(Σημείωση «Ημεροδρόμου»: Δημοσιεύουμε σήμερα το 2ο μέρος του κειμένου του Γιώργου Καραγιάννη με τίτλο «Ο Μπελογιάννης, ο Πλουμπίδης και οι παραχαράκτες». Στο πρώτο μέρος παρατίθενται κείμενα με τα οποία αναιρούνται οι ισχυρισμοί που διατυπώνουν διάφοροι ζηλωτές της προσπάθειας σπίλωσης της ιστορίας του ΚΚΕ μέσω των δύο υποθέσεων, Μπελογιάννη και Πλουμπίδη, δύο εμβληματικών προσώπων που έχουν καταγραφεί στη συηνείδηση του ελληνικού λαού ως παραδείγματα αγωνιστών για την εθνική και κοινωνική απελευθέρωση. Στο κείμενο γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στις «ματυρίες» της Έλλης Παππά, που χρησιμοποιούνται από τους παραχαράκτες. Το σημερινό, 2ο μέρος περιέχει κάποιες σημειώσεις του συγγραφέα, απαραίτητες για να σχηματίσει ο αναγνώστης την ολοκληρωμένη εικόνα εκείνης της σκοτεινής, αλλά και ηρωϊκής περιόδου)
(Σημειώνεται πως σε ορισμένα ονόματα, από αυτά που θα συναντήσουμε παρακάτω, θα υπάρχει (βοηθητικά) παραπομπή σε ένα σύντομο ευρετήριο με σύντομα βιογραφικό στοιχεία. Πατώντας πάνω στο όνομα θα μεταφέρεστε στο ευρετήριο ονομάτων)
Σημείωση πρώτη: Σε τηλεγράφημα του, με ημερομηνία 21 Ιούνη 1950, που έστειλε στο Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΕ μετά τον ερχομό του παράνομα στην Αθήνα ο Μπελογιάννης ανέφερε για τους Νίκο Πλουμπίδη και Νίκο Βαβούδη, «με τους οποίους είχε εντολή να μη συνδεθεί» ( σύμφωνα πάντα με το Ριζοσπάστη):
«Από 1 ,Αρ. 31,Κ
Εφθασα 7 Ιούνη. Ρώμη ψώνισα ένα Ιταλό 300 δολάρια και έβγαλε τράνζιτο. Σας γράφω κρίσεις μου για ανθρώπους μας. Ο Μπ (Νίκος Πλουμπίδης) είναι εντάξει (…) Αρρώστια και απομόνωση συντελούν βλέπει μερικά ζητήματα στενά σχολαστικά χλιαρά. Κουφός (Νίκος Βαβούδης) μάλλον εντάξει. Σε άρρωστο Μπ, πρότεινε αναλάβει αυτός καθοδήγηση».
Σημείωση δεύτερη: Στα γράμματα που έστειλε στον Νίκο Ζαχαριάδη από τη φυλακή το 1952, η Ελλη Παππά αναφέρθηκε και πάλι στην «εκδίκηση»: «Αγαπητέ μου σ., αυτά είναι λίγα μπροστά στα όσα έχω να σου πω. Δεν ξέρω αν κατάφερα τίποτα, βλέπεις δεν διαβάζω τι γράφω και ίσως βρεις και ασυναρτησίες ( σημείωση «Ριζοσπάστη»: «Η Ελλη Παππά έγραψε τα γράμματα με χυμό λεμονιού στις λευκές σελίδες και στα περιθώρια ενός βιβλίου»). Πάντως το να σας το πω έστω και κουτσά το θεωρώ σαν υπέρτατη υποχρέωσή μου και σε σας και στο Κόμμα και στην εκδίκηση που μου ζήτησε ο Νίκος. Σκέφτεσαι σ. πως όλη αυτή η πλεκτάνη δεν θα μπορούσε να γίνει αν ζούσε; Γι’ αυτό τον φάγανε (…) Σύντροφε, σου στέλνουμε όλη μας τη σκέψη, την αγάπη και την ελπίδα πως θα γιατρέψετε γρήγορα την κατάσταση όπως πρέπει και όπως περιμένουμε» (Αρχείο ΚΚΕ – Εγγραφο 119112: Εκθέσεις της Ελλης Ιωαννίδου προς τον Ν. Ζαχαριάδη).
