Το απρόσμενο κύμα συμπαράστασης και αλληλεγγύης σε συνανθρώπους μας που πλήττονται κατά καιρούς από ακραία καιρικά φαινόμενα (σεισμούς, πλημμύρες, πυρκαγιές) – το βίωσα και προσωπικά- βεβαιώνει ότι υπάρχουν ελπίδες για ένα καλύτερο κόσμο
Πριν ένα χρόνο, ο Κάλαμος Αττικής, τυλίχτηκε, για μια ακόμη φορά, στις φλόγες. Η καταστροφική πυρκαγιά, που ξεκίνησε στις 13 Αυγούστου 2017, προκάλεσε τεράστιες καταστροφές. Οι ανεξέλεγκτες φλόγες κατέστρεψαν, περίπου 20.000 στρέμματα από το πευκοδάσος της περιοχής Καλάμου- Καπανδριτίου και Βαρνάβα και, τουλάχιστον, 20 κατοικίες, αγροτικές περιουσίες κλπ. Πολλοί κάτοικοι του Καλάμου- Καπανδριτίου- Βαρνάβα, είδαν τα σπίτια και τις περιουσίες τους, που αποκτήθηκαν με κόπους και θυσίες, να γίνονται …στάχτη. Ανάμεσα στους «τυχερούς», που είδαν το σπίτι τους να γίνεται παρανάλωμα του πυρός, ήταν και η οικογένειά μου. Από το σπίτι μας, που ήταν μόνιμη κατοικία, διασώθηκαν μόνο το μαρμάρινο δάπεδο του και η αποθήκη στο υπόγειο. Όλα τα άλλα περιουσιακά μας στοιχεία, όπως η οικοσκευή- ακόμη και το παρκέ στις κρεβατοκάμαρες- έγιναν μέσα σε λίγες ώρες, στάχτες και κάρβουνα. Ανάλογες, άλλος μικρότερη και άλλος μεγαλύτερη, ήταν και οι ζημιές που έπαθαν ομοιοπαθείς μου. Ευτυχώς, εμείς, δεν θρηνήσαμε ανθρώπινα θύματα– όπως συνέβη πρόσφατα στο Μάτι της Ραφίνας- και από αυτή την άποψη είμαστε πραγματικά τυχεροί.
Με αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους από τις περσινές καταστροφικές πυρκαγιές στον Κάλαμο καθώς επίσης τις καταστροφικές πλημμύρες στη Μάνδρα Αττικής και την πρόσφατη πυρκαγιά στη Ραφίνα (στις δύο τελευταίες περιπτώσεις χάθηκαν άδικα πάνω από 150 συνάνθρωποί μας), θέλω να καταθέσω (και με την ιδιότητα του μέλους της προσωρινής επιτροπής πυρόπληκτων Καλάμου) μερικές σκέψεις και προβληματισμούς, μήπως και «ιδρώσει το αυτί» των αρμοδίων, ώστε να πάρουν τα αναγκαία προληπτικά μέτρα.
Από την επόμενη, κιόλας, μέρα της καταστροφικής πυρκαγιάς στον Κάλαμο, αρκετοί από τους πυρόπληκτους, βρεθήκαμε, στην κυριολεξία άστεγοι, καθώς η κύρια κατοικία μας έγινε παρανάλωμα του πυρός. Ανάμεσα στα ανάμεικτα συναισθήματα που βίωσα εκείνες τις ώρες- φαντάζομαι ανάλογα συναισθήματα έχουν και οι ομοιοπαθείς μου- ξεχωρίζω τα εξής δύο:
Πρώτον, το κύμα συμπαράστασης και αλληλεγγύης που εκδηλώθηκε στους πυρόπληκτους Καλάμου (και όχι μόνο) από συνανθρώπους μας και κοινωνικούς φορείς.
