Χωρίς πρόλογο, χωρίς πολλά λόγια δικά μας. Πριν δούμε ορισμένα σημεία του μνημονίου, που αποδεικνύουν ότι οι δύο υποψήφιοι διεκδικητές της κυβέρνησης δεν θα είναι τίποτα παραπάνω από πολιτικοί υπάλληλοι που θα εφαρμόσουν ένα καταστροφικό πρόγραμμα, ας θυμηθούμε ένα απόσπασμα της συμφωνίας της 12ης Ιουλίου. Ο τρόπος που καταγράφεται η σχέση των ελληνικών αρχών, δηλαδή της ελληνικής κυβέρνησης, με τους δανειστές είναι αποκαλυπτικός.
Σε κείμενο της συμφωνίας (μια μικρή περίληψη των κατευθύνσεων του μνημονίου) περιγράφεται πως οι ελληνικές αρχές «οφείλουν», μεταξύ άλλων, «να εξομαλύνουν πλήρως τις μεθόδους εργασίας με τους θεσμούς, συμπεριλαμβανομένων των αναγκαίων επιτόπιων εργασιών στην Αθήνα, ώστε να βελτιωθούν η υλοποίηση και η παρακολούθηση του προγράμματος». Η κυβέρνηση «οφείλει να διαβουλεύεται και να συμφωνεί με τους θεσμούς όσον αφορά όλα τα νομοσχέδια στους σχετικούς τομείς, αρκετό χρόνο πριν από την υποβολή τους σε δημόσια διαβούλευση ή στη Βουλή».
Δεσμεύσεις για μέτρα κι άλλα μέτρα
Ας πάμε στο κείμενο του μνημονίου.
Με πιο …ευγενικό τρόπο διατυπώνεται πώς η κυβέρνηση θα πρέπει να ελέγχεται απόλυτα από τους θεσμούς. Διευκρινίζεται πως «για την επιτυχία απαιτείται ο ενστερνισμός του προ γράμματος μεταρρυθμίσεων από τις ελληνικές αρχές». Προσέξτε τώρα φρασεολογία: «Επομένως, η κυβέρνηση είναι έτοιμη να λάβει οποιαδήποτε μέτρα ενδέχεται να κριθούν κατάλληλα για το σκοπό αυτόν, καθώς οι περιστάσεις μεταβάλλονται». Αυτό σημαίνει, εμφανώς, πως το μνημόνιο δεν έχεις τέλος στα μέτρα που εμπεριέχει. Νέα μέτρα θα προκύπτουν και θα απαιτούνται από τους δανειστές, καθώς, «οι καταστάσεις μεταβάλλονται».
Οι δανειστές εγκρίνουν τους νόμους
Στο κείμενο του μνημονίου επαναλαμβάνεται (για να μην το ξεχνάμε…) αυτό που έγραφε η συμφωνία της 12ης Ιουλίου για τον λεπτομερή έλεγχο στη νομοθεσία της χώρας, στο παραμικρό που αφορά το πρόγραμμα, αλλά και – προφανώς- ότι το επηρεάζει.
Συγκεκριμένα: «Η κυβέρνηση δεσμεύεται να διαβουλεύεται και να συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για όλες τις ενέργειες που αφορούν την επίτευξη των στόχων του Μνημονίου Συνεννόησης, πριν από την οριστικοποίηση και τη νομική έγκρισή τους». Το κοινοβούλιο θα έρχεται να εγκρίνει την έγκριση των θεσμών. Με λίγα λόγια η Ελλάδα θα συνεχίσει να μην είναι κυρίαρχη χώρα, ούτε καν σε τυπικό επίπεδο.
Έλεγχος σε «τριμηνιαία βάση»
Ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ προσπαθούν να πείσουν πως θα πετύχουν καλύτερα μέτρα εφαρμογής του μνημονίου, με ισοδύναμα μέτρα. Εάν διαβάσει κανείς το μνημόνιο θα δει πως ακόμα και το χρονοδιάγραμμα είναι ασφυκτικό. Προσδιορίζονται χρονικά οι όλα τα βήματα και οι «μεταρρυθμίσεις». Η εμπειρία μέχρι τώρα, από την εφαρμογή των μνημονίων, έχει δείξει πως επειδή το πρόγραμμα δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί, λαμβάνονται επιπλέον μέτρα, μόνο σε αρνητική κατεύθυνση. Κοινή ομολογία, άλλωστε, είναι πως αυτό το πρόγραμμα δεν εφαρμόζεται…
Παρακάτω θα δούμε, με το παράδειγμα των τραπεζών και του νέου ταμείου ξεπουλήματος, πώς με το μνημόνιο επιβάλλονται οι βασικές κατευθύνσεις, οι οποίες δεν μεταβάλλονται με όποια διαπραγμάτευση. Εκτός εάν εννοούμε, για παράδειγμα, τη μεταβολή την πώληση του Α περιουσιακού στοιχείου της χώρας αντί του Β….
