Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

Το αμερικανικό ταμείο της… Δήλου

Το ΝΑΤΟ έχει περιγραφεί ως μηχανισμός που κρατά την Αμερική «μέσα», τη Γερμανία «κάτω» και τη Ρωσία «έξω» από την..

Το ΝΑΤΟ έχει περιγραφεί ως μηχανισμός που κρατά την Αμερική «μέσα», τη Γερμανία «κάτω» και τη Ρωσία «έξω» από την Ευρώπη[1]. Πέρα από αυτόν τον προφανή του ρόλο ως εργαλείου της αμερικανικής υπερδύναμης στο γεωπολιτικό παιχνίδι, το ΝΑΤΟ πρωταγωνιστεί και σε ένα ακόμη έργο, του οποίου ο τίτλος θα μπορούσε να είναι: «Ο εισπράκτορας». Με απλά λόγια, το ΝΑΤΟ είναι –εκτός των άλλων– και ο μηχανισμός συλλογής του «φόρου της υποτέλειας» από τους «συμμάχους»[2] των ΗΠΑ.

Αν κάποιοι υποστηρίξουν ότι στη ΝΑΤΟϊκή Συμμαχία η συμμετοχή είναι εθελοντική και ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται ομόφωνα, θα προτείναμε να ξαναρίξουν μία ματιά στον Πελοποννησιακό Πόλεμο και στον τρόπο με τον οποίο η Αθήνα του Περικλή διαχειρίστηκε τους συμμάχους της και το «κοινό» τους Ταμείο της Δήλου. Εκεί, σε κάποιες σελίδες του αξεπέραστου έργου του Θουκυδίδη, μπορεί να δει κανείς τι συνέβη σε κάποιους από τους συμμάχους της Αθήνας, όταν αρνήθηκαν τις… συνδρομές τους ή αμφισβήτησαν την απόλυτη εξουσία των Αθηναίων να διαχειρίζονται το «κοινό» ταμείο.

Έχουν περάσει από τότε αιώνες. Ωστόσο τίποτε δεν φαίνεται να έχει αλλάξει στον τρόπο που διαμορφώνονται οι πολιτικές ισορροπίες και οι σχέσεις μεταξύ κρατών: Ο ισχυρότερος «πουλά προστασία», η οποία σε κάποιες περιπτώσεις κοστίζει στον… προστατευόμενο μέχρι και 5% επί του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος του, όπως συμβαίνει επί δεκαετίες σε Ελλάδα και Τουρκία… Η εικόνα για τον τρόπο με τον οποίο παίζεται αυτό το παιχνίδι «προστασίας» είναι θολή και απαιτείται προσπάθεια για να τον παρακολουθήσει κανείς μέσα από τις επίσημες ανακοινώσεις και δηλώσεις. Κάποιες φορές, ωστόσο, οι πιέσεις της υπερδύναμης είναι τόσο έντονες, που δεν καλύπτονται από τον κομψό διπλωματικό λόγο:

Η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλαρι Κλίντον και ο υπουργός Άμυνας Ρόμπερτ Γκέιτς, για παράδειγμα, στις 13 Οκτώβρη του 2010 στη σύνοδο υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας του ΝΑΤΟ εξέφρασαν τις σοβαρές αμερικανικές ανησυχίες για την απόφαση των Ευρωπαίων συμμάχων στο ΝΑΤΟ να προβούν σε δραστικές περικοπές στις αμυντικές τους δαπάνες. Αυτές οι ανησυχίες θα μπορούσαν να διαβαστούν και ως προειδοποιήσεις από τον ηγεμόνα προς τους υποτελείς: Η συνδρομή στο αμερικανικό ταμείο (τουλάχιστον 2% επί του ΑΕΠ) πρέπει να καταβάλλεται ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση και δυνατότητα του «προστατευόμενου».

