«Σας αρέσουν οι κακές ειδήσεις; Eμένα ναι, αν θέλετε κακές ειδήσεις εγώ θα σας τις πω αλλά γιατί να προτιμάς τις κακές ειδήσεις λέω στον εαυτό μου σ’ αρέσει η οδύνη σ’αρέσει το χάος; Oχι κάθε άλλο απλώς νομίζω πως οι άνθρωποι είναι πολύ πιο ωραίοι πεσμένοι καταγής παρά όρθιοι. Κι ένα άλλο πράγμα που δικαιώνει την προτίμησή μου για τις κακές ειδήσεις έναντι των καλών είναι ο τρόπος με τον οποίο ακούγονται οι κακές ειδήσεις η καταγοήτευση του ακροατηρίου τα μάτια που γουρλώνουν τα στόματα που χάσκουν οι γροθιές που σφίγγουν και ξεσφίγγουν αρπάζονται από την κάθε λέξη με παρακολουθούν με μια ένταση που με χαροποιεί ενώ…
Ενώ οι καλές ειδήσεις τούς κάνουν να γελούν διακόπτουν τόσο που σκέφτονται και μακαρίζουν την καλή τους τύχη χάνουν τις μισές.. Οι ειδήσεις που έχω είναι τόσο κακές Nομίζω πως η λέξη κακός δεν είναι διόλου εύστοχη.
Πείτε μου αν τις θέλετε αυτές τις πολύ κακές ειδήσεις.
Απαγορεύω κατηγορηματικά στον εαυτό μου να διανθίσει έστω και στο ελάχιστο τα δεδομένα και πιστέψτε με δεν είναι διόλου εύκολο όταν οι ειδήσεις είναι ασύλληπτες , σαν κι αυτές εδώ μπορεί να παρασυρθείς από την εκστατική προσοχή του ακροατηρίου που με τίποτα δεν χορταίνει τον τρόμο.
Και τώρα νιώθετε ασφαλώς εκείνη την ιδιάζουσα αγωνία που συνοδεύει αν όχι τις ειδήσεις καθαυτές πάντως τη φήμη των ειδήσεων που δεν είναι διόλου λιγότερο ανησυχητική . Αμπαρώνεις τις πόρτες κλειδώνεις τα παράθυρα αλλά και πάλι κάτι μπαίνει απρόσκλητο και πάλι , όταν οι ειδήσεις αυτές αυτές οι πολύ κακές ειδήσεις μαθευτούν απ’ άκρη σ’ άκρη στην πόλη απορρυπαίνουν . Οι κακές ειδήσεις το’χετε προσέξει πως έχουν μια τάση να απορρυπαίνουν; Όλα τα επουσιώδη κατρακυλούν στον υπόνομο όλα τα εφήμερα σαρώνονται από ένα κύμα οδύνης…. »
Kλάιβ Μπάρκερ “Το ύστατο σήμερα” ( μτφ. Τζένη Μαστοράκη )
Παρότι δεν πιστεύω ότι η ιστορία κάνει κύκλους, αλλά ότι ολόκληρη μέχρι τώρα είναι φαύλος κύκλος πράγματι αν βλέπεις τα πράγματα σχηματικά και μέσα από επιλεγμένα γεγονότα μοιάζει οι αρχές κάθε αιώνα να προδιαγράφουν την συνέχεια του, κάτι που όμως αν το δεχτούμε θα πρέπει επίσης να δεχτούμε ότι ο Β’παγκόσμιος εμπλούτισε τις εγγραφές της ανθρώπινης εμπειρίας με αδιανόητες για τον μέσο άνθρωπο παραστάσεις και ας είχε προηγηθεί ένας απόλυτα ζοφερός πρώτος παγκόσμιος. Τώρα το ότι γίνεται κουβέντα για ομοιότητες σε συμπεριφορές και ατμόσφαιρες που θυμίζουν σε κάποιους δημοκρατίες της Βαϊμάρης και μεσοπόλεμο είναι πολύ απλά γιατί δεν ξέρουν περισσότερη ιστορία .
