Μια από τις πιο δραματικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα- που στην περίοδο εφαρμογής των Μνημονιακών πολιτικών πήρε εκρηκτικές διαστάσεις- ήταν και η μαζική μετανάστευση. Σχεδόν, σε κάθε ελληνική οικογένεια ή στον στενό περίγυρό της υπάρχει και ένα μέλος της, το οποίο αναγκάστηκε να αναζητήσει εργασία στο εξωτερικό. Από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ μέχρι τη Σιγκαπούρη ή τη Λατινική Αμερική. Η πλειοψηφία των νεοελλήνων μεταναστών ήταν νέοι. Μάλιστα, μεγάλο μέρος από αυτούς- ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια- αποτελείται από επιστήμονες με υψηλά προσόντα και ειδίκευση, η οποία για να αποκτηθεί κόστισε χρόνο, χρήμα και ενέργεια τόσο στις οικογένειες όσο και γενικότερα στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας.
Το τεράστιο κύμα μετανάστευσης των νέων- μιλάμε για διαρροή «εγκεφάλων»- καταγράφεται και στα επίσημα στοιχεία εκθέσεων ή μελετών διαφόρων υπηρεσιών. Αποκαλυπτική, από αυτή την άποψη, είναι και η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας με θέμα «Φυγή ανθρωπίνου κεφαλαίου: σύγχρονη τάση μετανάστευσης των Ελλήνων στα χρόνια της κρίσης», που δημοσιοποιήθηκε τον Ιούλη του 2016. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης αυτής, στην τελευταία 8ετία (από το 2008 έως σήμερα) έφυγαν από τη χώρα συνολικά 427.000 άτομα, ηλικίας 15-46 ετών.
Στο ίδιο μήκος κύματος, κινούνται και τα στοιχεία του υπουργείου Εξωτερικών. Έγγραφο των υπηρεσιών του υπουργείου Εξωτερικών (κατατέθηκε στη Βουλή στο τέλος του 2016), εκτιμά ότι στην τελευταία 5ετία πάνω από 332.000 άτομα εγκατέλειψαν την Ελλάδα, για να αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον στην Ευρώπη ή σε κάποια άλλη Ήπειρο. Τέλος, άλλοι φορείς που ασχολούνται με τη μετανάστευση, καταγράφοντας την αδιάκοπη αιμορραγία επιστημονικού δυναμικού (γιατροί, πολιτικοί μηχανικοί, νομικοί κλπ), παραθέτουν στοιχεία που βεβαιώνουν ότι χρόνο με το χρόνο αυξάνεται ο αριθμός των νέων επιστημόνων που επιλέγουν την έξοδο από τη χώρα και την αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό. Σχολιάζοντας τις εξελίξεις αυτές, έκθεση της Eurostat κάνει λόγο για μελλοντικό δημογραφικό πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει η Ελλάδα λόγω της μετανάστευσης των νέων ανθρώπων υψηλού μορφωτικού επιπέδου.
Τώρα μεταναστεύουν οι νέοι και οι μορφωμένοι
Σύμφωνα με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για το 2015, ο αριθμός των νέων ηλικίας 25-39 ετών που έφυγαν από την Ελλάδα την περίοδο 2008-2013 ανέρχεται σε «σχεδόν 223.000». Η έρευνα του καθηγητή του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Λόη Λαμπριανίδη για την LSE, που ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2015, δείχνει ότι ο αριθμός των ελλήνων πτυχιούχων που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό ανέρχεται στις 185.338 (από αυτούς οι 139.041 έφυγαν μετά το 2010). Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο, πως πάνω από το 70% (οι 7 στους 10) όσων έφυγαν είναι κάτοχοι διδακτορικού και μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών.
Οι πραγματικές αιτίες, που αναγκάζουν τις νέες και τους νέους να μεταναστεύουν μαζικά από την Ελλάδα, βρίσκονται στις αντιλαϊκές πολιτικές μονόπλευρης λιτότητας που εφαρμόζονται στην Ελλάδα. Οι συγκεκριμένες, οι οποίες παράγουν και αναπαράγουν τη φτώχεια, την ανεργία, την κοινωνική ανισότητα και την αβεβαιότητα για το μέλλον, αναγκάζουν τους νέους μας να φύγουν εκτός Ελλάδας. Εγκαταλείπουν την πατρίδα και τις οικογένειές τους, για δύο- τουλάχιστον- βασικούς λόγους. Πρώτον, για να μην αποτελούν οικονομικό βάρος στους γονείς τους και μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους. Δεύτερον, γιατί θέλουν να απασχοληθούν στον κλάδο που σπούδασαν (με χρήματα των γονιών τους) σε συνθήκες εργασίας (δηλαδή αποδοχές που να καλύπτουν τις στοιχειώδες ανάγκες τους, ασφάλιση, κλπ) που- σε αρκετές χώρες του εξωτερικού- εξακολουθούν, ακόμα, να είναι καλύτερες από την Ελλάδα.
