Ο αντιπρόεδρος της Ν.Δ. και υπουργός Άμυνας ήταν σαφέστατος: «Σήμερα οι πολιτικές εξελίξεις επιβάλλουν περισσότερο από ποτέ τέτοιου είδους συναινέσεις, στο μέτρο που οι αυτοδυναμίες είναι πλέον δύσκολη υπόθεση».
Εξ άλλου, κατά τον ίδιο, «εφόσον ο λαός δεν θα έδινε αυτοδυναμία σε ένα κόμμα, όλες οι επιλογές είναι θεμιτές, κάτω από όρους ειλικρινούς συνεργασίας και κατανόησης με κοινό παρονομαστή το συμφέρον της Ελλάδας. Κανείς δεν περισσεύει σε μια τέτοια προσπάθεια όταν τοποθετείται εντόςσυνταγματικού τόξου».
Το τρικ του «συνταγματικού τόξου»
Οι επιμελείς και συνεπείς αναγνώστες του «Ποντικιού» και της ιστοσελίδας του (topontiki.gr) προφανώς θα θυμούνται μερικά βασικά πράγματα, τα οποία έχουμε επισημάνει εδώ και αρκετούς μήνες:
● Ότι το σενάριο της «μεγάλης συγκυβέρνησης» (ή «μεγάλου συνασπισμού») είναι ενεργό από τις αρχές της πρωθυπουργικής θητείας του Σαμαρά. Ουκ ολίγοι παράγοντες της οικονομίας, της πολιτικής και της ενημέρωσης το επεξεργάζονται ανεπισήμως από τότε, διαβλέποντας από νωρίς ότι η Ν.Δ. ενδέχεται να υποστεί μη αναστρέψιμη συρρίκνωση, η οποία δεν θα της επιτρέψει να διατηρήσει τον πρωτεύοντα ρόλο που τότε κατείχε.
● Ότι δεν πρόκειται να περπατήσει το μόνο – και επί μήνες πολυδιαφημισμένο – σενάριο που θεωρητικά θα μπορούσε να αποτρέψει το ενδεχόμενο βίαιης συρρίκνωσης της Ν.Δ. Δηλαδή η «υπέρβασή» της μέσω ενός ευρύτερου σχήματος τύπου «Νέας Ελλάδας».
● Ότι ο κενός περιεχομένου (στις τρέχουσες πολιτικές συνθήκες) όρος«συνταγματικό τόξο», τον οποίο επανεισήγαγε κατόπιν δεκαετιών προς ευρεία χρήση ο Ευάγγελος Βενιζέλος τον Δεκέμβριο του 2012, λίγους μόνο μήνες μετά τη δημιουργία της κυβέρνησης Σαμαρά, θα αποτελούσε συντόμως τοπρόσχημα για τη διατύπωση του σεναρίου περί «μεγάλου συνασπισμού» και, ενδεχομένως, τη δικαιολογητική βάση για την αποδοχή του από τον ΣΥΡΙΖΑ σε ένα ακραίο ενδεχόμενο πολιτικού αδιεξόδου.
Τελικά αυτό κάνει σήμερα ο Αβραμόπουλος λέγοντας ότι «κανείς δεν περισσεύει σε μια τέτοια προσπάθεια όταν τοποθετείται εντός συνταγματικού τόξου». Για να καταλάβουμε λίγο καλύτερα το επιχείρημά του, ας θυμηθούμε πώς ο Βενιζέλος είχε φέρει στη σύγχρονη ελληνική πολιτική «αγορά» τον όρο αυτόν:
«Απευθυνόμαστε σε όλα τα πολιτικά κόμματα που λειτουργούν μέσα στη Βουλή. Σε όλα τ’ άλλα κόμματα ανεξαιρέτως, που συγκροτούν το λεγόμενο “συνταγματικό τόξο”. Δηλαδή αποδέχονται το Σύνταγμα ως σύστημα αξιών. Γιατί το Σύνταγμα δεν είναι απλά και μόνο θεσμοί, διαδικασίες, δικαιώματα, αλλά είναι πρωτίστως μια συμπύκνωση ενός αξιακού κεκτημένου που έχει δημοκρατικό και δικαιοκρατικό χαρακτήρα.
Δεν μπορεί η τομή που έχει – κακώς κατά τη γνώμη μου – επικρατήσει μεταξύ των λεγόμενων “μνημονιακών” και των λεγόμενων “αντιμνημονιακών” κομμάτων να λειτουργεί ως πρόσχημα ύπαρξης δράσης ή ανοχής για τη Χρυσή Αυγή. Δεν μπορεί η διάκριση μεταξύ δήθεν “μνημονιακών” και δήθεν “αντιμνημονιακών” δυνάμεων να λειτουργεί ως πρόσχημα αδράνειας εκ μέρους άλλων πολιτικών δυνάμεων».
Κατά τον ίδιο τρόπο, να υποθέσουμε, «η τομή που έχει επικρατήσει μεταξύ των λεγόμενων “μνημονιακών” και των λεγόμενων “αντιμνημονιακών” κομμάτων»δεν μπορεί να αποτελεί εμπόδιο στην προσπάθεια να έχει ο τόπος οποιαδήποτε κυβέρνηση, ώστε «να μείνει η χώρα στο ευρώ», «να μην κινδυνεύσει η πολιτική σταθερότητα» και ούτω καθεξής.