Το πιο διεισδυτικό έργο που έχω δει για τη σχέση παρόντος και ιστορίας, ήταν το «Ύστατο σήμερα» του Χάουαρντ Μπάρκερ όπου ένας κουρέας το 2004 επαναβιώνει σαν αυτόπτης την πανωλεθρία των Αθηναίων στη Σικελική εκστρατεία το 413 π.χ. Εξαιρετικό έργο για το πάγωμα και όχι την ανακύκλωση των ιστορικών συμβάντων που μακάρι να ξαναδώ, ήταν μια από τις τελευταίες επιλογές του Λευτέρη Βογιατζή και από τις καλύτερες.
Ο εικοστός πρώτος θα μας εκπλήξει όσους συνηθίσαμε να ερμηνεύουμε αποκλειστικά σαν παρακμή την δυσλειτουργία της κοινωνίας, και αυτό γιατί οι παραδοσιακές φόρμες και συμπεριφορές που επέζησαν των πρωτοποριών, των καινοτόμων θεωριών και των απάνθρωπων συμβάντων του εικοστού φαίνεται ότι δεν θα βγάλουν και αυτόν τον αιώνα.
Υπάρχει μια ιδιομορφία στην παγκόσμια εξέλιξη αλλά κυρίως στην Ευρωπαϊκή που αλλάζει τα δεδομένα. Μετά από συντονισμένη δράση έχει καταφερθεί οι γενιές που ήρθαν στα πράγματα να είναι ανιστόρητες, και αυτό έχει να κάνει όχι με την άγνοια των ιστορικών συμβάντων τα οποία έτσι κι αλλιώς με έναν τουρλού τρόπο πληροφορούνται , μήπως και οι προηγούμενες τα πληροφορήθηκαν στην ακρίβειά τους, αλλά με το έλλειμμα κριτικής και συγκριτικής σκέψης σε σχέση με την Ιστορία. Η σύγκριση και από συγκροτημένους ανθρώπους των Ισραηλινών με τους Ναζί είναι ένα πρόχειρο παράδειγμα.
Το Ισραήλ ανήκει στις αναχρονιστικές σε σχέση με την πρόοδο της πολιτικής σκέψης περιπτώσεις δημιουργία εθνικού κράτους, όταν τα ευρωπαίκά κράτη μοντέλα είχαν ήδη ολοκληρωθεί, δεν είναι μόνο το Ισραήλ φυσικά, και εφόσον δεχόμαστε την δημιουργία του ως αναχρονιστική από αυτή την άποψη -παρότι εντελώς αναγκαία για την επιβίωση παγκοσμίως των Εβραίων -πόσο μάλλον αναχρονιστικές είναι οι δημιουργίες εθνικών κρατών μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και σήμερα. Πόσο αναχρονιστική είναι και η επιχείρηση δημιουργίας εθνικών κρατών τώρα. Όπου εργάτες ενωμένοι ή χωριστοί πάνε περίπατο. Τα μικρά κράτη που δημιουργούνται είναι παγιωμένο ιστορικά ότι είναι απόλυτα εξαρτημένα και δορυφόροι μεγάλων δυνάμεων και όπου δεν προσθέτουν στη πραγματικότητα τίποτα άλλο παρά καινούργια πεδία ανταγωνισμού πίσω από χειραγωγούμενα εθνικιστικά και θρησκευτικά δήθεν ιδεώδη.
Αν πάλι περιορίσουμε τη σκέψη μας σε «παραδοσιακές» λογικές τότε πως η Παλαιστίνια αγωνίστρια Αχέντ αισθάνεται ότι οι Ισραηλινοί την μεταχειρίζονται σαν Ναζί; Υπήρχε προσωρινή κράτηση στους αντιπάλους των Ναζί, υπήρχε ποτέ περίπτωση να σηκώσει έστω το κεφάλι του στους Ναζί και να εξακολουθεί να το έχει το επόμενο λεπτό; To αισθάνεται όμως η Αχέντ και αυθεντικά μάλιστα, γιατί δεν έχει μέτρο σύγκρισης, γιατί δεν είναι αναπόσπαστο στοιχείο της παιδείας της ο Κλαούζεβιτς όπως είναι για τον δυτικό έφηβο και ας μην τον ξέρει ονομαστικά, γιατί εν ολίγοις γεννήθηκε σε έναν πλανήτη με ημερομηνία λήξης , που αδειάζει από μνήμη και γεμίζει από στρατόπεδα, και που τα επεισόδια πρέπει να ξαναπαιχτούν με φρενήρεις ταχύτητες. Οι παππούδες της όταν οι μελλοντικοί τους κάτοχοι τους αγόραζαν τη γη, είχαν τόση συνείδηση για το τι εστί κρατική υπόσταση, όσο είχανε οι αγωνιστές του 21 στην Ελλάδα για τα μάρμαρα που βλέπαν από εδώ και κει.