Όπως αναφέραμε θα υπάρχει έλεγχος των δανειστών. Ο έλεγχος αυτός θα είναι ασφυκτικός και χρονικά. Στο κείμενο αναφέρεται πως «στο παρόν Μνημόνιο εξειδικεύονται λεπτομερώς οι όροι που συνδέονται με τη διευκόλυνση χρηματοδοτικής συνδρομής η οποία καλύπτει την περίοδο 2015-2018». Οι όροι αυτοί «θα επικαιροποιούνται σε τριμηνιαία βάση, λαμβανομένης υπόψη της επιτευχθείσας προόδου όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις κατά το προηγούμενο τρίμηνο». Κάθε τρίμηνο, λοιπόν, έλεγχος των μέτρων και νέες συμβουλές και νέες απαιτήσεις. Η συνέχεια είναι αποκαλυπτική: «Σε κάθε επανεξέταση, θα εξειδικεύονται πλήρως, με λεπτομέρειες και χρονοδιαγράμματα, τα συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής και τα λοιπά μέσα για την επίτευξη αυτών των ευρύτερων στόχων που παρατίθενται στο παρόν έγγραφο».
Προϋπολογισμοί με εντολές των δανειστών
Έλεγχος και πάλι έλεγχος σε όλα. Ιδιαίτερα στη δημοσιονομική πολιτική «η ελληνική κυβέρνηση υποβάλλει τα βασικά χαρακτηριστικά των μεσοπρόθεσμων χρηματοδοτικών της σχεδίων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στο Συμβούλιο ECOFIΝ την άνοιξη εκάστου έτους και επικαιροποιεί την μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική της πριν από τα τέλη Μαΐου εκάστου έτους σύμφωνα με τους στόχους του προγράμματος».
Εκτός αυτού η κυβέρνηση θα πρέπει να δίνει τον προϋπολογισμό και το σκεπτικό του, με την κάθε λεπτομέρεια, στους δανειστές. Μη γελιόμαστε. Οι δανειστές, επί της ουσίας, θα γράφουν τον τελικό προϋπολογισμό. Συγκεκριμένα: «Η Ελλάδα υποβάλλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το σχέδιο προϋπολογισμού για το επόμενο έτος έως τις 15 Οκτωβρίου εκάστου έτους μαζί με τις ανεξάρτητες μακροοικονομικές προβλέψεις στις οποίες βασίστηκε». Μέχρι και ονοματολογία θα επιβάλλουν οι δανειστές, στον προϋπολογισμό. Είναι υποχρέωση της κυβέρνησης να «καταρτίσει νέα κρατική διάρθρωση της ονοματολογίας του προϋπολογισμού, καθώς και λογιστικό σχέδιο (Σεπτέμβριος 2016) ήτοι εγκαίρως για την κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2018».
Οι τράπεζες, οι τράπεζες, οι τράπεζες!
Όπως αναμενόταν, η μεγάλη αγωνία των δανειστών είναι για την προστασία και την ενίσχυση των τραπεζών. Βέβαια, αυτοί δεν το λένε έτσι. Στο μνημόνιο διατυπώνεται πιο …όμορφα: «Διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας». Μπορεί η ορολογία να είναι …όμορφη αλλά οι εντολές είναι συγκεκριμένες και δεν χωρούν αμφισβήτηση: «Δεν θα πρέπει να ληφθούν από τις αρχές μονομερή φορολογικά ή άλλα μέτρα πολιτικής, τα οποία θα υπονόμευαν τη ρευστότητα, τη φερεγγυότητα ή τη μελλοντική βιωσιμότητα των τραπεζών».
Με λίγα λόγια, ούτε την παραμικρή κίνηση, που να επηρεάζει τη λειτουργία των τραπεζών, χωρίς να ρωτήσετε! Δηλαδή:
«Κάθε, νομοθετικό ή άλλο, μέτρο που λαμβάνεται κατά τη διάρκεια της περιόδου του προγράμματος, το οποίο ενδέχεται να έχει αντίκτυπο στις τραπεζικές συναλλαγές, τη φερεγγυότητα, τη ρευστότητα, την ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων κ.λπ., θα πρέπει να λαμβάνεται σε στενή διαβού λευση με την ΕΕ / την ΕΚΤ / το ΔΝΤ και, κατά περίπτωση, τον ΕΜΣ».