Δεύτερον, την οργή και αγανάκτηση για την απροθυμία όλων των μέχρι σήμερα ελληνικών κυβερνήσεων και πρωθυπουργών να αντιμετωπίσουν τις πυρκαγιές και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα με τη λήψη των αναγκαίων μέτρων (πρωτίστως προληπτικών και δευτερευόντως κατασταλτικών), στην προσπάθειά τους να αποφύγουν το πολιτικό κόστος.
Το «τσουνάμι» αλληλεγγύης…
Αποτελεί κοινό μυστικό, ότι κάθε φορά που συμπολίτες μας πλήττονται από ακραία καιρικά φαινόμενα ή βιώνουν δύσκολες στιγμές, δέχονται έμπρακτα τη συμπαράσταση και αλληλεγγύη από απλούς συνανθρώπους τους, κυρίως από τα λαϊκά στρώματα και τη φτωχολογιά. Τελευταία, παραδείγματα, το «τσουνάμι» συμπαράστασης και αλληλεγγύης, που εκδηλώθηκε πρόσφατα στους πυρόπληκτους της Ανατολικής Αττικής (στο Μάτι, Ραφίνας) και το χειμώνα στους πλημμυρόπληκτους της Δυτικής Αττικής (στη Μάνδρα). Ανάλογα συναισθήματα, είχα την τύχη να βιώσω προσωπικά πέρσι τον Αύγουστο, όταν είχα την ατυχία να καεί το σπίτι μου στον Κάλαμο, με τα δεκάδες τηλέφωνα συμπαράστασης και αλληλεγγύης που δέχτηκα προσωπικά. Αξίζει να σημειωθεί πως εκτός από συγγενείς, γνωστούς και φίλους, υπήρξαν και άγνωστοι που μου είπαν: «Έλα να μείνεις μαζί μας» ή «σου δίνω τα κλειδιά του εξοχικού μου, να μείνεις με την οικογένειά σου μέχρι να ξαναχτίσεις την κατοικία σου». Ακραία και απρόσμενη περίπτωση που ξάφνιασε θετικά όλη την οικογένειά μου, ήταν η εμφάνιση στο καμμένο σπιτικό μου μιας άγνωστης κυρίας από τη γειτονιά, που μου είπε: «Σου δίνω τα κλειδιά της κατοικίας μου να μείνεις με την οικογένειά σου μέχρι το Φθινόπωρο του 2018, που θα είναι άδειο»!
Η απρόσμενη συμπαράσταση και αλληλεγγύη που εκδηλώθηκε στην οικογένειά μου- όπως και σε άλλους ομοιοπαθείς μου- μας έδωσαν δύναμη και κουράγιο για να αντιμετωπίσουμε τη νέα κατάσταση στην οποία βρεθήκαμε να βιώνουμε, ξαφνικά, οι πυρόπληκτοι Καλάμου. Φαντάζομαι ότι τα ίδια συναισθήματα, βίωσαν- και μάλιστα πιο έντονα- οι πλημμυρόπληκτοι της Μάνδρας και οι πυροπαθείς της Ραφίνας καθώς έχασαν είχαν την ατυχία να χάσουν και δικούς τους ανθρώπους.
… και το τέρας της γραφειοκρατίας
Μετά το «σοκ» της φωτιάς, το πρώτο πράγμα με το οποίο βρέθηκαν αντιμέτωποι οι πυρόπληκτοι Καλάμου, ήταν το γνωστό τέρας της ελληνικής κοινωνίας που λέγεται «γραφειοκρατία». Οι πυρόπληκτοι, των οποίων οι κατοικίες κρίθηκαν ακατάλληλες για κατοίκηση, πληροφορήθηκαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες πως δεν μπορούν να κάνουν καμία εργασία κατεστραμμένες (ολικώς ή μερικώς κατοικίες τους) «μέχρι να υπογραφτεί και δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης η Κοινή Υπουργική Απόφαση» (ΚΥΑ), που θα καθορίζει τα όρια της περιοχής που επλήγη από την πυρκαγιά της 13ης Αυγούστου και την προβλεπόμενη από το νόμο «στεγαστική συνδρομή». Η «στεγαστική συνδρομή» (το δημόσιο καλύπτει μέρος των εξόδων επισκευής ή ανακατασκευής των κτιρίων) αποτελείται κατά 80% από τη δωρεάν κρατική επιχορήγηση και 20% άτοκο δάνειο.
