Στις 5 Μάη του 1818γεννιέται στην πόλη Τριρ της Γερμανίας ο Καρλ Μαρξ. Θεμελιωτής του επιστημονικού κομμουνισμού, δάσκαλος και αρχηγός του προλεταριάτου. Η διδασκαλία του Μαρξ αποκάλυψε τους νόμους της κοινωνικής εξέλιξης και έδειξε το δρόμο για την κομμουνιστική ανανέωση του κόσμου. Στην προσωπικότητά του συγχωνεύτηκαν οι ιδιότητες του μεγαλοφυούς διανοητή, που πραγματοποίησε επαναστατική ανατροπή στις κοινωνικές επιστήμες και του επαναστάτη, που συνέβαλε στη μετατροπή του εργατικού κινήματος σε τεράστια δύναμη κοινωνικής προόδου.
Η μέγιστη αξία του Μαρξ είναι ότι δημιούργησε μια ολοκληρωμένη και αρμονική επαναστατική διδασκαλία, ένα δυνατό όπλο για τη γνώση και τη μεταμόρφωση του κόσμου, τις θεωρητικές βάσεις του απελευθερωτικού αγώνα της εργατικής τάξης.
Στη διδασκαλία του Μαρξ η υλιστική ερμηνεία της πραγματικότητας, που ξεκινά από το πρωτεύον της ύλης και το δευτερεύον της συνείδησης, από τη γνώση των αντικειμενικών νόμων του υλικού κόσμου, για πρώτη φορά συνενώθηκε οργανικά με την πραγματικά επιστημονική θεωρία της εξέλιξης, με τη νόηση όλων των φαινομένων σαν έκφραση της διαλεκτικής διαδικασίας των μόνιμων αλλαγών στη φύση και την κοινωνία. Ο Μαρξ στάθηκε ο πρώτος στην ιστορία διανοητής, που επεξέτεινε τον υλισμό στη σφαίρα της κοινωνικής ζωής, που έδειξε την καθοριστική θέση της υλικής παραγωγής στην κοινωνική εξέλιξη, τον αποφασιστικό ρόλο στην ιστορία των λαϊκών μαζών, που παράγουν τα υλικά αγαθά. Απέδειξε ακόμη ότι η ιστορική διαδικασία δεν είναι παρά μια νομοτελειακή αλλαγή κοινωνικοοικονομικών σχηματισμών, που οδηγεί αναπόφευκτα στο πέρασμα από το ταξικό ανταγωνιστικό κοινωνικό σύστημα στην αταξική κομμουνιστική κοινωνία.
Η φιλοσοφία του Μαρξ- ο διαλεκτικός και ιστορικός υλισμός- χρησίμευσε σαν μεθοδολογική βάση για την επεξεργασία των υπολοίπων συστατικών μερών του μαρξισμού – της μαρξιστικής πολιτικής οικονομίας και της θεωρίας του επιστημονικού κομμουνισμού. Σαν οικονομολόγος ο Μαρξ πρώτος ανακάλυψε τους νόμους εξέλιξης των κοινωνικών σχηματισμών και πάνω απ’ όλα του καπιταλισμού, φανέρωσε την εκμεταλλευτική ουσία του καπιταλιστικού συστήματος, ανέλυσε βαθιά τις οικονομικές βάσεις των σύμφυτών του ανταγωνισμών και απέδειξε ότι είναι αναπόφευκτος ο θάνατός του.
