Μετά την συνάντηση που είχε ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με τον ηγέτη του εθνικιστικού κόμματος MHP, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, την περασμένη Τετάρτη, 18.4.2018, ανακοίνωσε την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, ενάμιση χρόνο νωρίτερα, για τις 24 Ιούνη, επικαλούμενος τις έκτακτες εξελίξεις στην Συρία και την ανάγκη να εναρμονιστεί η κυβέρνηση με τις Συνταγματικές αλλαγές που αποφασίστηκαν με το δημοψήφισμα της 16ης Απρίλη 2017.
«Οι εξελίξεις στη Συρία και αλλού έχουν καταστήσει επείγουσα τη μετάβαση στο νέο εκτελεστικό σύστημα προκειμένου να ληφθούν μέτρα για το μέλλον της χώρας μας με πιο δυναμικό τρόπο … Συζητήσαμε την έκκληση του κ. Μπαχτσελί. Συμφωνήσαμε ότι πρέπει να προσεγγίσουμε θετικά την έκκληση για πρόωρες εκλογές … Πρέπει να βγάλουμε τις εκλογές από την ημερήσια διάταξη της χώρας μας το συντομότερο δυνατό … Αποφασίσαμε να διεξαγάγουμε τις εκλογές την Κυριακή, 24 Ιουνίου 2018», δήλωσε ο Ερντογάν αμέσως μετά τη συνάντηση.
Ο Μπαχτσελί, την Τρίτη είχε καλέσει την κυβέρνηση να μην περιμένει μέχρι τις 3 Νοέμβρη 2019 για τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές και είχε προτείνει ως κατάλληλη ημερομηνία την 26η Αυγούστου 2018. Ο αντιπρόεδρος του ΑΚΡ Μπουλέν Τουράν δήλωσε ότι «η 26η Αυγούστου είναι αμέσως μετά τη Γιορτή της Θυσίας, και πολλοί Τούρκοι ψηφοφόροι θα είναι στη Σαουδική Αραβία για το προσκύνημα στη Μέκκα. Έτσι αποφασίσαμε ότι η 24η Ιούνη ήταν η καλύτερη λύση για την ημερομηνία των εκλογών».
Την επόμενη μέρα η πρόταση για εκλογές εγκρίθηκε από την Συνταγματική Επιτροπή του Κοινοβουλίου και χτες το τουρκικό κοινοβούλιο επικύρωσε το σχετικό νομοσχέδιο με 386 ψήφους υπέρ, σε σύνολο 550. Υπέρ ψήφισαν οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ, το Δημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα της αντιπολίτευσης (CHP) και το Κόμμα Εθνικιστικής Κίνησης (MHP). Οι βουλευτές του HDP αποχώρησαν διαμαρτυρόμενοι πριν από την ψηφοφορία.
Οι εκλογές είναι σημαντικές, καθώς θα σημάνουν την έναρξη μιας νέας προεδρικής θητείας, στο πλαίσιο της οποίας ο πρόεδρος θα έχει τις αυξημένες εξουσίες, που εγκρίθηκαν από το δημοψήφισμα του 2017.
Εκλογές σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και γεμάτες τις φυλακές
Στο μεταξύ την ημέρα που ο Ερντογάν ανακοίνωσε την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, το τουρκικό κοινοβούλιο επικύρωσε την πρόταση της Κυβέρνησης του ΑΚΡ για επέκταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία για άλλους τρεις μήνες, με τις ψήφους του ΑΚΡ και του Εθνικιστικού ΜΗΡ. Καταψήφισε το Δημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP). Η 7η συνεχής επέκταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης θα ισχύσει μέχρι τις 18 Ιούλη 2018. Η Τουρκία σχεδιάζει την διεξαγωγή κοινοβουλευτικών και προεδρικών εκλογών με έκτακτα μέτρα και περιορισμούς των λαϊκών ελευθεριών.
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης επιβλήθηκε για πρώτη φορά από την τουρκική κυβέρνηση μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 2016. Από τότε παρατάθηκαν διαδοχικά, κάθε τρεις μήνες, στις 19 Οκτωβρίου 2016, 19 Ιανουαρίου 2017, 19 Απριλίου 2017, 20 Ιουλίου 2017 , 17 Οκτωβρίου 2017 και 18 Ιανουαρίου 2018.