Σημείωση τρίτη: H Ελλη Παππά ήταν κατηγορηματική και για την Ρόζα Ιμβριώτη και για πολλές άλλες συγκρατούμενέςτης: «Χρησιμοποιούνται ανεξέλεγκτα από την οργάνωση στοιχεία αντικομματικά – αντιηγετικά που έκαναν θραύση στις φυλακές και στις εξορίες (όπως κάτι δικηγορίνες που είχαμε εδώ) ή η Ρόζα Ιμβριώτη που στην εξορία έκανε καθαρά αντιηγετικήδουλιά και κατά τη γνώμη μου είναι πράχτορας» (Αρχείο ΚΚΕ – Εγγραφο 119112: Εκθέσεις της Ελλης Ιωαννίδου προς τον Ν. Ζαχαριάδη).
Σημείωση τέταρτη: Σίγουρα χαφιέ θεωρούσε η Έλλη Παππά και τον Νίκο Ακριτίδη. Μέχρι το θάνατό της πίστευε ότι ο Ακριτίδης πρόδωσε τον Μπελογιάννη. Εγραψε η Ελλη Παππά στον Ζαχαριάδη:«Και – έξω απ’ τους μικρούς – πραγματικός χαφιές είναι αυτός που βρίσκεται στην Αθήνα επικεφαλής της δουλιάς. Αν αυτός είναι πάντα ο Ακριτίδης, τότε χαφιές είναι ο Ακριτίδης» » (Αρχείο ΚΚΕ – Εγγραφο 119112: Εκθέσεις της Ελλης Ιωαννίδου προς τον Ν. Ζαχαριάδη).
Σημείωση πέμπτη: Κατηγορηματική ήταν η Ελλη Παππά και για τον Βαβούδη:«2) Τι συμβαίνει με τους κώδικες; Πριν αρχίσει η δεύτερη δίκη ο Μπάρμπας μού είχε γράψει πως αρχείο δεν κρατιόταν και δεν μπορούσαν να έχουν τίποτα στα χέρια τους. Αποδείχτηκε ότι είχαν πολλά στα χέρια τους. Σχηματίσαμε βαριές υπόνοιες για τον Βαβούδη. Ο Νίκος μάλιστα στην Καλλιθέα μου είπε πως ο Β. στην κατοχή ήταν στον Τίτο και μπορεί να τον ψωνίσανε τότε. Για το Β. εγώ είχα υπόνοιες από τις εκλογές του 1950. ΄Αλλοτε μπορώ να σας πω πού τις στήριζα. Τις είπα στον Μπάρμπα, που όμως δεν τις πήρε στα σοβαρά. Και μάλιστα του τις είπε σαν κριτική δική μου. Από τότε χρονολογείται και το άσβεστο μίσος του Β. για μένα που το πληροφορήθηκα πολύ αργά, μόλις είδα το αξιοθρήνητο σήμα για μένα και το Νίκο. Τις υπόνοιές μου για αυτόν τις διατηρώ. Κανείς δεν τον είδε νεκρό. Θα φρίξετε αν κάποτε μάθετε πώς δούλευε αυτός ο άνθρωπος. Μα και μόνο η προσπάθειά του να μας συκοφαντεί όλους και η τάση του να θέλει να πάρει όλη τη δουλειά στα χέρια του, δείχνουν πολλά. Ούτε και μπορούμε να πιστέψουμε πως αυτοί έχουν στις γραμμές μας ένα πράχτορα και όχι δίχτυ από τέτοιους. Αν οι κώδικες δεν είναι από τον Βαβούδη, ποιος τους έδωσε; Σ’ αυτό ίσως θα μπορούσε να δώσει απάντηση ο Μπάρμπας. Νομίζω πως αυτό θα μπορούσε να το κάνει μόνο ο Ακριτίδης» (Αρχείο ΚΚΕ – Εγγραφο 119112: Εκθέσεις της ΕλληςΙωαννίδου προς τον Ν. Ζαχαριάδη).