Μέχρι την υπογραφή και δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης της σχετικής ΚΥΑ, οι πληγέντες δεν μπορούν να κάνουν με δικά τους έξοδα καμία απολύτως εργασία στο κατεστραμμένο σπίτι τους. Η έκδοση της ΚΥΑ, αποτελεί προϋπόθεση για να ξεκινήσουν οι διαδικασίες τόσο για την έκδοση της Άδειας όσο και τη χορήγηση της «στεγαστικής συνδρομής». Αν και η ΚΥΑ, είναι σχεδόν ίδια για όλες τις περιπτώσεις (αλλάζει μόνο η περιοχή που επλήγη), η υπογραφή της από τους 4 συναρμόδιους υπουργούς διαρκεί αρκετούς μήνες και οι μέρες αυξάνονται μέχρι την δημοσίευση της ΚΥΑ στην εφημερίδα της Κυβέρνησης. Στη συνέχεια, ακολουθεί το «χαρτομάνι», με τα σχέδια του μηχανικού και τα δεκάδες έγγραφα που πρέπει να καταθέσουν οι πληγέντες στη Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΔΑΕΦΚ), για να πάρουν την πολυπόθητη Άδεια επισκευής ή ανακατασκευής, μαζί με την προβλεπόμενη «στεγαστική συνδρομή».
Για την ιστορία, η ΚΥΑ για τους πυρόπληκτους Καλάμου, υπογράφτηκε στις 14 Δεκέμβρη 2017 (4,5 μήνες μετά την καταστροφική πυρκαγιά) και η πρώτη άδεια επισκευής πυρόπληκτης κατοικίας εκδόθηκε στις 11 Μάη 2018. Εννοείται πως υπάρχουν ακόμη πυρόπληκτοι στον Κάλαμο, που ακόμη δεν έχουν πάρει την άδεια! Αξίζει ακόμα να σημειωθεί πως η έκτακτη οικονομικής ενίσχυση των 586 ευρώ, που προβλεπόταν να δοθεί τις πρώτες μέρες πληρώθηκε, μόλις, τον περασμένο μήνα… Δικαιολογημένα, η οργή και αγανάκτηση όσων έχασαν το σπίτι τους σε κάποια από τις πυρκαγιές, μεγαλώνει, όταν οι πυρόπληκτοι- στην προσπάθεια να πάρουν την άδεια για επισκευή ή ανακατασκευή (γκρέμισμα και ξαναχτίσιμο) της κατοικίας τους- βρίσκονται αντιμέτωποι με το γνωστό «τέρας της γραφειοκρατίας».
Το πρόβλημα είναι καθαρά πολιτικό
Στις περιπτώσεις πυρκαγιών- ή άλλων ακραίων καιρικών φαινομένων- που αφήνουν πίσω τους ρημαδιό (κατεστραμμένες από τις φωτιές κατοικίες και άλλα περιουσιακά στοιχεία ή ακόμα χειρότερα νεκρούς), οι πληγέντες διακατέχονται από αισθήματα οργής και αγανάκτησης. Τα βάζουν με τις ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων- ακόμα και αν το σπίτι τους που κάηκε ήταν αυθαίρετο- επειδή οι κυβερνώντες έκαναν τα «στραβά μάτια» σε αυθαιρεσίες τους και στη συνέχεια τους «νομιμοποίησαν» το αυθαίρετο που είχαν κτίσει χωρίς άδεια μέσα στο δάσος, σε μπαζωμένα ρέματα κλπ.. Όλοι μας γνωρίζουμε, πως αν οι κυβερνώντες εφάρμοζαν τους νόμους και τους εμπλούτιζαν με ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ, θα περιοριζόταν δραστικά η έκταση των καταστροφών θα ήταν πολύ μικρότερη και θα θρηνούσαμε λιγότερες ανθρώπινες ζωές. Στην ουσία το πρόβλημα τόσο των εκτεταμένων καταστροφών από ακραία καιρικά φαινόμενα όσο και το πρόβλημα της γραφειοκρατίας, είναι- σε μεγάλο βαθμό- πολιτικό.