Κατά τη διάρκεια της εφαρμογής έκτακτων μέτρων, το AKP εξέδωσε σειρά κυβερνητικών διαταγμάτων με τα οποία έχουν διωχθεί δεκάδες χιλιάδες ακαδημαϊκοί, πολιτικοί, δάσκαλοι, γιατροί, αξιωματούχοι, επιχειρηματίες, καλλιτέχνες και δημοσιογράφοι.
Ο Ερντογάν βρίσκεται στην εξουσία από το 2002. Ιδιαίτερα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιούλη 2016, η χώρα βιώνει μια περίοδο πρωτοφανούς βίας, καταπίεσης και εξόντωσης πολιτικών αντιπάλων της κυβέρνησης. Οι σφαγές των κουρδικών πληθυσμών, οι φίμωση κάθε αντίθετης φωνής, το κυνήγι και η περιθωριοποίηση των κομμουνιστών, των φιλελεύθερων, των δημοκρατικών πολιτών είναι καθημερινή πρακτική. Ο πληθυσμός των φυλακών αυξήθηκε από περίπου 60 χιλιάδες το 2002 σε πάνω από 230 χιλιάδες έως το τέλος του 2017.
Εκατοντάδες εφημερίδες, περιοδικά έκλεισαν ή κατασχέθηκαν και σε πολλές πολιτικές οργανώσεις απαγορεύτηκε η δράση.
Οι εκλογές θα είναι οι πρώτες που θα γίνουν μετά τις μαζικές συλλήψεις των ηγετών του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP) το 2016, κατηγορούμενοι για υποστήριξη PKK. Οι Κούρδοι συμπρόεδροι του HDP, ο Σελαχετίν Ντεμιρτάς και η Φιγκέν Γιουκσεκντάγ, μαζί με άλλους 9 βουλευτές, 80 δημάρχους και πάνω από 5.000 μέλη του HDP βρίσκονται στη φυλακή.
Οι εκλογικές αναμετρήσεις του 2015
Στις εκλογές τον Ιούνη του 2015 το ΑΚΡ συγκεντρώνει 40,87% και παίρνει 258 έδρες. Δεν εξασφαλίζει την πλειοψηφία των εδρών και δεν μπορεί να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Ο Ερντογάν ζητά επαναληπτικές εκλογές που έγιναν την 1η Νοέμβρη του 2015. Στο μεταξύ ξεκίνησαν αιματηρές επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού στη νοτιοανατολική Τουρκία, στις κούρδικες περιοχές. Οι εκλογές του Νοέμβρη γίνονται σε συνθήκες τρομοκρατίας, εκβιασμού, έξαρσης της αυταρχικότητας και βίας. Οι φονικές επιθέσεις στις συγκεντρώσεις του HDP στο Σουρούτς και στην Αγκυρα και η φίμωση των μέσων ενημέρωσης που πρόσκεινται στην αντιπολίτευση, αποτέλεσαν τις κορυφαίες εκλογικές επιλογές του κυβερνώντος Κόμματος. Το Ισλαμιστικό Κόμμα AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης), με επικεφαλής τον Αχμέτ Νταβούτογλου εξασφάλισε το 49,48% των ψήφων και 317 έδρες στο Τουρκικό Κοινοβούλιο, σε σύνολο 550 εδρών επανακτώντας την Αυτοδυναμία που είχε χάσει στις προηγούμενες εκλογές της 7ης Ιούνης, πριν από πέντε μήνες.
Το σοσιαλδημοκρατικό HDP (φιλοκουρδικό κόμμα) έχασε 914.381 ψηφοφόρους και 2,37% της δύναμής του (11,90% από 13,12% ), αλλά αντιστάθηκε στην τεράστια πίεση που δέχτηκε και πέρασε το όριο του 10%.
Ένα χρόνο μετά οι δύο συμπρόεδροι του HDP και μια δωδεκάδα άλλων ηγετών του κόμματος συνελήφθησαν, ως τρομοκράτες, για φερόμενη συνεργασία με το PKK.
Στις 16 Απριλίου 2017, πραγματοποιήθηκε το δημοψήφισμα για συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, που μετατρέπουν το κοινοβουλευτικό σύστημα σε προεδρικό και ενισχύουν τις εξουσίες του Τούρκου Προέδρου, καθιστώντας τον απόλυτα άρχοντα της πολιτικής ζωής της χώρας.