Σημείωση έκτη: Στον Κυριακάτικο Ριζοσπάστη της 1ης Απριλίου 2012 σε αφιέρωμα για τα 60 χρόνια από την εκτέλεση του Μπελογιάννη, διαβάζουμε και τα εξής για τις παράνομες οργανώσεις του ΚΚΕ στις αρχές της δεκαετίας του 1950:
«…Την άνοιξη του 1949 υπεύθυνος του παράνομου κομματικού κλιμακίου στην Ελλάδα ανέλαβε ο Νίκος Πλουμπίδης, μέλος της ΚΕ, αντικαθιστώντας τον Στέργιο Αναστασιάδη, μέλος του ΠΓ, που είχε πέσει στα χέρια της Ασφάλειας. Μαζί με τον Αναστασιάδη πιάστηκαν και άλλοι καθοδηγητές των παράνομων οργανώσεων, καθώς και πολλοί ακόμα σύντροφοι της Αθήνας και του Πειραιά (σ.σ. Ο Αναστασιάδης καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε). Οι οργανώσεις σχεδόν εξαρθρώθηκαν. Το πρόβλημα των συλλήψεων είχε απασχολήσει και την 7η Ολομέλεια της ΚΕ (14-18 Μαΐου 1950), η οποία αποφάσισε σχετικά με τα παράνομα στελέχη στην Ελλάδα:
«Ολα τα κομματικά στελέχη που τώρα δουλεύουν παράνομα στην Ελλάδα πρέπει να περάσουν στο εξωτερικό για λόγους ασφάλειας των κομματικών οργανώσεων, για ξεκούραση και μόρφωση και για να γίνει εξέταση με σκοπό να βρεθεί άκρη για τα σοβαρά χτυπήματα που μας κατάφερε ο εχθρός στα τελευταία χρόνια»(ΚΚΕ-Επίσημα Κείμενα, τ. 7ος ,σ.40, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή)
Μετά τις συλλήψεις της άνοιξης 1949 η οργάνωση των ΕΠΟΝιτών, όπως λεγόταν, με επικεφαλής τον Σταύρο Κασιμάτη, αυτονομήθηκε από το κλιμάκιο που καθοδηγούσε ο Ν. Πλουμπίδης. Ο ίδιος ο Κασιμάτης, λαθεμένα, υποψιαζόταν ότι ο Ν. Πλουμπίδης είχε δώσει στην Ασφάλεια τον παράνομο μηχανισμό. Η απόφαση για τη δημιουργία του δεύτερου καθοδηγητικού κέντρου πάρθηκε δίχως προηγούμενη συνεννόηση του Κασιμάτη με το ΠΓ. Αργότερα, το ΠΓ ενέκρινε την επιλογή της αυτονόμησης.
Οπως έγραψε ο Κασιμάτης, σε σύσκεψη που πραγματοποίησαν ο ίδιος με τους Κώστα Φιλίνη, Φώφη Λαζάρου, Πέτρο Διβέρη, αποφάσισαν τη συγκρότηση του δεύτερου καθοδηγητικού κέντρου του ΚΚΕ στην Αθήνα. Διαβάζουμε:
«Χωρίς περιστροφές αναφέρομαι σύντομα στις συλλήψεις, στη δημιουργημένη από αυτές κατάσταση και προτείνω να αναλάβουμε εμείς οι τέσσερις πρωτοβουλία για ανασυγκρότηση των οργανώσεων, όχι μόνο της ΕΠΟΝ αλλά και του Κόμματος» (Σταύρου Κασιμάτη «Οι παράνομοι», σ. 80 εκδόσεις «Φιλίστωρ»).
