Η ιστορία της Σοφίας Πάτα έγινε γνωστή τον Γενάρη βγάζοντας στην επιφάνεια με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο τις απαράδεκτες συνθήκες εργασίας που επιβάλουν οι πολύ μεγάλες επιχειρήσεις και τα πολυκαταστήματα στους εργαζόμενους.
Μια πραγματικότητα που μας επιβεβαιώνει πως για ένα κομμάτι ψωμί, δεν φτάνει μόνο η δουλειά…
Η Σοφία, είναι μια νεαρή μητέρα που μεγαλώνει εντελώς μόνη της την 3χρονη κόρης. Η δουλειά της στο «Πλαίσιο» ήταν απαραίτητη για την επιβίωση του παιδιού της και για αυτό έκανε τα πάντα να την κρατήσει.
Η Σοφία δούλευε για οκτώ χρόνια στο «Πλαίσιο». Τα τελευταία χρόνια εργαζόταν στο κατάστημα της Λάρισας, από το οποίο και απολύθηκε με την δικαιολογία πως δεν… χαμογελούσε αρκετά. Η Σοφία διεκδίκησε πίσω την θέση της, καταγγέλλοντας στην επιθεώρηση εργασίας το περιστατικό.
Για την υπόθεση της από το περασμένο Γενάρη εκδόθηκαν δεκάδες ανακοινώσεις αλληλεγγύης, από συνδικάτα, φορείς, ενώ το θέμα έφτασε ακόμα και στη Βουλή.
Η Σοφία επιδίωξε τρεις συναντήσεις με τους υπευθύνους του καταστήματος, για να δοθούν εξηγήσεις. Η εργοδοσία όμως παρέμεινε αμετακίνητη στην απόφαση της, με συνέπεια η νεαρή εργαζόμενη να διεκδικεί πλέον δικαστικά τα δικαιώματα της.
Εμείς συναντήσαμε την Σοφία και κουβεντιάσαμε, για την υπόθεση της, αλλά και τι σημαίνει να δουλεύει κάποιος στην εταιρεία «Πλαίσιο».
Σε μια εταιρεία η οποία είναι από τις επιχειρήσεις που τα κέρδη της να αυξάνουν κατακόρυφα, ακόμα και κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, ενώ την ίδια στιγμή από την μεριά της εργοδοσίας επιβάλλονται εργασιακές συνθήκες μεσαίωνα.
***
Σοφία, απολύθηκες από το«Πλαίσιο» με την δικαιολογία πως δεν χαμογελούσες αρκετά. Τι σημαίνει το να χαμογελάς για το «Πλαίσιο»;
Προφανώς αυτό που μας ζητούσαν είναι να είμαστε μέσα στην τρελή χαρά. Τα κριτήρια που υπάρχουν καθορίζονται με βάση τους πληρωμένους πελάτες που έρχονταν για να μας αξιολογήσουν. Οι πληρωμένοι πελάτες είναι γνωστοί και ως Mystery shoppers, οι οποίοι έρχονταν στο κατάστημα για να αξιολογήσουν τις υπηρεσίες και τους εργαζόμενους! Έρχονται λοιπόν στο κατάστημα, να αξιολογήσουν αν κάποιος εργαζόμενος κάνει σωστά την δουλειά του – σύμφωνα με την δική του άποψη – αν είναι χαμογελαστός, αν είναι εξυπηρετικός κτλ.
Ήταν σε γνώση σας αυτό;
Βεβαίως,αυτό είναι καθεστώς στο «Πλαίσιο».
Υπάρχει κάποιος εσωτερικός κανονισμός;
Είχα ενημερωθεί πως σαν σωματείο στην Αθήνα είχαν ζητήσει τους εργασιακούς κανονισμούς και δεν τους δόθηκαν ποτέ. Ενώ έγινε γνωστό πως ο επίσημος εσωτερικός κανονισμός που κατατέθηκε στην επιθεώρηση εργασίας πριν πολλά χρόνια δεν εγκρίθηκε ποτέ.