Μέσα σε ένα κλίμα έξαρσης της αυταρχικότητας και της βίας, με την κρατική τρομοκρατία σε εξέλιξη, με τους ηγέτες, βουλευτές και στελέχη του HDP, του τρίτου κόμματος της Τουρκίας, στις φυλακές, μαζί με Δημάρχους, δημοσιογράφους και προσωπικότητες της χώρας στις φυλακές και με φιμωμένα τα αντιπολιτευόμενα μέσα ενημέρωσης, 49.799.163 ψηφοφόροι οδηγήθηκαν στις κάλπες, σε σύνολο 58.366.647 (85,32% συμμετοχή). Τα αποτελέσματα:
ΝΑΙ στις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις ψήφισαν 25.157.025, το 51,41% των ψηφοφόρων, έναντι 23.777.091, το 48,59% που ψήφισαν ΟΧΙ. Τα άκυρα και τα λευκά ψηφοδέλτια ήταν 865.047 (1,74%).
Σύμφωνα με τη συνταγματική μεταρρύθμιση, ο αριθμός των βουλευτών στο κοινοβούλιο θα ανέλθει σε 600 από 550, οι προεδρικές και οι βουλευτικές εκλογές θα διεξάγονται μετά από κάθε πενταετία και ο εκλεγμένος πρόεδρος δεν θα είναι υποχρεωμένος να διακόπτει τους δεσμούς με το κόμμα του.
Τα πολιτικά κόμματα ή η συμμαχία κομμάτων που διαθέτουν 20 έδρες ή έλαβαν τουλάχιστον 5 τοις εκατό των ψήφων στις τελευταίες εκλογές ή μπορούν να συγκεντρώσουν 100.000 υπογραφές ψηφοφόρων, έχουν το δικαίωμα να να ορίσουν υποψήφιο για την Προεδρία.
Στο νέο σύστημα, ο πρόεδρος θα έχει εκτελεστική εξουσία και τον τίτλο του “αρχηγού του κράτους”, ο οποίος εκπροσωπεί την Τουρκία, την ενότητα του τουρκικού λαού και την εξασφάλιση της εφαρμογής του συντάγματος και της αρμονικής εκτέλεσης κρατικών οργάνων.
Με βάση τους νέους κανονισμούς του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου της Τουρκίας (YSK) ένα κόμμα μπορεί να λάβει μέρος στις εκλογές εάν πληροί τους ακόλουθους κανόνες: Να έχει γραφεία σε 41 επαρχίες και να έχει ολοκληρώσει το συνέδριό του τουλάχιστον 6 μήνες πριν από την ημερομηνία των εκλογών.
Το YSK, το οποίο ενεργεί σύμφωνα με τις οδηγίες της κυβέρνησης του ΑΚΡ, ανακοίνωσε νωρίτερα το 2018 ότι μόνο 9 πολιτικά κόμματα πληρούν τις προϋποθέσεις για συμμετοχή στις εκλογές.
Μετά την διάσπαση του εθνικιστικού ΜΗΡ και την συνεργασία του Μπαχτσελί με το ΑΚΡ, δημιουργήθηκε νέο εθνικιστικό κόμμα το ΙΥΙ (σημαίνει «Καλό») από την πρώην υπουργό Εσωτερικών Μεράλ Ακσενέρ, η οποία διαφώνησε με την στήριξη του Μπαχτσελί στον Ερντογάν. Το ΙΥΙ είναι αντίθετο στην μετατροπή του Κοινοβουλευτικού συστήματος σε Προεδρικό.
Το YSK μπορεί να συμπληρώσει τον κατάλογο των κομμάτων μέχρι την ώρα των εκλογών, αλλά παραμένει ανοιχτό αν θα συμπεριλάβει το ΙΥΙ στις λίστες του.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Τουρκίας (TKP) και ορισμένα άλλα κόμματα εξαιρέθηκαν από τη λίστα του YSK.
«Η Τουρκία μπορεί και θα απελευθερωθεί με τη βούληση και τον αγώνα των ανθρώπων για να αλλάξουν αυτή την κοινωνία και όχι από τη θέληση αυτού ή αυτού του προσώπου. Το TKP θα εργαστεί για να οργανώσει τη βούληση των ανθρώπων στις προεδρικές εκλογές», και καλεί τους εργαζόμενους να κατεβούν στις διαδηλώσεις της 1ης Μάη: “Την 1η Μάη οι εργαζόμενοι πρέπει να βγουν στους δρόμους για να ζητήσουν την αλλαγή αυτής της κοινωνίας. Εκείνοι που θα βγουν στους δρόμους την 1η Μάη είναι αυτοί που θα αλλάξουν το πεπρωμένο της Τουρκίας».