Στο δεύτερο καθοδηγητικό κέντρο, που το συναντάμε και ως κέντρο των ΕΠΟΝιτών, άλλοτε και των Μακρονησιωτών, εντάχθηκαν και απολυμένοι από τη Μακρόνησο, όπως ο Αντώνης Μπριλλάκης ο Πότης Παρασκευόπουλος και ο Παναγιώτης Κατερίνης. Στο πλαίσιο των μέτρων ανασυγκρότησης των παράνομων Κομματικών Οργανώσεων, η 7η Ολομέλεια προσέλαβε τους Νίκο Μπελογιάννη και Νίκο Ακριτίδη ως αναπληρωματικά μέλη της ΚΕ.
Λίγες ημέρες μετά την 7η Ολομέλεια ο Μπελογιάννης αναχώρησε για την Ελλάδα από την πολιτική προσφυγιά όπου βρισκόταν, μέσω της διαδρομής Παρίσι – Ρώμη – Αθήνα. Εφθασε αεροπορικώς στις 7 Ιουνίου 1950, με το όνομα Ερρίκος Πανόζ στο Αργεντινό του διαβατήριο. Πέντε μήνες αργότερα, το Νοέμβριο του 1950, τον ακολούθησε ο Νίκος Ακριτίδης…».
– Σημείωση έβδομη:Ο ίδιος ο Κασιμάτης, τον οποίο πολλοί θεωρούν ως το στέλεχος του ΚΚΕ που με τα σημειώματά του για τον Νίκο Πλουμπίδη οδήγησε τον Ζαχαριάδη και το Πολιτικό Γραφείο στην απόφαση να τον χαρακτηρίσουν «χαφιέ», μιλώντας στον Στέλιο Κούλογλου στην ιστοσελίδα του TVXS για τις υποθέσεις Μπελογιάννη και Πλουμπίδη ανέφερε και τα εξής:
«…Εγώ ποτέ δεν έβγαλα το συμπέρασμα τότε ότι ο Πλουμπίδης είναι χαφιές. Μιλώντας στον Ακριτίδη και στον Μπελογιάννη εξέφραζα μόνο αμφιβολίες, δεν μπορούσα να πάρω την ευθύνη να πω ότι ήταν χαφιές ο Πλουμπίδης, ήταν πολύ σοβαρό ζήτημα. Ο Μπελογιάννης πίστευε ότι δεν είναι χαφιές ο Πλουμπίδης. Η δυνατότητα προσπέλασης και επαφής είναι τεράστιο στοιχείο για να μπορείς να χαρακτηρίσεις έναν άνθρωπο και να δεις την κατάστασή του. Εγώ δεν είχα καμιά επαφή με τον Πλουμπίδη, είχα αντιμετωπίσει την αυστηρότητά του, τίποτε άλλο. Εάν ήξερα τις συνθήκες της ζωής του, ίσως μπορούσα να έχω ολοκληρωμένη άποψη.
