Η χθεσινή (Τετάρτη 6 Αυγούστου) απόφαση της ρωσικής κυβέρνησης να απαγορεύσει την εισαγωγή στη χώρα προϊόντων από χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, εξαιτίας της συμμετοχή τους στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, προκαλεί σοβαρό πλήγμα στην ελληνική οικονομία και ειδικότερα στην αγροτική παραγωγή, σημαντικό μέρος της οποίας εξαγόταν στη Ρωσία.
Ωστόσο, πέραν της αυταπόδεικτης οικονομικής σημασίας, η απόφαση της Ρωσίας αναδεικνύει και το μείζον πολιτικό θέμα των ελληνορωσικών σχέσεων υπό το φως της πλήρους ταύτισης της ελληνικής κυβέρνησης με τις αποφάσεις ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκής Ενωσης στο θέμα της Ουκρανίας και τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Δηλώσεις Μεντβέντεφ
Την απόφαση της Ρωσίας να διευρύνει το εμπάργκο στις εισαγωγές προϊόντων ανακοίνωσε την Πέμπτη ο πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Έτσι, από σήμερα 7 Αυγούστου και για έναν χρόνο παγώνουν οι εισαγωγές οπωροκηπευτικών προϊόντων, κρέατος, ψαριών, γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Αυστραλία, τον Καναδά και τη Νορβηγία.
Η απαγόρευση δεν αφορά τις παιδικές τροφές και μέχρι στιγμής δεν έχει ξεκαθαριστεί εάν θα υπάρξουν άλλες εξαιρέσεις.
«Δεν υπάρχει τίποτα ευχάριστο στις κυρώσεις. Δεν ήταν εύκολη απόφαση για εμάς, όμως έπρεπε να τη λάβουμε» δήλωσε ο Μεντβέντεφ, προειδοποιώντας ότι κάθε απόπειρα κερδοσκοπικής εκμετάλλευσης της απαγόρευσης αυτής θα παταχθεί με αυστηρότητα.
Ο πρωθυπουργός της Ρωσίας ανέφερε επίσης ότι η Μόσχα εξετάζει να επιβάλει απαγόρευση της διέλευσης επάνω από το ρωσικό έδαφος των πτήσεων αεροπορικών εταιρειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών από και προς την Ασία.
Τελικές αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί, αλλά ήδη έχουν απαγορευτεί οι πτήσεις transit των ουκρανικών αεροπορικών εταιρειών.
Διάταγμα Πούτιν
Την Τετάρτη ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε διάταγμα το οποίο προβλέπει την «απαγόρευση ή τον περιορισμό για έναν χρόνο» των εισαγωγών αγροδιατροφικών προϊόντων που προέρχονται από τις χώρες οι οποίες επιβάλλουν οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Το ρωσικό εμπάργκο σήμανε συναγερμό σε πολλές χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, καθώς έχει άμεσο αντίκτυπο στην οικονομία της χώρας. Στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης πραγματοποιήθηκε έκτακτη σύσκεψη, ενώ το θέμα συζητείται και σήμερα στη συνάντηση στο υπουργείο Εξωτερικών, υπό τον γενικό γραμματέα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων Παναγιώτη Μίχαλο με συμμετοχή εκπροσώπων εξαγωγικών και κλαδικών φορέων.
Κλάδοι και προϊόντα που πλήττονται
Αξίζει να σημειωθεί ότι για τα ελληνικά φρούτα η Ρωσία αποτελεί τα τελευταία χρόνια προνομιακή αγορά, αφού καλύπτει το 24% των εξαγωγών που σε αξία φθάνουν τα 100 εκατ. ευρώ. Ειδικά στα ροδάκινα, έναν από τους πρωταθλητές των εξαγωγών μας, η ρωσική αγορά απορροφά πλέον το 25% (νωπά και κομπόστα). Σε ροδάκινα και νεκταρίνια μαζί, το ποσοστό φτάνει το 60% και στη φράουλα το 50%.
