Μία από τις δραστηριότητες του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ, την περίοδο της βασιλείας του στην Ελλάδα, ήταν οι λυσσώδεις προσπάθειες που είχε καταβάλει κατά την προδικτατορική περίοδο για τη διάλυση της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, της μεγαλύτερης στα χρονικά νεολαιίστικης οργάνωσης της χώρας μετά την ΕΠΟΝ. Και μάλιστα για να πετύχει εκείνο το στόχο, ήταν φορτικότατες οι πιέσεις που ασκούσε στον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου.
Μετά τη νίκη της “Ένωσης Κέντρου” στις εκλογές και την εκπληκτική ανάπτυξη της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, είχε εξαπολυθεί μία ενορχηστρωμένη επιχείρηση για τη διάλυση της ΔΝΛ από τιους κύκλους εκείνους που τρόμαζαν μπροστά στην ανάπτυξη και την επιρροή, πολιτική και πολιτιστική που είχε στην ελληνική νεολαία και όχι μόνο στους αριστερούς νέους της εποχής[1].
Για την εκστρατεία κατά της Νεολαίας Λαμπράκη είχε επιχειρηθεί να κατασκευασθεί ένα κλίμα υστερίας που ξεκινούσε από τους ισχυρισμούς του αρχηγού της ΕΡΕ, Παναγιώτη Κανελλόπουλου, κατά την τοποθέτησή του στο “Συμβούλιο του Στέμματος” την 1η Σεπτεμβρίου 1965 ότι «εις τα περισσότερα Υπουργεία, αν όχι εις όλα, εις ολόκληρον την ύπαιθρον υπάρχουν οργανωμένα συνεργεία Λαμπράκηδων τα οποία εκφοβίζουν και απειλούν τους κατοίκους, τους οποίους κρατούν υπό καθεστώς φοβίας. […] Ο χωροφύλαξ Μεγαλειότατε κρύπτεται αντί να είναι παρών»[2].
Το διάστημα εκείνο της οργανωμένης επίθεσης κατά των Λαμπράκηδων, ξεδιπλώθηκε και η υπόθεση με τα περίφημα μαύρα καλσόν που φορούσαν κάποια από τα κορίτσια της ΔΝΛ, τάχα για να προσελκύουν και να προσυνητίζουν τα παιδιά συντηρητικών πολιτών, ακόμη και.. αξιωματικούς. Η υπόθεση ξεκίνησε όταν το καλοκαίρι του 1965 εφημερίδες που πρόσκεινταν στο σκληρό πυρήνα της ΕΡΕ δημοσίευαν κάποια… φοβερά και τρομερά πράγματα που συνέβαιναν στη Λάρισα. Και όπου “μαθήτριαι του γυμνασίου, φορούν μαύρες κάλτσες εις ένδειξιν πένθους δια τον Λαμπράκην, ενώ εις το πέτο των έχουν το σήμα “Ζ”, ότι δηλαδή ζή ο Λαμπράκης”. Και μάλιστα οι ίδιες εφημερίδες δημοσίευαν φάτσα-κάρτα και τη φωτογραφία δύο μαθητριών που φορούσαν τέτοια μαύρα καλσόν. Οι μαθήτριες αυτές ήταν η μετέπειτα γνωστή ηθοποιός και βουλευτίνα Άννα Βαγενά και η φίλη της Ελισσάβετ Μπρουτζιώτη[3].
Τα μαύρα καλσόν και τη δραστηριότητα των κοριτσιών της ΔΝΛ θα τα επικαλεστεί ο αρχηγός της ΕΡΕ στη Βουλή. Και σε επερώτηση του κόμματός του για τον “κομμουνιστικόν κίνδυνον” θα ισχυριστεί, ότι “κομμουνίστριαι μαθήτριαι προσκαλούν εις ερωτικάς συναντήσεις εθνικόφρονας μαθητάς, ακόμη και νέους αξιωματικούς, δια να τους παρασύρουν εις τον κομμουνισμόν”[4].