Η Ελλάδα είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα υποτελούς που –αν και υπό χρεοκοπία– καταβάλλει τον οβολό της στο διπλάσιο! Στον σχετικό κατάλογο (του 2009) που παρουσιάζει τις επιδόσεις των χωρών – μελών της Συμμαχίας, ανάλογα με το πόσο περισσότερα χρήματα ξοδεύουν για όπλα, βλέπουμε την υπερχρεωμένη Ελλάδα να φιγουράρει στην πρώτη –μετά τις ΗΠΑ– θέση. Οι ΗΠΑ καταβάλλουν για το δικό τους ΝΑΤΟϊκό μαγαζί και για τις δικές τους στρατιωτικές βιομηχανίες το 4,68% του ΑΕΠ τους. Η δεύτερη, η πτωχευμένη πλην τίμια Ελλάς, το 2009, τη χρονιά δηλαδή που βάρεσε κανόνι με το έλλειμμα, καταβάλλει (για ποια προστασία άραγε;) το 3,98% του ΑΕΠ της. Στην τρίτη θέση, η Τουρκία και πάει λέγοντας…

Μιλώντας για το χρήμα που πληρώνουμε ως «προστασία» στους Αμερικανούς, καλό είναι να μη μείνουμε σε ποσοστά. Οι απόλυτοι αριθμοί αποτυπώνουν με εντονότερα χρώματα την πραγματικότητα: Το 4% επί του ΑΕΠ του 2009 αντιστοιχεί, πάνω – κάτω, σε 6 δισεκατομμύρια ευρώ! Αν αυτά τα χρήματα δεν καταβάλλονταν για να γεμίσει το αμερικανικό ταμείο, η κυβέρνηση δεν θα χρειαζόταν να κόψει τους μισθούς και τις συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων, δεν θα χρειαζόταν να επιβάλει φόρους στα καύσιμα, δεν θα χρειαζόταν να αυξήσει τον ΦΠΑ… Η Ελλάδα, θα πρέπει να υπογραμμίσουμε, αν και υπό χρεοκοπία, όχι απλώς πλήρωσε το νταβατζιλίκι, αλλά κατέβαλε το διπλάσιο ποσό απ’ ό,τι ήταν συμβατικά υποχρεωμένη. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι η Ελλάδα, επί χρόνια, είναι στις πρώτες θέσεις στις εξοπλιστικές δαπάνες ανάμεσα στους υποτελείς των Αμερικανών.

Το γεγονός αυτό είναι ίσως χαρακτηριστικό στοιχείο της πολιτικής νοοτροπίας η οποία οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία: Οι ελληνικές κυβερνήσεις επί δεκαετίες συμμετείχαν πρόθυμα σε μία κούρσα εξοπλισμών με την Τουρκία που οργάνωνε η Ουάσιγκτον και, κάτω από την επίδραση της σχετικής «ντόπας» (μίζας), αδιαφόρησαν για το γεγονός ότι τα κολοσσιαία ποσά δεν καταβάλλονταν πρώτα και κύρια για την προστασία της χώρας, αλλά για την κερδοφορία των αμερικανικών –κατά κύριο λόγο– πολεμικών βιομηχανιών[3].

1. Οι «αστακοί» γείτονες και «φίλοι»

Τα συμφέροντα που οικοδομούνται γύρω από την ελληνοτουρκική διαμάχη, η οποία αποτυπώνεται και στις υψηλότατες εξοπλιστικές δαπάνες των δύο χωρών, είναι τεράστια, όσο ακριβώς και οι τζίροι που διακινούνται από τις πωλήσεις όπλων. Υπό αυτήν την έννοια, δεν είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς τον φαύλο και δαπανηρό κύκλο μέσα στον οποίο κινείται η Ελλάδα προσπαθώντας (μάταια) να ανταγωνιστεί τα «αυτοκρατορικά» νεο-οθωμανικά οράματα. Όπως είδαμε σε προηγούμενο κεφάλαιο[4], η Τουρκία, με αμερικανικές πλάτες από τη δεκαετία του ’90, ειδικά μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, διεκδικεί ρόλο περιφερειακής υπερδύναμης. Πρόκειται για απαιτητικό, από πλευράς εξοπλιστικών δαπανών, ρόλο.[5] Σύμφωνα με όσα έχουν δημοσιοποιηθεί από τον τουρκικό Τύπο το 2010, όταν δηλαδή γίνονταν η προσπάθεια προσέγγισης και η… απόβαση Ερντογάν στην Αθήνα, η Τουρκία μέσα σε λιγότερο από 10 χρόνια θα αποκτήσει:

● Εκατό μαχητικά αεροσκάφη F-35 Joint Strike Fighter LIghtening II, το κόστος των οποίων θα φτάσει τα 15 δισ. δολάρια, αλλά θα αποπληρωθεί και πέραν της δεκαετίας.

