«Καλό ταξίδι ψηλέ». Είναι μια φράση που επέλεξε ο κύριος Σταύρος Θεοδωράκης, επικεφαλής του Ποταμιού, για να αποχαιρετίσει τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη.Ολόκληρο το αποχαιρετιστήριο μήνυμα του εδώ. Μα, τόσα και τόσα γράφτηκαν και γράφονται, με αφορμή τον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού, Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, αυτό τι… κακό είχε; Εύλογη η ερώτηση.
Οι «αγιογραφίες» του δημοσίου προσώπου που φεύγει από τη ζωή είναι κάτι συνηθισμένο. Το παρακολουθούμε και στην περίπτωση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και… αναρωτιόμαστε αν μιλάμε για το ίδιο πρόσωπο.
Στην εποχή μας έχουμε και τα αποχαιρετιστήρια από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κι εκεί «αγιογραφίες», αλλά και αρνητικές αναφορές, ουσιαστικές, υπερβολικές, με χιούμορ, με υβριστικά σχόλια κ.α. Μεγάλη συζήτηση ο «δημόσιος διάλογος» από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά ας μην επεκταθούμε στο ζήτημα σε αυτό το κείμενο.
Χρήσιμο είναι να διευκρινίσουμε παρ’ όλα αυτά πως δεν έχουμε την άποψη πως ο νεκρός δικαιώνεται επειδή δεν είναι, πια, στη ζωή.
Η κριτική, ακόμα και με αιχμηρά σχόλια, για το (κάθε) δημόσιο πρόσωπο – και όχι μόνο – που φεύγει από τη ζωή είναι κάτι που αν το καταδικάσεις κινδυνεύεις (δικαίως) να χαρακτηριστείς υποκριτής. Είναι κάτι αυτονόητο. Από εκεί και πέρα δεν μπορεί να μην παρατηρήσει κανείς σχόλια εντυπωσιασμού με το άλλοθι πως εκφράζουν το «κοινό αίσθημα», δηλαδή αυτό που, όπως υποστηρίζεται, «θα έλεγε κάποιος στο σπίτι του ή στην παρέα του». Όπως και να έχει ο καθένας επιλέγει τον τρόπο και το χρόνο που γράφει και κρίνεται.
Ας επανέλθουμε στο αποχαιρετιστήριο μήνυμα του κύριου Σταύρου Θεοδωράκη. Για να μην παρεξηγηθούμε δεν αμφισβητούμε, ούτε στο ελάχιστο, τα ειλικρινή συλλυπητήρια του. Αλλού είναι το θέμα μας και η φράση αποτελεί μια αφορμή.
Η επιλογή της γλώσσας που χρησιμοποιείται κάθε φορά έχει τη σημασία της. Δεν μιλάμε και δεν γράφουμε με την ίδια γλώσσα, με τον ίδιο τρόπο, για όλα τα θέματα. Κι αυτό γίνεται διότι – μυαλό έχουμε όλοι – χρειάζεται να υπάρχει κι ένα κριτήριο. Ο τρόπος που επιλέγουμε να τοποθετηθούμε – σε κάθε θέμα – μας χαρακτηρίζει, χαρακτηρίζει και το κείμενο ,τη δήλωση, το ποσταρισμα. Γιατί; Διότι πολύ απλά ο τρόπος είναι και μέρος του περιεχομένου.
Ο κύριος Θεοδωράκης ούτε ακριβώς «αγιογραφία» έκανε, ούτε αντιμετώπισε κριτικά τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Έγραψε τρεις φράσεις αποχαιρετισμού στο twitter. Και πού είναι το πρόβλημα, τελικά;
Δεν είναι θέμα προβλήματος. Είναι μια αποτύπωση ενός τρόπου τόσο δήθεν, τόσο… άνετου, τόσο «μπαίνω στο ρόλο» και βρίσκω το «κατάλληλο στιλ». Η ερώτηση επανέρχεται επίμονα: Και πού είναι το πρόβλημα; Ψηλός δεν ήταν ο Μητσοτάκης; Φυσικά. Ε, τότε που είναι το ζήτημα;… Μήπως η φράση δεν δείχνει σεβασμό σε ένα μεγαλύτερο του όταν τον αποχαιρετά; Ούτε αυτό, σε καμία περίπτωση.
Το ξαναλέμε: Είναι αυτό το «δήθεν» που ενοχλεί. Αυτό το «δήθεν» που δεν είναι… προνόμιο του Σταύρου Θεοδωράκη, αλλά… σχολή δημόσιας επικοινωνίας. Τόσο δήθεν και μελετημένα όλα (σε επίπεδο επικοινωνιακό και μόνο) που το λιγότερο που έχεις να πεις, στη συγκεκριμένη σχολή, είναι:
«Άσε, ρε μεγάλε»…
*Ο πίνακας, με τίτλο Golconda, είναι του Βέλγου σουρεαλιστή ζωγράφου, Ρενέ Μαγκρίτ.