Έγινε γνωστό πως εκδίδεται και κάποια εφημερίδα στο «Πλαίσιο» που αναφέρεται στους εργαζόμενους. Τι ακριβώς συμβαίνει;
Η εταιρεία κάθε πρωί πραγματοποιεί μια ενημέρωση μέσω μιας «εφημερίδας» στην οποία αναγράφονται για παράδειγμα.«Ο τάδε εργαζόμενος είναι πολύ καλός, ο άλλος… σκίζει, ο άλλος έχει πάρει mystery πάτο. Ο άλλος θα πρέπει να προσέξει, γιατί θα γίνει χαμός. κτλ.». Με απλά λόγια αυτό που επικρατεί είναι τραγικό, γιατί σε βάζουν σε μια ψυχολογία να τρως την σάρκα του άλλου για το ποιος θα είναι πρώτος σε παραγωγικότητα και ποίος θα είναι πρώτος σε τζίρο.
Καθεστώς και οι τετράωροι εργαζόμενοι.
Ναι είναι γνωστό και το έζησα και εγώ. Στόχος είναι να μπορούν να τους στέλνουν και από κατάστημα σε κατάστημα,κτλ.Κυρίως σε αυτές τις συνθήκες παίρνουν φοιτητές. Το θέμα είχε συζητηθεί τότε και στην Βουλή.Η απάντηση βέβαια της εταιρείας ήταν πως στηρίζεται στο οκτάωρο δυναμικό και στο έμπειρο προσωπικό, αλλά εγώ κάτι τέτοιο δεν το είδα.
Υπάρχουν αναφορές πως η εταιρεία προχωράει σε προσλήψεις προσωπικού με δίμηνες συμβάσεις. Πού αποσκοπούν;
Αυτό είναι γνωστό. Και στην δική μου περίπτωση αυτό συνέβη. Η εταιρεία προσλαμβάνει εργαζόμενους με δίμηνες ή τρίμηνες συμβάσεις και μετά τους διώχνει.Αλλά επίσης τους χρησιμοποιεί όταν θέλει να διώξει κάποιον παλιό.
Πώς αντιδρούν οι εργαζόμενοι σε αυτές τις εργασιακές συνθήκες. Υπάρχουν αντιστάσεις ή κυριαρχεί ο φόβος;
Μόνο ο φόβος υπάρχει. Υπάρχει ο φόβος της απόλυσης και της ανεργίας, αλλά και ηττοπάθεια.Δηλαδή, υπάρχει η λογική που λέει«Όλοι ξέρουμε πως θα μας διώξουν από το «Πλαίσιο», αλλά τουλάχιστον το χρονικό διάστημα που δουλεύουμε να είμαστε εντάξει»
Στις 3 Μαρτίου, είχες μια προγραμματισμένη συνάντηση με την εργοδοσία για την υπόθεση σου. Τι εξελίξεις υπήρχαν;
Ήταν η τρίτη συνάντηση. Τις δύο πρώτες φορές επικαλεστήκαν την απεργία των δικηγόρων. Την τρίτη φορά ήρθαν με ένα χαρτί, στο οποίο ανέφεραν πως είναι πλήρως νόμιμοι διότι έχουν το διευθυντικό δικαίωμα της απόλυσης!
Πιστεύεις πάντως πως συνδέεται με το γεγονός πως συνδικαλίζεσαι;
Σίγουρα έχει και αυτό κάποια σύνδεση. Γιατί όταν κάποιος άνθρωπος είναι παραγωγικός και του λες αυτή την δικαιολογία της απόλυσης, σημαίνει πως έχεις εμπάθεια στο πρόσωπο του. Όμως είναι γνωστό πως όλες οι μεγάλες εταιρείες έτσι και το «Πλαίσιο», ουσιαστικά λειτουργούν ως πλυντήριο εργαζομένων. Τους εργαζόμενους τους χρησιμοποιούν μέχρι κάποια ηλικία και μετά τους πετάνε. Στην Αθήνα για παράδειγμα γίνεται χαμός, καθώς δεν υπάρχουν εργαζόμενοι που δουλεύουν πολλά χρόνια. Για παράδειγμα μέσα σε τρία χρόνια η εργοδοσία έχει προχωρήσει σε 500 απολύσεις, ενώ το 20% έχει παραιτηθεί από μόνο του. Γενικώς οι συνθήκες εργασίας θυμίζουν μεσαίωνα.
