Με Παναττική στάση εργασίας και συγκέντρωση διαμαρτυρία (12 το μεσημέρι) στο Υπουργείου Πολιτισμού της οδού Μπουμπουλίνας, την Τρίτη 5 Σεπτεμβρίου, απαντούν οι αρχαιολόγοι στην πρωτοφανή μεθόδευση της κυβέρνησης να παρακαμφθεί ο Αρχαιολογικός Νόμος και η συνταγματική επιταγή της προστασίας του πολιτιστικού περιβάλλοντος (άρθρο 24 του Συντάγματος), δηλαδή της κοινής περιουσίας όλων μας, προς όφελος της ιδιωτικής εταιρίας Lamda Development και των σχεδίων που έχει παρουσιάσει για την περιοχή του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού.
Χαρακτηρίζουν, δε, το «Μνημόνιο Συναντίληψης και Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της εταιρείας Ελληνικό Α.Ε.», πραξικοπηματική ενέργεια και «κείμενο χωρίς νομική υπόσταση».
Συγκεκριμένα ο Μνημόνιο αυτό δεν έχει νομική υπόσταση και δεν μπορεί να εφαρμοστεί γιατί:
- «Η έκδοσή του δεν προβλέπεται από καμία διάταξη νόμου, ενώ το άρθρο 37 του Αρχαιολογικού Νόμου προβλέπει συγκεκριμένες διαδικασίες και εγκρίσεις για αρχαιολογικές ανασκαφές σε έργα τρίτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν έχει δημοσιευτεί (ούτε μπορεί να δημοσιευτεί) ως εκτελεστή πράξη της διοίκησης –γιατί δεν είναι!
- Έχει συνυπογραφεί από δύο παντελώς αναρμόδια μέρη. Αρμόδιες για την υπογραφή του γενικού Μνημονίου σε περιπτώσεις παρόμοιων έργων είναι οι Γενικές Διευθύνσεις Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, οι οποίες παρακάμφθηκαν με τρόπο απαράδεκτο, ενώ ούτε η ΔΙΠΚΑ, η ΔΒΜΑ και η Εφορεία Πειραιώς, Δυτικής Αττικής και Νήσων ρωτήθηκαν για το περιεχόμενο του Μνημονίου. Από την άλλη, η Ελληνικό ΑΕ υπογράφει χωρίς να είναι ούτε καν κύριος της έκτασης του πρώην αεροδρομίου ούτε μέρος που εκτελεί κάποιο έργο.
- «Ορίζει ειδικούς περιορισμούς (από το πού γίνονται δοκιμαστικές τομές μέχρι τις προθεσμίες), κατά παράβαση του Αρχαιολογικού Νόμου, του οποίου προφανώς ένα κείμενο χωρίς νομική υπόσταση δεν μπορεί να υπερτερεί. Το κείμενο αυτό δεν δεσμεύει κανέναν δημόσιο λειτουργό, κανένα υπάλληλο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, για την εκτέλεση των καθηκόντων του που απορρέουν από το Σύνταγμα και τον Αρχαιολογικό Νόμο. Το μόνο που θα καταφέρουν όποιοι επιμείνουν σε τέτοιες ρυθμίσεις, είναι να επιφέρουν πολύ χειρότερες καθυστερήσεις στο έργο που υποτίθεται ότι θέλουν να προχωρήσουν, γιατί –ευτυχώς- ακόμη το δημόσιο συμφέρον, οι νόμοι και η προστασία των αρχαιοτήτων είναι παραπάνω από το ιδιωτικό συμφέρον της όποιας ΑΕ».
Στο μεταξύ, την Τρίτη 5 Σεπτεμβρίου εισάγεται στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο προς συζήτηση η έγκριση της Περιβαλλοντικής Μελέτης για το έργο «Ανάπτυξη του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού – Αγ. Κοσμά» χωρίς να έχει προηγηθεί η κήρυξη του αρχαιολογικού χώρου που επανειλημμένως και με στοιχεία έχει ζητήσει η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων.
Οι αρχαιολόγοι ζητούν:
- Να αποσυρθεί από το ΚΑΣ της 5/9/2017 το θέμα της έγκρισης ΣΟΑ-ΣΜΠΕ του έργου «Ανάπτυξη του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού – Αγ. Κοσμά» και στη θέση του να εισαχθεί η κήρυξη του αρχαιολογικού χώρου, που εκκρεμεί από το 2012!
- Να αποσύρει η υπουργός πίσω την υπογραφή της από το Μνημόνιο και το οποιοδήποτε Μνημόνιο να υπογραφεί από τις αρμόδιες Υπηρεσίες σε εφαρμογή των άρθρων του Αρχαιολογικού Νόμου. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, θα κατηγορηθεί για πρωτόγνωρη εκτροπή εναντίον της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.
- Να πάψει κάθε προσπάθεια καταστρατήγησης του Αρχαιολογικού Νόμου με άμεσους ή έμμεσους τρόπους.