Αυτό το πλεονέκτημα το είχε ο Μπελογιάννης. Σε ορισμένες περιπτώσεις το στοιχείο της προσωπικής επαφής είναι καθοριστικό. Ο Μπελογιάννης, όταν πρωτοήρθε σε επαφή με τον Πλουμπίδη, ήταν υποψιασμένος. Του είχαν πει να μην πιάσει επαφή μαζί του. Το γράφω και στο βιβλίο ότι, όταν ήταν να συναντηθούν για πρώτη φορά, μου είπε: «Άμα χαθώ, να ξέρεις ότι αύριο έχω ραντεβού με τον Πλουμπίδη». Είχε πολύ σοβαρές υποψίες ότι ο Πλουμπίδης δεν ήταν εντάξει, φαινόταν καθαρά αυτό, αλλά η επαφή μεταξύ Μπελογιάννη και Πλουμπίδη διέλυσε τη βαριά ατμόσφαιρα. Είμαι βέβαιος ότι ο Μπελογιάννης θα έγραψε έξω ότι ο Πλουμπίδης είναι εντάξει, γιατί για ένα διάστημα αφήνουνε τον Πλουμπίδη στην ησυχία του και επιτρέπουν στον Μπελογιάννη να έχει ιδιαίτερες επαφές μαζί του». (Για περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε τη συνέντευξη του Σταύρου Κασιμάτη στον Στέλιο Κούλογλου εδώ)
Σημείωση όγδοη: Η Μαρία Καραγιώργη μέχρι το θάνατό της επέμενε ότι το ΚΚΕ αποκατέστησε τον Κώστα Καραγιώργη «με μισό στόμα». Και η απάντηση του ΚΚΕ με σημείωμα του Μάκη Μαίλη στο «Ριζοσπάστη» το Μάιο του 2011:
«…Και γνωρίζουν ότι το σχετικό πόρισμα της Επιτροπής, που προτάθηκε στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ και εγκρίθηκε από την 9η Ολομέλεια (1958), αριθμεί 23 δακτυλογραφημένες σελίδες – ύμνο στον Κ. Καραγιώργη. Το σχετικό κείμενο κλείνει με την αποκατάστασή του ως εξής: «Ν’ ακυρωθεί η απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ της 9. 6. 50 για την καθαίρεσή του από μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και τη διαγραφή του. Ν’ ακυρωθεί επίσης η καθαίρεσή του από το βαθμό του αντιστράτηγου του ΔΣΕ. Ν’ αποκατασταθεί στο ΚΚΕ απ’ το 1920, στην ΚΕ απ’ το 7ο Συνέδριο που τον εξέλεξε και στο βαθμό του αντιστράτηγου του ΔΣΕ» (Αρχείο ΚΚΕ – Εγγραφο 48413). Ακολούθησε η δημοσιευμένη εδώ και χρόνια Απόφαση της 9ης Ολομέλειας της ΚΕ, με την οποία αποκαταστάθηκαν οι Γ. Σιάντος και Ν. Πλουμπίδης, μαζί και ο Κ. Καραγιώργης…».
Σημείωση ένατη: Η υπό τον Κασιμάτη «Ομάδα των ΕΠΟΝιτών» προσπάθησε ένα βρει επαφή με την ηγεσία του ΚΚΕ μέσω της σοβιετικής πρεσβείας στην Αθήνα. Την προσπάθεια αυτή μαζί με το κλίμα τρομοκραίας που επικρατούσε στην Αθήνα στις αρχές της δεκαετίας του ’50, περιέγραψε η Φώφη Λαζάρου ( στο TVXS 15 Αυγούστου του 2015, στα 61 χρόνια από την εκτέλεση του Νίκου Πλουμπίδη):