● Μέσα στο 2010 η τουρκική Π.Α. θα αρχίσει να παραλαμβάνει τα 30 F-16 block 50, με τα οποία «ισοφάρισε» την αγορά των 30 F-16 που είχε παραγγείλει το 2005 η Ελλάδα και έχει πλέον παραλάβει. Η Τουρκία θα προχωρήσει σε εκσυγχρονισμό παλαιότερων F-16.

● Έξι νέα υποβρύχια U-291 κόστους 3 δισ.

● Επιθετικά ελικόπτερα που αναμένεται να κοστίσουν 7 δισ.

● Απροσδιόριστο είναι ακόμη το κόστος των συστημάτων αντιαεροπορικής – αντιπυραυλικής άμυνας που θα αγοραστούν, καθώς και το κόστος ανάπτυξης και κατασκευής εξ ολοκλήρου ενός τουρκικού άρματος μάχης.

Τον Δεκέμβριο του 2009 το τουρκικό Κοινοβούλιο ενέκρινε έναν «αμυντικό» προϋπολογισμό 11,3 δισ. δολαρίων, έναντι 10,5 δισ. του 2010. Σε ποσοστό φτάνει το 5,4 του συνολικού τουρκικού προϋπολογισμού. Κι όλα αυτά χωρίς να υπολογιστούν οι δαπάνες για τη Στρατοχωροφυλακή (3 δισ.) και για την Ακτοφυλακή (210 εκατομμύρια δολάρια). Ο πακτωλός χρήματος που καταθέτει η Τουρκία στον χωρίς πάτο κουβά των εξοπλιστικών δαπανών, προφανώς, δεν είναι δυνατόν να ισοσκελιστεί από τη χρεοκοπημένη αυτήν την περίοδο Ελλάδα. Ωστόσο, αυτό το γεγονός μάλλον μικρή σημασία έχει ως προς τις δυνατότητες της χώρας να αντιμετωπίσει την «τουρκική απειλή», καθώς, όπως θα δούμε στη συνέχεια, και την περίοδο της «ισχυρής Ελλάδας» των κυβερνήσεων Σημίτη, τότε που η χώρα «μοίραζε» στις πολεμικές βιομηχανίες και τους εγχώριους μεσάζοντες, για άλλο σκοπό δίνονταν τα λεφτά…

 ***

 2. Όπλα για το ΝΑΤΟ

Μια χαρακτηριστική σύνοψη του τρόπου δόμησης των ελληνικών εξοπλιστικών δαπανών τη χρωστάμε σε έναν εξ επαγγέλματος ειδικό επί του θέματος: Ο πρώην αρχηγός ΓΕΣ, στρατηγός Κ. Παναγιωτάκης, ο οποίος καταθέτοντας στις 17.11.2008 ως μάρτυρας σε Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής, που διερευνούσε τις προμήθειες εξοπλιστικών προγραμμάτων που έγιναν επί υπουργίας των Α. Τσοχατζόπουλου και Γ. Παπαντωνίου, είχε πει[6] ότι η Ελλάδα επί πολλά χρόνια δεχόταν από τις ΗΠΑ ό,τι περίσσευε, αφού «παίρναμε οπλικά συστήματα τα οποία ήταν σάπια, με τις λεγόμενες βοήθειες και τα προγράμματα FMF. Ό,τι περίσσευε μας δίνανε». Η μονόπλευρη οδός προμήθειας ορισμένων οπλικών συστημάτων κυρίως από τους Αμερικανούς «μας δημιούργησε προβλήματα στις σχέσεις μας και στις επιχειρήσεις μας, αν κάναμε, με τους Τούρκους. Το ΝΑΤΟ μπορεί να μας κάνει παρεμβολές όποτε θέλει» συνέχισε ο στρατηγός Κ. Παναγιωτάκης και υπογράμμισε ότι η Ελλάδα διαθέτει ήδη αρκετά όπλα για το ΝΑΤΟ. «Πρέπει κάποτε να κρατάμε και κάποια οπλικά συστήματα για τη δική μας την άμυνα, γιατί το ΝΑΤΟ, όταν κάνουμε πόλεμο με την Τουρκία, δεν θα μας βοηθήσει, όπως ξέρετε».