Η συνολική αξία, δε, των εξαγωγών φέτος προς τη ρωσική αγορά έφτασε τα 406 εκατ. ευρώ. «Άμεσα ή έμμεσα, από την πιθανή απορρύθμιση των εμπορικών σχέσεων Ελλάδας – Ρωσίας προκύπτει ως διακύβευμα ένα ποσό 7,5 δισ. ευρώ που αντιστοιχεί στο 4% του ΑΕΠ» αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους οι εξαγωγείς.
Φόβοι για το αέριο
Είναι γεγονός πως, η συνεχιζόμενη και διαρκώς επιδεινούμενη κρίση στις σχέσεις Ρωσίας-Ουκρανίας, και Ε.Ε-Ρωσίας, με επίκεντρο τα αντίποινα, επισείει τον κίνδυνο αρνητικών επιπτώσεων στον εφοδιασμό της Ευρώπης με ρωσικό φυσικό αέριο μέσω των αγωγών που διέρχονται από το Ουκρανικό έδαφος, με την απειλή αυτή να αφορά άμεσα και την Ελλάδα.
Ήδη μια σειρά χώρες της Ε.Ε. λαμβάνουν μέτρα ώστε να αποφύγουν έναν νέο (όπως το 2009) «παγωμένο χειμώνα», ενώ άλλες δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα αφού θα καλύψουν τις ανάγκες τους από τον υποθαλάσσιο αγωγό του North Stream.
Οικονομικές ελληνορωσικές σχέσεις
Η Ρωσία αποτελεί τον υπ’ αριθμόν 1 προμηθευτή της Ελλάδας και την 20η καλύτερη αγορά παγκοσμίως για τα ελληνικά προϊόντα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, οι πιθανές επιπτώσεις ενός διευρυμένου εμπορικού πολέμου μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας στην ελληνική οικονομία αθροίζονται σε πολλά δις ευρώ, επηρεάζοντας σημαντικά πολλούς κλάδους παραγωγής προϊόντων, αλλά και τον τριτογενή τομέα, ειδικά τον τουρισμό και τις μεταφορές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το διμερές εμπόριο Ελλάδας-Ρωσίας αντιστοιχεί σε περισσότερα από 6,5 δις ευρώ ετησίως, ενώ για το 2014 αναμένονταν συνολικά 1,2 εκατ. Ρώσοι τουρίστες, με τη μέση κατά κεφαλή τουριστική δαπάνη, την περυσινή χρονιά να διαμορφώνεται στα 800 ευρώ. Την ίδια ώρα, η Ελλάδα εισάγει από τη Ρωσία αργό πετρέλαιο, πετρελαιοειδή και φυσικό αέριο, αξίας περίπου 5 δις ευρώ το χρόνο.
Συνολικά, δηλαδή, αμέσως ή εμμέσως προκύπτει ως διακύβευμα ένα ποσό της τάξης των 7,5 δις ευρώ περίπου, ήτοι το 4% του ΑΕΠ της χώρας.
Συγκεκριμένα, το 41% (περίπου 200 εκατ. Ευρώ ετησίως) των συνολικών ελληνικών εξαγωγών προς τη Ρωσία αφορά αγροτικά προϊόντα . Η Ρωσία -και η Ουκρανία- απορροφούν το 18% των συνολικών εξαγωγών οπωροκηπευτικών, το 50% των εξαγωγών φράουλας και σχεδόν το 25% των εξαγωγικών ροδακίνου (νωπό και κομπόστα).
Από την ανάλυση του ΠΣΕ, προκύπτει ότι μπορεί να επηρεαστούν και οι εξαγωγές προϊόντων γούνας, που αντιστοιχούν στο 23% των συνολικών εξαγωγών της Ελλάδας προς τη Ρωσία, ήτοι περισσότερων των 110 εκατ. Ευρώ ετησίως, οι οποίες και συντηρούν ουσιαστικά έναν ολόκληρο κλάδο παραγωγής.
Πηγές: Αθηναϊκό Πρακτορείο, in.gr, Iskra