«…Ο Σταύρος Κασιμάτης είχε την ιδέα να αποκτήσουμε μια επαφή με το κόμμα στο εξωτερικό. Είχε τελειώσει ο Εμφύλιος, πρέπει να ήτανε Σεπτέμβρης του 1949, και μου είπε μια μέρα: «Σκέφτομαι να στείλουμε ένα σημείωμα μέσω της σοβιετικής πρεσβείας και, αν μπορούμε, να στείλουμε κι άλλα». Μου είπε: «Πας εσύ στην πρεσβεία;» Ήτανε πολύ παρακινδυνευμένο αλλά εγώ δέχτηκα. Γιατί να μην πάω; Ό,τι κάναμε τότε, ήτανε δύσκολο και επικίνδυνο. Η πρεσβεία βρισκόταν στην Ηρώδου Αττικού, στον Εθνικό Κήπο απέναντι. Πήγα ένα απομεσήμερο που είχε ησυχία. Οι γυναίκες περνούσαν πιο εύκολα. Είχαμε συνεννοηθεί ότι αν με σταματούσε κάποιος ή αν μ’ έπιαναν, θα έλεγα ότι πήγαινα να βρω δουλειά. Ήμουνα παράνομη, καταζητούμενη και ήτανε πολύ φυσικό να μην έχω να φάω. Μπήκα μέσα και ζήτησα να μιλήσω με έναν υπεύθυνο. Είναι χαρακτηριστικό ότι πιστεύαμε ότι όποιος ήταν μέσα στη σοβιετική πρεσβεία ήτανε φίλος μας. Βρήκα λοιπόν κάποιον και του είπα ότι είμαι από την παράνομη οργάνωση του ΚΚΕ και ότι θέλω να μιλήσω με κάποιον. Τηλεφώνησαν και ήρθε στην πρεσβεία ο ανταποκριτής του πρακτορείου TASS, ο Βελιτσάνσκι, ο οποίος μιλούσε πολύ ωραία τα ελληνικά. Του είπα ότι είμαι από την παράνομη οργάνωση και του έδειξα την ταυτότητά μου, την πραγματική, που δεν την είχα αλλάξει.
Και ψεύτικη ταυτότητα να είχες, άμα σε πιάνανε ως ύποπτο στο δρόμο, σε πηγαίνανε στην Αστυνομία και εξακριβώνανε ποιος είσαι. Άλλωστε είχαν πιάσει τόσο πολύ κόσμο, που οι καταζητούμενοι δεν ήταν πλέον πάρα πολλοί+ είχανε βάλει τις φωτογραφίες μας παντού σε αστυνομικά τμήματα, όπως βάζουν τις φωτογραφίες των εγκληματιών… έτσι μας είχανε τότε, σαν εγκληματίες. Έδειξα στον Βελιτσάνσκι την ταυτότητά μου, του είπα ποια είμαι, ότι καταζητούμαι και ότι η υπόθεση για την οποία καταζητούμαι είχε δημοσιευτεί στις εφημερίδες τον Ιούνιο του 1948.
Με καταζητούσαν για στρατολόγηση ανταρτών στην Πελοπόννησο. Αυτό που εμείς κάναμε τότε ήταν ότι άμα βρίσκαμε κάποιον που ήθελε να πάει στον Δημοκρατικό Στρατό, τον διευκολύναμε, και αυτό εθεωρείτο στρατολόγηση. Αργότερα το 1960, όταν πέρασα στρατοδικείο για κατασκοπεία, λέγανε ότι γύριζα στο αεροδρόμιο του Ελληνικού και συγκέντρωνα πληροφορίες για να τις στέλνω στη ρουμανική κυβέρνηση. Ήταν αστεία πράγματα κι εγώ ήμουνα και τότε παράνομη και δεν μπορούσα όχι στο αεροδρόμιο να πάω αλλά πουθενά. Όμως δεν με κατηγορούσαν μόνο για στρατολόγηση ανταρτών, με κυνηγούσαν, όπως και ολόκληρο το κεντρικό συμβούλιο της ΕΠΟΝ-καμιά σαρανταριά άτομα- με διάφορες κατηγορίες, όπως ανατροπή του κρατούντος κοινωνικού συστήματος. Με ειδικά ψηφίσματα μπορούσαν να σε τυλίξουν σε μια κόλλα χαρτί και να σε πάνε στο στρατοδικείο και στο εκτελεστικό απόσπασμα.