Η εταιρεία μέσα από ανακοινώσεις δηλώνει περήφανη πως είναι κερδοφόρα μέσα στην κρίση, ενώ την ίδια ώρα είναι προφανές πως κυριαρχεί η εργασιακή ζούγκλα. Πώς την αντιλαμβάνεσαι αυτή την αντίθεση;
Αυτό που καταλαβαίνω είναι πως όσα περισσότερα χρόνια μένει ένας υπάλληλος σε μια εταιρεία τόσα περισσότερα δικαιώματα αποκτά. Αλλά αυτό δεν το θέλουν, γιατί τους συμφέρει να μένει ένας υπάλληλος το πολύ 4 χρόνια στη δουλειά, ώστε να μην αποκτά πολλά δικαιώματα. Για την εργοδοσία οι μονιμότητα σημαίνει περισσότερα έξοδα!
Μητέρα και εργαζόμενη. Την ίδια ώρα μεγαλώνεις μόνη σου το παιδί σου. Πώς τα έβγαζες πέρα στη δουλειά;
Ευτυχώς στη Λάρισα υπάρχουν και οι απογευματινοί δημοτικοί παιδικοί σταθμοί, οπότε την είχα εγγράψει στο παιδικό σταθμό και το απόγευμα. Η καημένη είχε εξαντληθεί αλλά δεν παραπονιόταν. Άλλωστε τα παιδιά δεν παραπονιούνται, καθώς μεγαλώνουν με τον ρυθμό των γονιών τους. Η αλήθεια είναι πως φαινόταν πως έκανα τα πάντα για να κρατήσω την δουλειά μου με αυτές τις συνθήκες. Γιατί με αυτή τη δουλειά ζούσα όχι μόνο τον εαυτό μου αλλά και την 3χρονη κόρη μου. Αλλά την εργοδοσία δεν την ένοιαζε τίποτα από όλα αυτά.
Υπήρξε ένα μεγάλο κύμα αλληλεγγύης στο πρόσωπο σου με αφορμή την απόλυση σου. Πώς το εισέπραξες όλο αυτό;
Από συνδικάτα περίμενα να υπάρξει αλληλεγγύη, αλλά δεν περίμενα πως θα φτάσει το θέμα ακόμα και στην Βουλή. Να πω την αλήθεια πιστεύω πως είναι προς όφελος δικό μου αλλά και άλλων εργαζομένων το γεγονός ότι το θέμα έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις. Πιστεύω πως στο πρόσωπο το δικό μου έχουν δει τη ζωής τους και άλλοι άνθρωποι. Υπάρχουν οικογένειες ολόκληρες στις οποίες εργάζεται μόνο ένας άνθρωπος. Είναι τραγικό να χάσει κάποιος την δουλεία του. Αλλά από φόβο όμως δεν μιλάει κανείς!
Από εδώ και πέρα πώς προχωράς;
Από εδώ και πέρα προχωράω δικαστικώς. Με την επιχειρηματολογία πως η απόλυση είναι εκδικητική και καταχρηστική. Να πω την αλήθεια από εδώ και πέρα το άγχος μου είναι αν θα γίνει γρήγορα η δίκη. Και αν θα μπορέσω να τα φέρω βόλτα. Ξέρεις… δουλεύω από 22 χρονών και δεν έχω μάθει να κάθομαι. Αυτοί οι δύο μήνες που είμαι εκτός δουλειάς, είναι τραγικοί. Τουλάχιστον έχω την μικρή… Δεν ξέρω τι θα έκανα πάντως χωρίς αυτή.