Στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ που θα γίνει δια ζώσης τον Ιούλη παρέπεμψαν τις διεργασίες για το Ταμείο Ανάκαμψης οι 27 ηγέτες των κρατών μελών που σήμερα Παρασκευή για 4 ώρες πραγματοποίησαν τηλεδιάσκεψη χωρίς να βρεθεί προσωρινός συμβιβασμός για το πως θα μοιραστούν τα δισ. ευρώ στους επιχειρηματικούς ομίλους.
Ωστόσο με συνοπτικές διαδικασίες οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν πώς θα φορτώσουν το λογαριασμό στις πλάτες των λαών της Ευρώπης.
Σύμφωνα με την πρόταση που έχει καταθέσει η Κομισιόν το Ταμείο Ανάκαμψης θα διαχειριστεί ποσό ύψους 750 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 500 δισ. ευρώ θα είναι επιχορηγήσεις και τα υπόλοιπα 250 δισ. ευρώ θα είναι δάνεια. Επιπλέον η πρόταση προβλέπει ότι το Ταμείο θα ενσωματωθεί στο «Ευρωπαϊκό Εξάμηνο».
Δηλαδή θα υπάρχει έλεγχος προκειμένου να εκταμιευτούν τα ποσά. Πρόκειται ουσιαστικά για «μνημόνια διαρκείας» είτε οι χώρες δανειστούν, είτε λάβουν επιχορηγήσεις αφού οι μηχανισμοί της ΕΕ, θα ελέγχουν ανά εξάμηνο την πορεία τόσο των δημοσιονομικών μεγεθών, όσο και των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων σε κάθε χώρα.
Σκληρά παζάρια…
Παρότι η συμφωνία για τα μνημονία που θα πληρώσουν οι λαοί ολοκληρώθηκε με συνοπτικές διαδικασίες, δεν ήταν καθόλου εύκολες οι διαπραγματεύσεις για τη «μοιρασιά» των χρημάτων, αφού κάθε κυβέρνηση επιδιώκει να εξασφαλίσει μεγαλύτερα κεφάλαια, με ευνοϊκότερους όρους για τους επιχειρηματικούς ομίλους της.
Σε αυτοί το πλαίσιο ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, επισήμανε στους Ευρωπαίους ομολόγους του ότι τα μέτρα της ευρωπαϊκής βοήθειας θα πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστον 500 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις λόγω της έκτασης της οικονομικής επίπτωσης της πανδημίας. Ο ίδιος τόνισε ότι η συμφωνία πρέπει να ολοκληρωθεί έως τον Ιούλιο λόγω των ευαισθησιών των αγορών και της πίεσης από τις διαπραγματεύσεις για το Brexit. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Μακρόν, ως ένδειξη ότι είναι διατεθειμένος να κάνει κάποιες παραχωρήσεις στις «δημοσιονομικά φειδωλές χώρες», διαμήνυσε ότι θα μπορούσε να συμφωνήσει με επιστροφές πόρων στις χώρες που εισφέρουν περισσότερο στον προϋπολογισμό της Ε.Ε., αν και εφόσον αυτό θεωρείται αναγκαίο για να υπάρξει συμφωνία για το σχέδιο οικονομικής ανασυγκρότησης.
Η πραγματικότητα είναι ότι η Γερμανία και ένα μπλοκ χωρών γύρω από αυτήν (Ολλανδία, Αυστρία κ.α) επιδιώκουν να λάβουν πίσω μεγάλο των συνεισφορών τους για να στηρίξουν τους εγχώριους ομίλους τους, την ίδια στιγμή που χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία (Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία) διεκδικούν ισχυρότερες ενισχύσεις και με ευνοϊκότερους όρους.
Οι διαφωνίες των κρατών έχουν ταυτόχρονα να κάνουν και με τους όρους και την ισορροπία μεταξύ επιχορηγήσεων και δανείων. Διαφορετική τοποθέτηση έχουν Αυστρία, Ολλανδία, Δανία και Σουηδία. «Δεν καταλήξαμε σε συμφωνία σήμερα, ούτε σχεδιάζαμε κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Σουηδός πρωθυπουργός Στέφαν Λέβεν σε συνέντευξη Τύπου λίγο μετά την τηλεδιάσκεψη. Πρόσθεσε πως «συνεχίζουμε να είμαστε σε σχετική απόσταση ο ένας από τον άλλον. Συνολικά, χρειάζονται μεγάλες βελτιώσεις πριν να είναι αρκετά καλά για το μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό και το ταμείο ανάκαμψης».
Πάντως η Γερμανίδα καγκελάριος, Άγκελα Μέρκελ, σε μια προσπάθεια να φανεί ενωτική …«προς τα έξω» τόνισε κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης ότι η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με την βαθύτερη κρίση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, προειδοποιώντας παράλληλα πως το γεγονός αυτό θα οδηγήσει σε πολύ δύσκολους καιρούς. Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, η Άγκελα Μέρκελ τόνισε ότι είναι προς το συμφέρον της Ε.Ε. να έχει ένα σχέδιο οικονομικής ανασυγκρότησης έως το τέλος του καλοκαιριού.
Ωστόσο η Αν. Μέρκελ ταυτόχρονα τόνισε: «Είναι ξεκάθαρο πως δεν μπορούσαμε να καταλήξουμε σ’ ένα αποτέλεσμα σήμερα, αλλά θα συνεχίσουμε τις συζητήσεις μας στα μέσα Ιουλίου. Όλοι είπαν ότι αυτό [το Ταμείο] είναι κάτι θετικό, αλλά βεβαίως εξέθεσαν και κάποια σημεία κριτική ως προς αυτό. Το χάσμα που καλούμαστε να γεφυρώσουμε είναι ακόμη μεγάλο».
Τέλος η Μέρκελ τόνισε ότι τα χρήματα που προορίζονται για τη χρηματοδότηση του Ταμείου θα πρέπει να είναι διαθέσιμα το νωρίτερο πριν από την έναρξη του 2021. Κάτι τέτοιο όμως δεν φαίνεται στον ορίζοντα, με ευρωπαϊκές πηγές να κάνουν λόγο για πρόγραμμα χρηματοδότησης της περιόδου 2021 – 2024.
Σε δηλώσεις του μετά την τηλεδιάσκεψη των 27 ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ανέφερε πως «περνάμε σε νέα φάση: αυτή της διαπραγμάτευσης» και πως ενόψει της επόμενης Συνόδου «δεσμεύεται να ξεκινήσουν πραγματικές διαπραγματεύσεις».
Η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, έκανε λόγο για «θετικό κλίμα» και μίλησε για «σοβαρότητα αυτής της κρίσης», ενώ χαρακτήρισε την πρόταση για το Ταμείο Ανάκαμψης «ένα φιλόδοξο σχέδιο».
Από την πλευρά της Ελληνικής κυβέρνησης, σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την τηλεδιάσκεψη ανέφερε πως «η Ελλάδα στηρίζει πλήρως την πρόταση της Κομισιόν, πρόκειται για πολύ καλό σημείο εκκίνησης, δεν γίνεται να πάμε κάτω από το επίπεδο αυτής της πρότασης». Ζήτησε να διατηρηθεί το ύψος του συνολικού ποσού και η αναλογία επιχορηγήσεων – δανείων και να μην αλλάξει η κατανομή.