Ενόχλησαν οι αλήθειες του Κώστα Καζάκου
Αυτές τις αλήθειες, για τους πραγματικούς λόγους που οδηγούν τους νέους μας στην ξενιτιά, προσπαθούν να τις κρύψουν, όλοι εκείνοι που υπηρετούν το βάρβαρο εκμεταλλευτικό σύστημα του καπιταλισμού. Δεν είναι τυχαίο, ότι οι ηγεσίες των αστικών κομμάτων από κοινού με την πλειοψηφία των ΜΜΕ υποβαθμίζουν συνειδητά το πρόβλημα του αναγκαστικού ξεριζωμού ανθρώπων από τον τόπο που γεννήθηκαν, αφήνοντας να εννοηθεί πως η μετανάστευση είναι «αναγκαίο κακό» ή επιλογή εκείνων που φεύγουν στο εξωτερικό! Στα πλαίσια αυτά, εντάσσεται και η άγρια επίθεση που δέχτηκε ο γνωστός ηθοποιός και πρώην βουλευτής του ΚΚΕ Κώστας Καζάκος για τις για δηλώσεις που έκανε σε τηλεοπτικό σταθμό, για το θέμα της μετανάστευσης νέων επιστημόνων, λέγοντας: «Ο,τι θέλει ο νέος, ό,τι επιθυμεί, δουλειά, σπίτι, οικογένεια πρέπει να τα παλέψει και να αγωνιστεί να τα κερδίσει στον τόπο του. Αλλιώς είναι ξένος. Έφυγαν και πάνε και δουλεύουν στις ξένες χώρες. Και ο τόπος τι θα γίνει; Αυτό είναι στην ουσία προδοσία».
Με αφορμή αυτή τη δήλωση, ο Κώστας Καζάκος, «άκουσε τα εξ αμάξης» από πολιτικούς διαφόρων αστικών κομμάτων, επώνυμους δημοσιογράφους και άλλους παράγοντες της δημόσιας ζωής, οι οποίοι διαστρέβλωσαν όσα είπε. Στα πλαίσια αυτά, ακολουθώντας τη γνωστή συνταγή «προβάλλω το δέντρο για να κρύψω το δάσος», ισχυρίστηκαν πως ο Κ. Καζάκος αποκάλεσε «προδότες τους νέους που μεταναστεύουν», για να χαρακτηρίσουν στη συνέχεια απαράδεκτες της απόψεις του! Αυτό που ενόχλησε όλους εκείνους που επιτέθηκαν στο γνωστό ηθοποιό, ήταν ότι τόλμησε να διατυπώσει δημόσια δύο αλήθειες. Πρώτον, να στιγματίσει τις αντιλαϊκές πολιτικές, που αναγκάζουν τους νέους μας να αναζητήσουν καλύτερη τύχη στο εξωτερικό. Δεύτερον, να καλέσει τους νέους επιστήμονες, να παραμείνουν στην Ελλάδα και να διεκδικήσουν αγωνιστικά το δικαίωμα στην εργασία και ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης στην χώρα που γεννήθηκαν. Αυτές τις αλήθειες, τις επανέφερε στη δημοσιότητα ο ίδιος ο Κώστας Καζάκος, με διευκρινιστικές δηλώσεις που έκανε προχτές σε ραδιοφωνικό, λέγοντας: «Δεν είπα προδότες τους νέους που φεύγουν. Είπα προδότες αυτούς που τους οδήγησαν σε αυτή την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα, με αποτέλεσμα να φύγουν. Πώς λέγεται αυτό το φαινόμενο; Εξανδραποδισμός δεν λέγεται; Όταν οι στατιστικές της Ευρώπης λένε ότι 500.000 νέοι επιστήμονες έχουν φύγει για μεροκάματο στην Ευρώπη και έχουν κοστίσει στην Ελλάδα 12 δισ. ευρώ και οι χώρες υποδοχής έχουν επωφεληθεί με 65 δισ. ευρώ, αυτό δεν είναι εξανδραποδισμός για τον τόπο; Οι νέοι πρέπει να μένουν και να αγωνίζονται στον τόπο τους».