***

Μια χαρακτηριστική εικόνα αυτού που περιέγραψε παραστατικά ο στρατηγός Κ. Παναγιωτάκης είναι οι παρακάτω αγορές δισεκατομμυρίων, που δεν έχουν να κάνουν με την αμυντική θωράκιση της χώρας, αλλά εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις της και τις εισφορές της έναντι του ΝΑΤΟ και της αμερικανικής –κατά κύριο λόγο– πολεμικής βιομηχανίας:

● Οι αντιαεροπορικοί – αντιβαλλιστικοί πύραυλοι Patriot έχουν ενταχθεί στον σχεδιασμό του συστήματος «αντιπυραυλικής προστασίας» των ΗΠΑ – ΝΑΤΟ.

● Οι πιο σύγχρονες φρεγάτες του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμες σε ΝΑΤΟϊκές επιχειρήσεις, όπως αυτές που πραγματοποιήθηκαν και πραγματοποιούνται στη Λιβύη, τη Σομαλία (αντιμετώπιση πειρατείας), την Αν. Μεσόγειο (πόλεμος κατά της τρομοκρατίας).

● Τα ελληνικά ιπτάμενα ραντάρ διατέθηκαν στις πολεμικές επιχειρήσεις στη Λιβύη (Αερομεταφερόμενο Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης και Έλεγχου).

● Τα ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη F-16, που έχουν πιστοποιηθεί από το ΝΑΤΟ για τη μεταφορά και ρίψη ατομικών βομβών και έχουν ενταχθεί στον πυρηνικό σχεδιασμό του ΝΑΤΟ.

Πολλά –πάρα πολλά– δισεκατομμύρια, εκτός από την κάλυψη αναγκών του ΝΑΤΟ, πετάχτηκαν απ’ τις ελληνικές κυβερνήσεις για την αγορά εξοπλιστικών συστημάτων τα οποία παραμένουν ανενεργά, καθώς είτε βρίσκεται σε εκκρεμότητα η ολοκλήρωσή τους είτε έχουν διαπιστωθεί προβλήματα στην ποιότητα και τη χρησιμότητά τους: Τα παρακάτω παραδείγματα είναι χαρακτηριστικά:[7]

● Η αγορά των υποβρυχίων Τ-214, που δώδεκα χρόνια μετά την… εσπευσμένη παραγγελία τους και αφού έχουν διατεθεί 2,3 δισ. ευρώ, το Πολεμικό Ναυτικό έχει παραλάβει (μέχρι το 2012) μόνο ένα σκάφος, το «πειραματικό», το «Παπανικολής».

● Επίσης, η σύμβαση του 2002 για ανακατασκευή των τριών παλαιών υποβρυχίων Τ-209, το κόστος της οποίας άγγιξε το ποσό που θα κόστιζε η εξαρχής κατασκευή τους.

● Η αγορά 170 γερμανικών αρμάτων μάχης τύπου Leopard 2 HEL, αξίας 1,7 δισ. ευρώ, τα οποία από την παραλαβή τους (2006) και μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές (Απρίλης του 2012) έμειναν χωρίς πυρομαχικά και οι επιχειρησιακές τους δυνατότητες εξαντλούνται σε παρελάσεις, ενώ ήδη συμπληρώνεται ο χρόνος κατά τον οποίο θα πρέπει να δοθούν και άλλα χρήματα[8] προκειμένου να γίνει η αναβάθμισή τους!

● Η παρτίδα 50 μαχητικών F-16, που παραγγέλθηκαν εσπευσμένα… το έτος 2000, λίγο πριν από τις εκλογές, χωρίς στην αρχική παραγγελία να περιλαμβάνεται ο κινητήρας και το σύστημα αυτοπροστασίας, και για τα οποία χρειάστηκε να γίνει νέα συμπληρωματική σύμβαση με τους όρους των Αμερικανών πωλητών.

● Τα 5 αντιτορπιλικά τύπου Adams, που ναυπηγήθηκαν στις ΗΠΑ το διάστημα 1960-1964 και τα έφερε ο Μητσοτάκης ως δώρο από την κυβέρνηση Μπους μετά το 1991, σε ηλικία 30 ετών, για να αποσυρθούν ύστερα από 10 χρόνια, αφού προηγουμένως «εκσυγχρονίστηκαν» με υψηλό κόστος («ο κούκος αηδόνι», που είπαμε), χωρίς ποτέ να προσφέρουν πραγματική υπηρεσία στην αμυντική θωράκιση της χώρας.