Πωλείται χώρα σε τιμή ευκαιρίας
Με το τρίτο μνημόνιο η χώρα και τα περιουσιακά της στοιχεία, αυτά που έχουν απομείνει από τα προηγούμενα ξεπουλήματα, πωλούνται σε …καλές τιμές. Για το σκοπό αυτό, «νέο ανεξάρτητο Ταμείο» «το οποίο θα κατέχει σημαντικής αξίας περιουσιακά στοιχεία της Ελλάδας». Το Ταμείο θα είναι «υπό τη διαχείριση των ελληνικών αρχών» και …φυσικά θα έχει και «την εποπτεία των οικείων ευρωπαϊκών θεσμών».
Ποιος είναι ο «πρωταρχικός στόχος του Ταμείου», άρα και σε τι θα ασκείται η «εποπτεία»; «Να διαχειρίζεται ελληνικά περιουσιακά στοιχεία σημαντικής αξίας και να προστατεύει, να δημιουργεί και εν τέλει να μεγιστοποιεί την αξία τους την οποία θα ρευστοποιεί με ιδιωτικοποιήσεις και άλλα μέσα».
Τα λεφτά στις τράπεζες και στους δανειστές
Στο μνημόνιο καταγράφεται σαφώς: «Σύμφωνα με τη Δήλωση της Συνόδου Κορυφής της Ζώνης του Ευρώ, η ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων θα αποτελέσει μία από τις πηγές για την πραγματοποίηση της προγραμματισμένης εξόφλησης του νέου δανείου του ΕΜΣ». Συνεπώς ένα μέρος του ξεπουλήματος θα πάει στους δανειστές.
Παρακάτω εξηγείται πόσο κοστολογούν το ξεπούλημα και πού αλλού θα πάνε τα χρήματα. Συγκεκριμένα: «Θα αποφέρει κατά τη διάρκεια του νέου δανείου επιδιωκόμενο συνολικό ποσό 50 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 25 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για την επιστροφή της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και άλλων περιουσιακών στοιχείων και το 50% κάθε εναπομένοντος ευρώ (τουτέστιν, 50% των 25 δισ. ευρώ) θα χρησιμοποιηθεί για τη μείωση της αναλογίας χρέους/ΑΕΠ, το δε υπόλοιπο 50% θα χρησιμοποιηθεί για επενδύσεις».
Αξίζει να σημειωθεί πως από τη μία το ποσό που προβλέπεται για τη μείωση αναλογίας χρέους/ΑΕΠ είναι ελάχιστο για τη μείωση της αναλογίας. Ας μην μπούμε όμως σε αυτό το παζάρι. Τι μας λένε; Θα μειωθεί η αναλογία χρέους/ ΑΕΠ με ξεπούλημα, δηλαδή θα πληρωθεί η μείωση αυτή με περιουσιακά στοιχεία της χώρας! Επίσης, το ποσό που υπολογίζουν για τις επενδύσεις (με ποιους όρους και ποιοι θα κερδίσουν από αυτές τις επενδύσεις δεν λένε) μπορεί να γίνει και λίγο σχετικό, αν δεν προχωρήσει το πρόγραμμα. Πάντως, αυτοί που σίγουρα θα κερδίσουν από το ξεπούλημα είναι οι δανειστές και οι τράπεζες.
Οι αλυσίδες δεν είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως η απώλεια της όποιας πολιτικής κυριαρχίας της χώρας έχει ήδη ξεκινήσει να συντελείται, χρόνια τώρα. Πραγματοποιείται όχι μόνο από την εφαρμογή των προηγούμενων μνημονίων, αλλά και από τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι πολιτικοί, οικονομικοί και κοινωνικοί έλεγχοι των μνημονίων ήρθαν να προστεθούν στον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται για αλυσίδες που δεν επιτρέπουν στο λαό να επιλέξει ποιο δρόμο θέλει να ακολουθήσει. Οι αλυσίδες δεν είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Ο μόνος τρόπος να απαλλαγεί ο λαός από τις αλυσίδες είναι να τις σπάσει. Η κατάργηση των μνημονίων γίνεται μόνο έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης.
*Το σκίτσο είναι του Δημήτρη Χατζόπουλου από την «Καθημερινή»