Με τον ίδιο τρόπο που φτάσαμε να λέμε φασίστα κάθε κολλημένο που θα βρεθεί μπροστά μας, με τον ίδιο τρόπο για την νεαρή Παλαιστίνια οι Ισραηλινοί δεν είναι αντίπαλοι, κατοχική δύναμη, είναι Ναζί . Με τον ίδιο τρόπο που ένα πείραγμα προ τριακονταετίας σήμερα είναι σεξουαλική παρενόχληση που μια σφαλιάρα πατέρα σε γυιό είναι ενδοοικογενειακή βία. Τι είναι δικιολογημένο και τι αδικιολόγητο, τι προετοιμάζει έναν πιο πολιτισμένο κόσμο και τι έναν πλανήτη εξ΄ολοκλήρου ολοκληρωτικό και στρατοπεδεύσιμο είναι εντελώς ρευστό., αν δεν λάβει κανείς υπόψη του ότι πέρα από κάθε αλλοτρίωση ο πόλεμος γίνεται από την Τροία μέχρι σήμερα με ανάλογα προσχήματα, τα ίδια κίνητρα και διαμορφώνει τις ίδιες ψυχολογίες.
Οι Ισραηλινοί έχοντας και αναπαράγοντας -απολύτως λογικά- το βίωμα μιας διχιλιετούς σχεδόν δίωξης που ξεκινά από την αντίσταση τους στην πολιτισμική εκστρατεία του Μ.Αλεξάνδρου και που κατέληξε στο Ολοκαύτωμα, με όλες τις παρεκτροπές που οι διανοούμενοί τους συνειδητοποιούν έχουν κάθε ιστορικό λόγο να θεωρούνται δημοκρατία, όπως οι δυτικές και προηγμένη σε σχέση με τις μουσουλμανικές κοινωνία. Η Άχεντ που λόγω του παλαιστινιακού αγώνα απολαμβάνει σαν γυναίκα αγωνίστρια μια υπόσταση αναντίστοιχη της μουσουλμανικής διαδεδομένης πρακτικής για την γυναίκα πιστεύει ότι με τη δημιουργία του το Παλαιστινιακό κράτος θα είναι αυτόνομο, ανεξάρτητο, με ισότιμους πολίτες, όπως πίστευαν και οι Ισραηλινοί έποικοι πριν εξήντα χρόνια τότε που ο Μπεν Γκουριόν διαφήμιζε το Ισραήλ σαν έναν μεγάλο οίκο ανοχής, αλλά και οι οίκοι ανοχής έχουν αλλάξει αισθητά από τότε και όπως ήδη είπαμε τα επεισόδια τρέχουν.
Οι Ισραηλινοί κτίζουν την καλύτερη γη της Επαγγελίας που τους είναι εφικτή , η Άχεντ πιστεύει ότι όταν πια δεν θα είναι κατεχόμενη θα απολαμβάνει δικαιοσύνη. Δικαίωμα στο όνειρό και στις αυταπάτες έχουν όλοι, δικαίωμα στη ζωή οι τυχεροί. Η Διεθνής Κοινότητα δεν παίζει κανέναν ρόλο και πάντως σίγουρα όχι αυτόν της δικαιοσύνης. Οι Εβραίοι σαν λαός εξασκημένης μνήμης το γνωρίζουν πριν τους Παλαιστίνιους αυτό.
***
«Τα πάντα γίνονταν ερήμην μας και τα πιο δικά μας
χωρίς την δυνατότητα μιας έστω τυπικής διαμαρτυρίας
Στη φωτιά τα χαρτιά και τα βιβλία Κι η τιμή της πατρίδας στα σκουπίδια»
Γιάννης Ρίτσος σε ένα δικό του Ύστατο σήμερα κάπου μεταξύ Μακρονήσου και Αιγός Ποταμών.
