Στην εξαιρετική ταινία του Θόδωρου Μαραγκού “Μάθε παιδί μου γράμματα” του 1981,υπάρχει μια ατάκα που λέει “σκοτώσανε τον Καναβό”.
Ο Καναβός, Εαμίτης αγωνιστής της εθνικής αντίστασης εξαιρείται από την τιμητική πλάκα των εκτελεσθέντων σε κάποιο χωριό της πατρίδας μας από τους Γερμανούς πατριώτες.
Το νεοελληνικό κράτος κατά την ταινία του Μαραγκού, κρατά ακόμη ζωντανές τις δεξιές συντηρητικές του παραδόσεις και τιμά μόνο αυτούς που εκείνο θεωρεί πως πρέπει να τιμήσει.
Αποκρύπτοντας τον Καναβό κρύβει στο σκοτάδι της ιστορικής αμάθειας,άρα και της αλήθειας,την πολιτική ουσία της αντίστασης στην Γερμανική κατοχή.
Είναι απαράδεκτο να μιλάμε για ΚΚΕ, για ΕΑΜ, για ΕΛΑΣ,αλλά να μιλάμε για μια γενική και ίσως αφηρημένη έννοια αντίστασης.
Από τα μετεμφυλιακά χρόνια μέχρι και σήμερα το αστικό κράτος κρατούσε καλά κρυμμένα τα μυστικά του και σερβίριζε αυτά που ήθελε, έτσι ώστε να γευόμαστε μόνο τη δική του αλήθεια.
Φτάνοντας στις μέρες μας όσο και να φτιασιδώνεται, το αποκρουστικό του πρόσωπο παραμένει απεχθές.
Δεν είναι λίγες οι φορές που διαβάζουμε ξαφνικά, ότι υπήρξαν δεσμοί αίματος ανθρώπων που είχαν άμεση σχέση με τη Γερμανική κατοχή, με πρόσωπα που στελεχώνουν σήμερα κυβερνητικούς θώκους χαράζοντας πολιτική στη χώρα.
Το γεγονός που συγκλονίζει τον τελευταίο μήνα την κοινή γνώμη είναι το θέμα του Νίκου Ρωμανού.
Είναι πρωτίστως ανθρώπινο αλλά ταυτόχρονα και βαθιά πολιτικό, γιατί κρύβει στην αντιμετώπισή του μια πολιτική συμπεριφορά από το κράτος απόλυτα αυταρχική.
Ο Ρωμανός αυτοπροσδιορίζεται αντιεξουσιαστής, αυτό από μόνο του τον καθιστά εχθρό και είναι η αιτία ίσως να χάσει τη ζωή του ως απεργός πείνας και δίψας στην τριακοστή ημέρα του δικού του αγώνα.
Η μάχη ανάμεσα στο αυταρχικό κράτος και το Ρωμανό, είναι το δικαίωμά του σε εκπαιδευτικές άδειες, η θέληση με δυο λόγια του παιδιού να μορφωθεί συνεχίζοντας να εκτίει την ποινή του.
Η κυβέρνηση αντιδρά σαν τραυματισμένο άγριο ζώο που γίνεται ακόμη αγριότερο γιατί ξέρει ότι χάνει πλέον τη μάχη και ξεσπά χωρίς να κάνει πίσω ούτε βήμα, παρόλο που γνωρίζει ότι ο Ρωμανός αναμετριέται με το θάνατο.
Γυρνώντας και πάλι στην ταινία του Μαραγκού ακούμε επίσης μια φράση που είναι από τις συγκλονιστικότερες του σεναρίου της, “την αλήθεια ρε,την αλήθεια!” σχετικά με τον αντάρτη Καναβό, θέλοντας να ξυπνήσει από το λήθαργο την μικρή κοινωνία του χωριού και ταυτόχρονα να αποκαλύψει το ψέμα του κράτους.
Νομίζω λοιπόν πως το “μάθε παιδί μου γράμματα” μπορεί να αποτελέσει μία σημειολογία σκέψης για όλους μας, μπορεί συγκεράζοντας εκείνη την κρυμμένη αλήθεια να δούμε και την κρυμμένη αλήθεια της υπόθεσης Ρωμανού.
Να κατανοήσουμε ότι το αστικό κράτος έγραφε πάντα την ιστορία του με τα δικά του ψέματα ώστε να μένει στην αφάνεια πάντα ο…Καναβός.
Έτσι λοιπόν, ενώ στην ταινία ακούγεται η φράση “σκοτώσανε τον Καναβό”, εμείς ας κάνουμε τα πάντα ώστε σήμερα να μην ακουστεί η φράση “σκοτώσανε το Ρωμανό”.