Είναι γνωστό, για παράδειγμα, ότι μια από τις αιτίες των πυρκαγιών είναι και η οικοπεδοποίηση δημόσιων δασικών εκτάσεων. Αποτελεί κοινό μυστικό, ότι τις τελευταίες δεκαετίες, υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις δασικών εκτάσεων που κάηκαν από ανθρώπινο χέρι για να μετατραπούν σε οικόπεδα. Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι σε πρώην δασικές εκτάσεις, ξεφύτρωναν και ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια ιδιωτικές βίλες και κατοικίες. Οι κατοικίες αυτές, που κτίστηκαν άλλοτε αυθαίρετα και άλλοτε με άδεια, αφήνουν έκθετους όλους τους μέχρι σήμερα πρωθυπουργούς που διαβεβαίωναν δημόσια την ελληνική κοινή γνώμη πως «όπου ήταν δάσος θα ξαναγίνε δάσος»! Αν οι πρωθυπουργοί και ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων, που εναλλάσσονται τα τελευταία 44 χρόνια στην κυβερνητική εξουσία, εφάρμοζαν το Σύνταγμα και τους νόμους του κράτους, που επιτάσσουν να κηρύσσονται υποχρεωτικά αναδασωτέες οι δασικές εκτάσεις που καταστρέφονται από τις πυρκαγιές, τότε θα εξέλιπε μια από τις αιτίες καταστροφής τεράστιων δασικών εκτάσεων. Οι κάθε είδους λεγόμενοι «οικοπεδοφάγοι», δεν θα είχαν κίνητρο να καίνε τα δάση για να τα πουλήσουν στη συνέχεια σαν οικόπεδα. Άρα οι πυρκαγιές από αυτήν την αιτία- αν δεν εξαλείφονταν- θα περιοριζόταν δραστικά.
Το κακό από την πολιτική απροθυμία και ατολμία των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων, να θίξουν τα οργανωμένα κυκλώματα που εξυπηρετούν τα συμφέροντα των «οικοπεδοφάγων», είναι διπλό. Εκτός από τη δραστική μείωση του δασικού πλούτου και την καταστροφή περιουσιών (κατοικιών κλπ), το μεγαλύτερο κακό είναι η απώλεια ανθρώπινων ζωών.
Το συγκλονιστικό «κύμα» αλληλεγγύης, που εκδηλώθηκε πρόσφατα στους πυρόπληκτους της Ανατολικής Αττικής, αμέσως μετά μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, αποτελεί ένα πολύ υγιές φαινόμενο, που τεκμηριώνει πως ακόμα υπάρχουν άνθρωποι και ανθρωπιά. Αυτό το «τσουνάμι» συμπαράστασης και αλληλεγγύης, που το βιώσαμε πέρσι οι πυρόπληκτοι Καλάμου, όπως και- τον περασμένο χειμώνα- οι πλημμυρόπληκτοι Μάνδρας, βεβαιώνει πως όσο υπάρχουν άνθρωποι και ανθρωπιά, υπάρχει και ελπίδα για ένα καλύτερο κόσμο. Και ο τόπος στον οποίο ζούμε, μπορεί να γίνει καλύτερος, πιο δίκαιο και πιο ανθρώπινος, μόνο όταν οι πολίτες μετατρέψουν την οργή και αγανάκτησή τους για τα «κακώς κείμενα», σε αγώνα και ενεργό πολιτική δράση, απαιτώντας από τις ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων να εφαρμόζουν αυτά που υπόσχονται και διακηρύττουν με τα προεκλογικά τους προγράμματα.