Στο παιχνίδι θα παρασυρθούν ακόμη και σοβαροί εκδότες εφημερίδων, όπως η Ελένη Βλάχου, η οποία σε στιγμές που βρίσκονταν σε εξέλιξη οι κινητοποιήσεις των “Ιουλιανών”, με τις μεγάλες πολυήμερες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά του βασιλικού πραξικοπήματος και την ανατροπή της κυβέρνησης του Γ.Παπανδρέου, θα προτείνει σε κύριο άρθρο της “να κλείση η Βουλή και ν’ ανοίξουν τα φλίππερς. Να ξαναγλυστρίσουν οι αρουραίοι της Ομονοίας και των Χαυτείων στις φωληές τους, στις στοές και στα υπόγεια, να βρούνε τα παλαιά τους παιχνίδια, και ν’ αφήσουν τα καινούργια, τις “Δημοκρατίες” και τα “114”…”[5].
Εκείνες όμως που κυριολεκτικά είχαν ξεσαλώσει κατά της Νεολαίας Λαμπράκη και του δημοκρατικού νεολαιίστικου κινήματος, ήταν οι προσκείμενες στην ΕΡΕ εφημερίδες, σερβίροντας στους αναγνώστες τους τις πιο τρομολάγνες θεωρίες συνωμοσίας. Όπως ένα ευφάνταστο δημοσίευμα της Ακρόπολης που θυμίζοντας τα μυθεύματα του μετέπειτα δικτάτορα Παπαδόπουλου, ανακάτευε όπλα, βενζίνες τύπου “σαμποτάζ Έβρου”, εκρηκτικά, χωνιά αλλά και επαναστατικά… “σχέδια Λένιν”. Και όπως ισχυρίζονταν: “Κομμουνιστικά στελέχη μοιράζουν σε νέους περίστροφα, κι εκπαιδεύουν νεοσυλλέκτους του παράνομου μηχανισμού του κόμματος στην κατασκευή αυτοσχεδίων χειροβομβίδων. Πριν ακόμα στρατευθούν, οι φανατικοί σπουδασταί διδάσκονται πράξεις δολιοφθοράς κι ανατινάξεις αποθηκών. Μαθαίνουν να ρίχνουν ζάχαρι μέσα στη βενζίνη των οχημάτων και να αχρηστεύουν ασυρμάτους.[..] Στην Τρίπολη με τον συνθηματικό τίτλο “Σχέδιο Λένιν”, καταρτίζεται ένα πρόγραμμα επαναστατικής εξεγέρσεως των νέων. Στην Θεσσαλονίκη, οι “οπαδοί του Μπέρτραντ Ράσσελ” συγκροτούν “ομάδες λαϊκών τιμωρών”. […] Στην ύπαιθρο χιλιάδες Λαμπράκηδες έχουν ζώσει την Αστυνομία και την Χωροφυλακή. Οχήματα, με τα οποία γίνεται κανονικά η διανομή φαρμακευτικών προϊόντων, χρησιμοποιούνται τώρα για τη διανομή όπλων και πυρομαχικών”[6].
Όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, το παλάτι και η ηγεσία του κόμματος της ΕΡΕ, ήταν από τους πρωταγωνιστές της εκστρατείας για τη διάλυση της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, στην οποία είχε εμπλακεί και ο αρχηγός της Ένωσης Κέντρου και πρωθυπουργός, Γεώργιος Παπανδρέου. Το σχετικό απόσπασμα από τα επίσημα πρακτικά της συνεδρίασης του αποκαλούμενου “Συμβουλίου του Στέμματος” που είχε πραγματοποιηθεί την 1η Σεπτεμβρίου 1965, με τη συμμετοχή των πολιτικών αρχηγών και 14 τέως πρωθυπουργών, με αποκλεισμό του προέδρου της ΕΔΑ Γιάννη Πασαλίδη, δίνει το μέγεθος των προσπαθειών που καταβάλλονταν προκειμένου ώστε να διαλυθούν οι “ενοχλητικοί” Λαμπράκηδες:
-Π. Κανελλόπουλος (απευθυνόμενος στον Γ.Παπανδρέου): Εάν εν τω μεταξύ πραγματοποιηθούν αι εκλογαί, θα έχετε εισπράξει τας ψήφους των κομμουνιστών.
–Γ. Παπανδρέου: Τι άλλο δύναμαι να κάμω προεκλογικώς;
–Π.Τσαλδάρης: Κατάργησιν των Λαμπράκηδων.
–Βασιλεύς: Αυτό είναι ένα πράγμα που μου είχε δηλώσει ο κ. Γεώργιος Παπανδρέου ως πρωθυπουργός ότι ήτο εις τας προθέσεις του να το κάμη.
–Γ.Παπανδρέου: Η δικαιοσύνη διαλύει.
