Τι κάνει ο άνθρωπος για να «αγοράσει» πολιτικό χρόνο και να αποπροσανατολίσει! Μιας και οι πανηγυρικές ανακοινώσεις για το μυστικό του τάφου πήραν αναβολή, επιστρατεύτηκε άλλο πολιτιστικό γεγονός για να φωτίσει το πρωθυπουργικό προφίλ του επιτυχημένου ηγέτη και να ενταχθεί άρον – άρον στη δικομματική προεκλογική ατζέντα. Ο Αντώνης Σαμάρας έσπευσε στο Βυζαντινό Μουσείο, στην τελετή επαναπατρισμού βυζαντινού χειρογράφου (Τετραευάγγελο), που επεστράφη από το Πωλ Γκετί προκειμένου να είναι εκείνος που ενώπιων φλας και καμερών θα παραδώσει το πολύτιμο κειμήλιο στον κάτοχό του, δηλαδή στη μονή Οσίου Διονυσίου στο Αγιον Ορος. Βέβαια το Μουσείο Πολ Γκετί δε φημίζεται για τους νόμιμους τρόπους απόκτησης των αντικείμενων του το αντίθετο μάλιστα. Και ναι μεν σε μας επέστρεψε ορισμένα αντικείμενα, αλλά ποιος ξέρει πόσες ακόμα χώρες τα κειμήλια που αναζητούν θα τα βρουν εκεί; Αυτό βέβαια δεν εμπόδισε την ελληνική κυβέρνηση να συνάψει συμβόλαιο συνεργασίας με το εν λόγω μουσείο.
Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και υπουργός Πολιτισμού Κωνσταντίνος Τασούλας επέμειναν στην τεράστια έγνοια της κυβέρνησης για την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών που έχουν εξαχθεί παράνομα.
Ας δώσουμε κι εμείς λοιπόν ένα ακόμη στοιχείο που αποδεικνύει αυτό το άοκνο ενδιαφέρον. Λίγες μόνο μέρες μετά την πρωθυπουργική εμφάνιση μπροστά στον Τύμβο της Αμφίπολης, η Εφημερίδα της Κυβέρνησης δημοσίευσε τον Οργανισμό του Υπουργείου Πολιτισμού, αυτόν που διαλύει την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Μεταξύ άλλων διοικητικών ρυθμίσεων υπάρχει και η ακόλουθη: η Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, υποβαθμίζεται σε τμήμα. Δηλαδή η διεύθυνση που το ίδιο το κράτος της έχει αναθέσει το δύσκολο και λεπτών χειρισμών έργο της αναζήτησης, τεκμηρίωσης διεκδίκησης αντικειμένων της πολιτιστικής κληρονομιάς που έχουν κλαπεί ή υπεξαιρεθεί, αντί να ενισχυθεί και μάλιστα γενναία συρρικνώνεται. Η διεύθυνση εξ΄ αιτίας της οποίας ο Αντώνης Σαμαράς βρέθηκε σήμερα στο Βυζαντινό Μουσείο να ποζάρει έμπροσθεν του πολύτιμου κειμηλίου, καρατομείται στο θυσιαστήριο της τρόϊκας και της διάλυσης του δημοσίου. Αυτά περί φροντίδας και έγνοιας.
Φυσικά δεν παρέλειψε την Αμφίπολη διαβεβαιώνοντας ότι ακούει «μόνο την ανασκαφέα» και συστήνοντας να «είμαστε σοβαροί και λιγομίλητοι». Μάλλον ο πρωθυπουργός απευθυνόταν σε καθρέφτη.
Οι περιπέτειες ενός χειρογράφου
Οσο για το βυζαντινό χειρόγραφο, αυτό ευτυχώς διατηρεί μέχρι σήμερα τη γοητεία του και καταφέρνει να μένει απρόσβλητο από τις γύρω του ασχήμιες. Το μοναδικής τέχνης Τετραευάγγελο (Καινή Διαθήκη) εκλάπη την άνοιξη του 1960 από τη Ιερά Μονή Διονυσίου του Αγίου Ορους και το 1983 αποκτήθηκε από το Μουσείο J. P. Getty στο Malibu της Καλιφόρνιας αφού προηγουμένως είχε περιέλθει σε ιδιωτικές συλλογές. Μάλιστα το 1997 είχε εκτεθεί στην έκθεση «Η Δόξα του Βυζαντίου» στη Νέα Υόρκη και στην οποία συμμετείχε και η Ελλάδα χωρίς όμως να εντοπιστεί τότε από το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού.
Πρόκειται για περγαμηνό κώδικα που χρονολογείται στο 1133 και δημιουργήθηκε στην Κωνσταντινούπολη με προορισμό είτε τα μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας των Κομνηνών είτε υψηλόβαθμους αξιωματούχους. Ο γραφέας του ήταν ο Θεόκτιστος, ο οποίος πιθανότατα ανήκε στην αδελφότητα της μονής του Τιμίου Προδρόμου της Πέτρας, που βρισκόταν κοντά στο ανάκτορα των Βλαχερνών. Το χειρόγραφο κατέληξε στο Αγιον Ορος τον 16ο αιώνα και στη διάρκεια των αιώνων αποσπάσθηκε από το σώμα μία σελίδα η οποία μέχρι χθες βρισκόταν στο Μουσείο Κανελλοπούλου ενώ από σήμερα έχει συμπληρωθεί εκεί που ανήκει, στο σώμα του βιβλίου. Δύο ακόμη σελίδες του βρίσκονται στη βιβλιοθήκη της Μονής Ζωγράφου στο Αγιον Ορος.
Το αριστούργημα της μεσοβυζαντινής περιόδου θα εκτεθεί μέχρι τις 30 Οκτωβρίου στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, μαζί με το φύλλο του χειρογράφου που ήταν στο Μουσείο Κανελλοπούλου και αμέσως μετά θα μεταφερθεί στην Ιερά Μονή Διονυσίου του Αγίου Ορους.