Άλλωστε, όπως λέει και ο Αβραμόπουλος στη συνέντευξή του, αυτό που προέχει είναι η «εθνική και κοινωνική ενότητα». Την οποία θα κληθούν να διασφαλίσουν τα κόμματα του «συνταγματικού τόξου» βάζοντας αυτή την «ενότητα» πάνω από την ταυτότητά τους, τις αντιθέσεις τους, την ιδεολογία τους, το όποιο όραμα και πρόγραμμά τους.
Κοινώς, όποιος αποδέχεται το… Σύνταγμα ως σύστημα αξιών (κατά Βενιζέλο) μπορεί να συγκυβερνήσει με οποιονδήποτε (κατά Αβραμόπουλο)! Όλα τα υπόλοιπα – με πρώτο και καλύτερο τον διαχωρισμό σε «μνημονιακούς» και «αντιμνημονιακούς» – σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να τα γράψουμε στο… χιόνι.
Το κεντροαριστερό μπλοκάρισμα
Αυτή η πρόσκληση για τη δημιουργία του «μεγάλου συνασπισμού», μεμοναδικό όρο να είναι… «καλό παιδί» – όπως εύγλωττα ήδη αποτυπώνεται στις ποικίλες επαναλαμβανόμενες πολιτικές και δημοσιογραφικές παραινέσεις – δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος το επόμενο διάστημα θαπιεστεί προς αυτή την κατεύθυνση με κίνδυνο να τεθούν και εσωκομματικά ζητήματα.
Όλες οι κινήσεις στο κεντροαριστερό λιβάδι (του Ποταμιού περιλαμβανομένου) σηματοδοτούν την προσπάθεια ανασύνταξης ενός χώρου, ο οποίος, παρότι είναι κομμάτια και θρύψαλα, πολιτικά ανερμάτιστος, δυσφημισμένος λόγω της συγκυβέρνησης με τον Σαμαρά, χωρίς πολιτική ηγεσία, με πολλά στελέχη να λοξοκοιτάζουν είτε προς τον ΣΥΡΙΖΑ είτε προς τη Ν.Δ., παραμένει εκλογικάυπολογίσιμος, κινούμενος γύρω από το όριο του 15% συνολικά, καθώς δεν έχει υποστεί το συντριπτικό εκλογικό πλήγμα ούτε από τον δεξιό πόλο εξουσίας (Ν.Δ.) ούτε από τον αριστερό (ΣΥΡΙΖΑ).
Ο κύριος λόγος της συντήρησής του σε αυτό το εκλογικό επίπεδο, παρά τη συντριβή της ΔΗΜΑΡ, είναι το φράγμα που έβαλε στις πρόσφατες ευρωεκελογές το Ποτάμι στη διαρκή αιμορραγία του ΠΑΣΟΚ προς τα αριστερά του.
Ο χώρος αυτός, λοιπόν, παρότι είναι πολιτικά ασταθής και αποϊδεολογικοποιείται όλο και περισσότερο, εξακολουθεί να συνιστά – λόγω μακρόχρονης πείρας και «τεχνογνωσίας» τόσο στη διοίκηση όσο και στη διατήρηση σοβαρών δεσμών με μικρά και μεγάλα «οργανωμένα συμφέροντα» – έναν ισχυρό μηχανισμό εξουσίας, ο οποίος επιτρέπει στον Βενιζέλο π.χ. να ισχυρίζεται ότι χωρίς το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να υπάρξει κυβέρνηση στη χώρα.
Άλλωστε, όπως σημείωσε και ο Αβραμόπουλος, «οι αυτοδυναμίες είναι πλέον δύσκολη υπόθεση»…
Ο στόχος του ΣΥΡΙΖΑ να διαγουμίσει πλήρως, εκλογικά, τον χώρο αυτόν δενέχει προσώρας επιτευχθεί. Αυτό ακριβώς το στοιχείο τού έχει στερήσει, παρά την καθαρή νίκη του στις ευρωεκλογές, το ξεπέταγμα σε ποσοστό άνω του 30%, το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει το εφαλτήριο ακόμη και για διεκδίκηση της αυτοδυναμίας.
Αυτή η αδυναμία, κυρίως, τροφοδοτεί τις νουθεσίες των εκδοτικών συγκροτημάτων για «συμμόρφωση», δημιουργεί σοβαρό κίνητρο για τις διεργασίες ανασυγκρότησης του χώρου της Κεντροαριστεράς και προσφέρειέδαφος για καλλιέργεια σεναρίων περί «μεγάλου συνασπισμού».
Υπ’ αυτά τα δεδομένα, τα πράγματα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι μάλλον… απλά: Είτεόντως θα δημιουργήσει το «παλλαϊκό μέτωπο ανατροπής» που επιθυμεί και διακηρύσσει, το οποίο θα του δώσει μια τεράστια εκλογική ώθηση και θα κλειδώσει την πολιτική του ηγεμονία, είτε θα νιώσει την τανάλια να σφίγγει άγαρμπα το πιο ευαίσθητο σημείο του (πολιτικού) σώματός του…
*Ο Σταύρος Χριστακόπουλος είναι Διευθυντής Σύνταξης στην εφημερίδα Το Ποντίκι