Μια τέτοια υπόθεσή μου είχε δημοσιευτεί με τη φωτογραφία μου στην εφημερίδα και αυτή την ιστορία είπα στον Βελιτσάνσκι για να με εμπιστευτεί. Και του είπα βέβαια ότι θέλουμε να στείλουμε ένα γράμμα στην καθοδήγηση του ΚΚΕ στις ανατολικές χώρες. Ο Βελιτσάνσκι κράτησε τα στοιχεία μου, μου είπε ότι θα συναντηθούμε, μου έδωσε μια ημερομηνία. «Θα μου κάνετε όμως», είπε, «προηγουμένως ένα τηλεφώνημα και βέβαια δε θα μου πείτε το όνομά σας, θα πείτε ότι τηλεφωνείτε εκ μέρους του κυρίου Παράσχου». Ο κύριος Παράσχος ήτανε διευθυντής μιας πολύ δεξιάς αντικομμουνιστικής εφημερίδας Εθνικός Κήρυκας λεγότανε νομίζω. Του τηλεφώνησα μια μέρα πριν από την καθορισμένη ημερομηνία, φθινόπωρο του 1949, στο ΤΑΣΣ, στην πρεσβεία δεν ξαναπήγα. Το ραντεβού ήτανε στη λεωφόρο Συγγρού, έπρεπε να περπατάω στο ύψος του Αγίου Σώστη προς το Φάληρο, τότε η λεωφόρος Συγγρού ήταν σαν απόκεντρος δρόμος, δεν ήταν τόσο φωτεινή, δεν υπήρχαν μαγαζιά, δεν ήταν τόσο πυκνά χτισμένη, δεν υπήρχανε πολυκατοικίες, μόνο οικόπεδα. Τη συγκεκριμένη μέρα και ώρα, ένα αυτοκίνητο του διπλωματικού σώματος με τον Βελιτσάνσκι και ένα σοφέρ κατέβαινε τη λεωφόρο Συγγρού. Υποθέτω ότι ήρθαν από απέναντι, με είδανε και μετά γυρίσανε πάλι προς τα κάτω και κάποια στιγμή σταματήσανε δίπλα μου. Μπήκα στο αυτοκίνητο, πήγαμε προς το Φάληρο, μεγάλη διαδρομή, τους έδωσα το σημείωμα, με αφήσανε στη Νέα Σμύρνη και ο Βελιτσάνσκι μου είπε ότι θα ξανασυναντηθούμε. Ήταν εγκάρδιος άνθρωπος, εμείς τότε θαυμάζαμε όλους τους Σοβιετικούς. Στην οργάνωση συμπεράναμε ότι ο Βελιτσάνσκι είχε συνεννοηθεί με την ηγεσία του ΚΚΕ στο εξωτερικό δεν ξέρω αν όντως είχανε συνεννοηθεί, αυτό ακόμη και σήμερα δεν το ξέρω και αν οι δικοί μας από το εξωτερικό είχαν πει να συνεχιστεί αυτή η επαφή.
Η επαφή αυτή συνεχίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του 1950, σχεδόν κάθε μήνα, το ραντεβού με τον Βιλιτσάνσκι πραγματοποιούνταν συγκεκριμένη ώρα και μέρα και στο ίδιο πάντα μέρος. Δεν είχαμε αμφιβολία ότι τα μηνύματα που στέλναμε έφταναν στον Ζαχαριάδη, διότι κάποια στιγμή ήρθε κάποιος δικός μας από το εξωτερικό ο οποίος είπε «αυτή η επαφή που έχει η Φώφη» _ο ίδιος δεν ήξερε τι είναι «να την κρατήσετε». Μας είχε μεταφέρει αυτό το μήνυμα από μέρους του Ζαχαριάδη. Εμείς περιμέναμε να μας δώσουν κάποια απάντηση. Κάθε φορά που πήγαινα στον Κασιμάτη, μετά τις συναντήσεις μου με τον Βελιτσάνσκι με ρωτούσε: «Έχεις τίποτα, σου δώσανε τίποτα;»
