Λοζάνης) η Ιταλία προσαρτά την Τριπολίτιδα και την Κυρηναϊκή και αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση των Δωδεκανήσων.