Τον περασμένο Μάρτιο, στις 7, έφυγε από την ζωή ο Χάϊντς Ρίχτερ. Ο συγγραφέας είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στην χώρα μας τόσο για το περιεχόμενο των έργων του, όσο και για τις θέσεις που είχε πάρει πάνω στα οικονομικά, πολιτικά προβλήματα που ταλαιπώρησαν τον ελληνικό λαό την προηγούμενη δεκαετία και των οποίων οι θλιβερές συνέπειες σφραγίζουν και σήμερα την πορεία της χώρας.
Οι θέσεις που έκφρασε ο Ρίχτερ πρόσβαλαν τον ελληνικό λαό και τους αγώνες του ιδιαίτερα την περίοδο της γερμανικής Κατοχής 1941-1944. Χαρακτηριστική η θέση του ότι η Γερμανία δεν οφείλει πολεμικές επανορθώσεις στην Ελλάδα για τα όσα δεινά προκάλεσε η γερμανική εισβολή και στρατιωτική κατοχή της χώρας.
Πρόσφατα δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Καθημερινή μια νεκρολογία του Χάϊντς Ρίχτερ την οποία υπογράφουν τέσσερεις Έλληνες ακαδημαϊκοί. Το κοινό τους χαρακτηριστικό είναι οι σχέσεις τους με την Γερμανία, τα γερμανικά ιδρύματα και το Γερμανικό κράτος. Πρόκειται για τους Στράτο Δορδανά, επίκουρο καθηγητή στο ΑΠΘ, Βάϊο Καλογρηά, ερευνητή στην Γερμανία, Νίκο Παπαναστασίου, επίκουρο καθηγητή στο ΕΚΠΑ και Ανδρέα Στεργίου, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Στο εξυμνητικό για τον Ρίχτερ κείμενο ο εν λόγω συγγραφέας παρουσιάζεται ως βαθύς γνώστης των ελληνικών υποθέσεων και φίλος της Ελλάδας.
Το έργο και οι θέσεις του Ρίχτερ έχουν συζητηθεί εκτεταμένα στο παρελθόν και δεν χρειάζεται να επιμείνει κανείς σε αυτές. Σύμφωνα με αυτόν τις καταστροφές και το θανατικό στην Ελλάδα την τρομερή δεκαετία του 1940-1950, τις προκάλεσαν οι Βρετανοί, οι κομμουνιστές, οι εθνικιστές, οι Ιταλοί και οι Γερμανοί, με τους τελευταίους να απολαμβάνουν το «ελαφρυντικό» της βάναυσης εναντίον τους συμπεριφοράς του ελληνικού λαού. Οι αντιλήψεις του για τους Έλληνες και την Ελλάδα αποτυπώνονται ανάγλυφα στο έργο του για την Μάχη της Κρήτης.
Στο έργο αυτό παρουσιάζεται ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος ως «καθαρός» και «ιπποτικός» χάρη στις προσπάθειες, στις αξίες και στον επαγγελματισμό του γερμανικού στρατού. Οι «ιπποτικές» αρετές του τελευταίου ξεδιπλώθηκαν ιδιαίτερα στην διάρκεια της εναέριας εισβολής και κατάληψης της Κρήτης τον Μάϊο του 1941. Δυστυχώς για την μετέπειτα ποιότητα του πολέμου, οι Γερμανοί εισβολείς βρέθηκαν αντιμέτωποι στην Κρήτη με την βαναυσότητα και την αγριότητα των κατοίκων του νησιού οι οποίοι -παραβαίνοντας το δίκαιο του πολέμου- πήραν μέρος στην μάχη -στην υπεράσπιση της πατρίδας τους εννοεί- και προέβησαν σε κάθε είδους αγριότητες ενάντια στους «ιπποτικούς» εισβολείς.
Μπροστά σε αυτήν την έξω από το δίκαιο του πολέμου και του πολιτισμού κατάσταση οι Γερμανοί αναγκάστηκαν να προβούν σε αντίποινα -μαζικές εκτελέσεις αμάχων- αλλάζοντας τον ως τότε «πολιτισμένο» χαρακτήρα του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Η παλλαϊκή Αντίσταση του λαού της Κρήτης στον Γερμανό εισβολέα κρίθηκε από τον Ρίχτερ ως υπεύθυνη για τον μετέπειτα εκβαρβαρισμό του πολέμου!
Ο γράφων το παρόν σημείωμα παραβρέθηκε ως μάρτυρας κατηγορίας στην δίκη ενάντια στον Ρίχτερ στο δικαστήριο του Ρεθύμνου. Αισθάνθηκε βαθύτατη πικρία όταν οι Έλληνες δικηγόροι του Ρίχτερ παρουσίασαν στην αίθουσα της δίκης τον λαό της Κρήτης ως ένα είδος εγκληματιών κανιβάλων έτοιμων να κατασπαράξουν όποιον δεν τους αρέσει -μαζί με την «κάθε αντίθετη άποψη»! Οι δικηγόροι όμως έχουν ένα «ελαφρυντικό»: πληρώθηκαν για τις υπηρεσίες τους και, στο κάτω κάτω, αυτή είναι η δουλειά τους. Οι Έλληνες ακαδημαϊκοί που υπογράφουν την εξυμνητική νεκρολογία τι ελαφρυντικό έχουν;
Από την πολιτική, ιδεολογική και κοινωνική σκοπιά οι υπογράφοντες το κείμενο της Καθημερινής έχουν εμφανώς επιλέξει στρατόπεδο: τοποθετούνται και υπηρετούν τους εισβολείς, τους κατακτητές, τους δυνάστες, τους ισχυρούς, τους καταπιεστές, τους καταστροφείς. Για τούτο υμνούν όσους υμνούν όλα τα παραπάνω. Γι αυτό μισούν τους λαούς, τους αγώνες τους και το δικαίωμά τους στην ελευθερία. Από πλευράς εθνικής εκκρεμεί ένα ερώτημα: Κάποτε έρχεται ο καιρός που ο καθένας πρέπει να διαλέξει πατρίδα…..
Και κάτι τελευταίο. Παρά τις θέσεις και τα «πορίσματα» του Ρίχτερ το αίτημα του ελληνικού λαού για καταβολή των πολεμικών επανορθώσεων και αποζημιώσεων από το Γερμανικό κράτος για τα όσα προκάλεσαν οι κατακτητές στην πατρίδα μας στα 1941-1944, παραμένει ενεργό. Οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν το χρέος να το θέσουν με σοβαρότητα και επιμονή τόσο στις διακρατικές με την Γερμανία σχέσεις, όσο και στους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς, με πρώτο τον ΟΗΕ. Εάν δε υπάρχει κανείς στην χώρα ετούτη που θεωρεί ότι η Ελλάδα «χρωστάει» στην Γερμανία, ας βρει το θάρρος να το υποστηρίξει δημόσια.
*Ο Γιώργος Μαργαρίτης είναι καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας
στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