- Να επανεξεταστεί συνολικά από την κυβέρνηση το θέμα της επένδυσης στο Ελληνικό στην κατεύθυνση του δημόσιου Μητροπολιτικού πάρκου που θα συνδέει το πολιτιστικό και το φυσικό περιβάλλον
Στο μεταξύ στην πρωτοφανή επικοινωνιακή εκστρατεία ώστε να πειστεί το κοινό ότι οι αρχαιότητες στο Ελληνικό είναι ένα «ανέκδοτο» και ότι «οι αρχαιολόγοι εμποδίζουν την ανάπτυξη» οι αρχαιολόγοι απαντούν με τα πραγματικά αρχαιολογικά δεδομένα:
«Η χερσόνησος του Αγίου Κοσμά, με σημαντική προϊστορική κατοίκηση αλλά και το μεταβυζαντινό ναό Κοσμά και Δαμιανού, αποτελεί κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο ήδη από το 1957. Σημαντικές αρχαιότητες έχουν βρεθεί στις ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν τόσο εντός, όσο και στις παρυφές του χώρου του αεροδρομίου, από τη δεκαετία του 1950 μέχρι και πολύ πρόσφατα (λ.χ. κατασκευή ΤΡΑΜ, αμαξοστασίου ΟΣΕ, Ολυμπιακών εγκαταστάσεων, ΜΕΤΡΟ κ.ά.).
Οι αρχαιότητες που ήρθαν στο φως σχετίζονται με τους τρεις αρχαίους δήμους Ευωνύμου, Αλιμούντος και Αιξωνής (αποθέτης εμπορικών αμφορέων και θησαυρός αττικών νομισμάτων, που παραπέμπουν στην ύπαρξη εμπορείου σε παρακείμενη θέση, αρχαία τεχνικά έργα διευθέτησης της κοίτης του ρέματος των Τραχώνων, εργαστηριακές εγκαταστάσεις, οργανωμένα αρχαία νεκροταφεία με ταφές μερικές εκ των οποίων έφεραν πλούσια κτερίσματα, αρχαίο οδικό δίκτυο με παρόδια -επισημαίνεται ότι παρόδιος ταφικός περίβολος μεταφέρθηκε το 1960 σε έκταση εντός των πρώην Κολεγίου Αθηνών, νυν εγκαταστάσεις Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.) Στη δυτική είσοδο του πρώην αεροδρομίου είχε βρεθεί επιγραφή που αναφέρει: ΑΣΤΙΝΟΣ ΑΛΙΜΟΣΙΟΣ, ενώ κατά τη διάνοιξη της παραλιακής οδού είχε βρεθεί δημοτικό ψήφισμα των Αλιμουσίων. Ανασκαφές έχουν φέρει στο φως ίχνη χρήσης της ευρύτερης περιοχής από τα νεολιθικά χρόνια (περιοχή Αλίμου) έως και τη βυζαντινή περίοδο, όταν στον μικρό λόφο Χασάνι (εντός της περιοχής του πρώην αεροδρομίου) είχε αναπτυχθεί βυζαντινός οικισμός».
Όλα τα παραπάνω κάθε άλλο παρά άγνωστα ήταν σε όλες τις κυβερνήσεις που ξεκίνησαν και ολοκληρώνουν το «έργο» της παράδοσης της περιουσίας του λαού σε επιχειρηματικές ορέξεις. Οι αρχαιολόγοι στην ανακοίνωσή τους υπενθυμίζουν ότι «οι αρχαιότητες της περιοχής είναι γνωστές ήδη από την εποχή εγκατάστασης του αεροδρομίου στη θέση αυτή, κατά τη δεκαετία του 1950. Οι αρχαιότητες που αποκαλύφθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες έχουν παρουσιαστεί πολλάκις –και μια μικρή έρευνα στο αρχείο των εφημερίδων θα αποκαλύψει πληθώρα άρθρων που παρουσιάζουν τα ευρήματα αυτά. Και βέβαια, η μελέτη που έχει γίνει για την περιοχή από τη Lamda Development περιλαμβάνει την καταγραφή των αρχαιοτήτων που έχουν βρεθεί (παρά το γεγονός ότι σταματά στις γνώσεις του 2012, ενώ το 2016 η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων έχει καταθέσει πλήρη καταγραφή με όλες τις νεότερες έρευνες και ευρήματα). Πώς λοιπόν η Lamda Development κάνει ότι… δεν γνωρίζει τις αρχαιότητες αυτές; Με ποια λογική, αφού νωρίζει ότι στην περιοχή του Λόφου Χασάνι έχουν εντοπιστεί πυκνές αρχαιότητες, τον εντάσσει στα σχέδιά της εντός πολεοδομούμενης περιοχής («Οικισμός του Λόφου»); Γιατί δεν προβλέπει την εξαίρεση του αρχαιολογικού χώρου του λόφου από τη δόμηση; Γιατί δεν συμπεριλαμβάνει την προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων που είναι δεδομένο ότι θα βρεθούν εκεί, στο πλαίσιο της «γειτονιάς» που σχεδιάζει;»
Δείτε εδώ και εδώ τις ανακοινώσεις του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων.