Τα μηνύματα που μετέφερα έγραφαν για την κατάσταση της οργάνωσης, για προβλήματα που υπήρχαν και για πολιτικές θέσεις που παίρναμε. Τα μηνύματα απλώς τα μετέφερα, δεν τα έγραφα, μου είχαν όμως διαβάσει το περιεχόμενο κάποιων από αυτά. Η επαφή με τον Βελιτσάνσκι συνεχίστηκε μέχρι που συνέλαβαν τον Μπελογιάννη και την Έλλη. Θυμάμαι πως τότε ο Βιλιτσάνσκι ήταν πολύ ανήσυχος γιατί, εκτός από τον Μπελογιάννη και την Έλλη Παπά, είχαν συλλάβει και άλλους ανθρώπους, πάνω από εκατό, και είχε θορυβηθεί όλος ο κόσμος. Με ρώτησε αν είχαν συλληφθεί και άνθρωποι από τη δική μας οργάνωση από το δεύτερο καθοδηγητικό κέντρο. Όχι μόνο γιατί ανησυχούσε για μας προσωπικά αλλά γιατί μέσω της επαφής που είχαν μαζί μας κινδύνευαν να εκτεθούν και αυτοί. Μου είπε ότι από τότε και στο εξής η επαφή θα γίνεται μόνο με δική τους πρωτοβουλία, όποτε νομίζουν αυτοί, και για το λόγο αυτό θα έπρεπε να πηγαίνω σε έναν τηλεφωνικό θάλαμο έξω από το Ζάππειο και εφόσον έβρισκα εκεί χαραγμένο ένα σταυρό θα πήγαινα στο ραντεβού την ημέρα και την ώρα που είχαμε προαποφασίσει _ τα ραντεβού θα γίνονταν πάντα στη Συγγρού.
Έγιναν μερικές ακόμη συναντήσεις, όμως είχαν αραιώσει πολύ πια, γιατί οι Σοβιετικοί είχανε φοβηθεί εξαιτίας των συλλήψεων. Μετά μεσολάβησε και η υπόθεση με τους ασύρματους και θορυβήθηκαν περισσότερο. Στις αρχές του 1952 ήρθε εντολή απέξω να φύγω, για να έρθουν στη θέση μου άλλοι σύντροφοι, λιγότερο γνωστοί. Πήγα στη Ρουμανία, όπου έμεινα ώς το 1954…»
***
Αυτά για την ιστορία εκείνων των «πέτρινων χρόνων» όταν μια χούφτα κομμουνιστές , οι περισσότεροι από αυτούς νέα παιδιά , πάλευαν μέσα στο φοβερό κλίμα της μετεμφυλιακής Ελλάδας να ξαναχτίσουν τις οργανώσεις του ΚΚΕ ρισκάροντας τη ζωή τους. Κι αυτό άσχετα με το δρόμο που τράβηξε ο καθένας τους μετά. Τα έχει η ζωή αυτά. Όμως τα «καλύτερά τους χρόνια» είναι Ιστορία. Μια Ιστορία μεγαλείου, θυσιών αλλά και με τραγωδίες μέσα στη φωτιά ( μην το ξεχνάμε αυτό) της ταξικής πάλης. Και γι’ αυτά τα χρόνια πρέπει να τους θυμόμαστε όλοι. Και οι ίδιοι , όσοι επιζούν ακόμη από εκείνη τη δρακογενιά που έβγαλε ήρωες , αλλά και τα παιδιά τους πρέπει να είναι υπερήφανοι. Όσο για μας , ας κρατάμε ένα κόκκινο γαρύφαλλο- σήμα τιμής και μνήμης γι αυτούς- στους αγώνες που γίνονται και θα γίνονται γιατί η Ιστορία δεν τελείωσε. Η βαρβαρότητα του καπιταλισμού που ζούμε δεν θα είναι αιώνια. Εξαρτάται από μας , είναι στο χέρι μας. Στο χέρι των εργαζόμενων και του λαού μας , των εργαζόμενων και των λαών όλου κόσμου…