–Βασιλεύς: Ελέγατε ότι θα εφέρατε και νόμον.
–Γ.Παπανδρέου: Με νόμον, διότι ως έχει η νομοθεσία σήμερον, δεν δύναται η δικαιοσύνη να διαλύσει. Εάν διαλυθούν ως Λαμπράκηδερς, θα περάσουν ως νεολαία της ΕΔΑ. Και (τότε θα είναι η νεολαία ενός κόμματος νομίμου”.[7]
Ο διάλογος αυτός αποκαλύπτει ότι ο κατά τα άλλα “ανεύθυνος ανώτατος άρχοντας”, δηλαδή ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, ασκούσε φορτικές πιέσεις στον πρωθυπουργό Γ.Παπανδρέου να προχωρήσει στη διάλυση της ΔΝΛ.. Και ο τελευταίος, ήταν έτοιμος να ενδώσει, αν και το καθυστερούσε, λέγοντας ότι χρειάζεται νομοθετική ρύθμιση για να γίνει κάτι τέτοιο. Ενώ δεν πρόβαλε σθεναρή εναντίωση στη βασιλική αξίωση.
Η ενδοτικότητα του Γεωργίου Παπανδρέου στην επιθυμία του παλατιού και των αντιδραστικών δυνάμεων για τη διάλυση της Νεολαίας Λαμπράκη, διαπιστώνονταν και από μία επιστολή που του απέστειλε ο αρχηγός της ΕΡΕ μετά τη συνάντηση που είχαν οι δύο άνδρες στο Καστρί, στις αρχές Σεπτεμβρίου 1965, για το ενδεχόμενο στήριξης από την Ένωση Κέντρου κυβέρνησης της ΕΡΕ η οποία θα αναλάμβανε να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές. Όπως έλεγε ο Παν. Κανελλόπουλος σ’ εκείνη την επιστολή του: “Κατετοπίσθην ειδικότερον επί του γεγονότος ότι είχεν εξετασθή από την ιδικήν σας κυβέρνησιν το πρόβλημα της διαλύσεως της μετωπικής οργανώσεως “Γρηγόρης Λαμπράκης” και ότι, αφού διεπιστώθη ότι η διάλυσις δεν είναι δυνατή άνευ ειδικού νόμου, εγένετο προφανώς κατ’ εντολήν σας, προεργασία εις το υπουργείον Δικαιοσύνης δια την υποβολήν σχετικού νομοσχεδίου εις την βουλήν”[8].
Τελικά, η επιθυμία του βασιλιά Κωνσταντίνου και του δεξιού κόμματος της ΕΡΕ θα υλοποιηθεί από τη χούντα των συνταγματαρχών η οποία στα πρώτα διατάγματα που θα εκδόσει μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, ήταν για τη διάλυση της Νεολαίας Λαμπράκη, του αριστερού κόμματος της ΕΔΑ και δεκάδων ακόμη προοδευτικών οργανώσεων και σωματείων.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Ιωάννα Παπαθανασίου, Η Νεολαία Λαμπράκη τη δεκαετία του 1960, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2008, σ, 94.
[2] Συλλογικό, Φως εις την πολιτικήν κρίσιν που συνεκλόνισε την Ελλάδα, Ιστορικαί Εκδόσεις, Αθήναι 1965, σ.32-33.
[3] Συνέντευξη Άννας Βαγενά στην εκπομπή “Τα δικά μας 60s”, Mέρος Β, που προβλήθηκε στο Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα, 27 Απριλίου 2013.
[4] Εφημερίδα Μακεδονία, 17 Φεβρουαρίου 1965, σ. 1η και 7η.
[5] Εφημερίδα Καθημερινή, 26 Αυγούστου 1965.
[6] Εφημερίδα Ακρόπολις, 9 Φεβρουαρίου 1967.
[7] Εφημερίδα Μακεδονία, 16 Σεπτεμβρίου 1965, σ. 7η, “Τα στενογραφημένα πρακτικά του Συμβουλίου του Στέμματος”.
[8] Εφημερίδα Μακεδονία, 9 Σεπτεμβρίου 1965, σ. 7η, “Επιστολή Κανελλόπουλου στον Γ. Παπανδρέου”.
Απόσπασμα από το υπό έκδοση βιβλίο του Σπύρου Κουζινόπουλου “Ρινίσματα ιστορίας”
Από farosthermaikou.blogspot.com