● Τα 4 αερόστρωμνα (hovercraft) τύπου Zubr, από Ρωσία και Ουκρανία, που ποτέ δεν εντάχθηκαν επιχειρησιακά στο Πολεμικό Ναυτικό.

 ***

 Ολοκληρώνοντας την προσπάθεια σκιαγράφησης της «λογικής» και «πρακτικής» των ελληνικών εξοπλιστικών προμηθειών, η οποία έχει μετατρέψει τη χώρα σε αποθήκη –είτε ΝΑΤΟϊκού είτε άχρηστου για την άμυνά της υλικού–, θα ήταν μέγιστη παράλειψη από μέρους μας η απουσία της εξής επισήμανσης: Τα δισεκατομμύρια των εξοπλιστικών προμηθειών εξασφαλίζονται με πιστώσεις (δανεισμό). Οι μίζες, όμως, καταβάλλονται τοις μετρητοίς[9]

 

3. Οι εξοπλιστικές δαπάνες και το χρέος

Έχοντας κατά νου την αλήθεια που περιέγραψε ο στρατηγός Παναγιωτάκης στην κατάθεσή του στην ελληνική Βουλή, επιβάλλεται να ρίξουμε μία ματιά στα αστρονομικά ποσά που δαπάνησε η χώρα την τελευταία τριακονταπενταετία σε εξοπλιστικά προγράμματα. Κάτι που επίσης δεν θα πρέπει να ξεχνάμε βλέποντας τα στοιχεία που θα ακολουθήσουν, είναι ότι το πρόσχημα και η δικαιολογία για τα δισεκατομμύρια που η χώρα δανείστηκε ήταν η αντιμετώπιση της «τουρκικής απειλής». Όμως, από όσα έχουμε ήδη αναφέρει κι από όσα ο στρατηγός Παναγιωτάκης κατέθεσε στη Βουλή, συνάγεται ότι η Ελλάδα δανείστηκε κολοσσιαία ποσά όχι τόσο για να προετοιμάσει την άμυνά της έναντι της Τουρκίας, όσο για να είναι το «καλύτερο παιδί» στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και για να διακινηθούν τοις μετρητοίς οι μίζες προς κάποιους…

Και για να δώσουμε μία αίσθηση των οικονομικών μεγεθών για τα οποία γίνεται λόγος εδώ, αρκεί το εξής: Δεν είναι υπερβολή να υποστηρίξει κάποιος ότι το 1/3 από το ελληνικό (πριν από το κούρεμα) χρέος, προέρχεται από δάνεια για εισαγωγές εξοπλιστικών συστημάτων.

 ***

 Κοιτώντας τους σχετικούς πίνακες του ΝΑΤΟ[10], διαπιστώνει κανείς ότι η Ελλάδα είναι σταθερά στους 5 μεγαλύτερους εισαγωγείς όπλων στον κόσμο και, με βάση το πού κατευθύνονται οι οικονομικοί της πόροι τα τελευταία 35 χρόνια, μπορεί δίκαια να χαρακτηριστεί ως «μεγάλος ευεργέτης» των πολεμικών βιομηχανιών των ΗΠΑ, Γερμανίας και Γαλλίας.

Συνοπτικά, η Ελλάδα είναι η χώρα με τις μεγαλύτερες κατά κεφαλή στρατιωτικές δαπάνες (ποσοστό επί του ΑΕΠ) ανάμεσα στις χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατέχει την τρίτη θέση στον αντίστοιχο δείκτη ανάμεσα στις χώρες – μέλη του ΝΑΤΟ και βρισκόταν μέχρι το 2010 σταθερά στην πρώτη πεντάδα των μεγαλύτερων εισαγωγέων όπλων ανάμεσα σε όλες τις χώρες του κόσμου!

Σύμφωνα με τα στοιχεία των εκθέσεων του Διεθνούς Ινστιτούτου Στοκχόλμης για την Ειρήνη και τον Αφοπλισμό (SIPRI), η Ελλάδα για την περίοδο 1974-2010 (σε σταθερές τιμές έτους 1990) αγόρασε:

● από τις ΗΠΑ όπλα αξίας 15,5 δισ. δολαρίων,

● από τη Γερμανία όπλα αξίας 6,5 δισ. δολ.,

● από τη Γαλλία όπλα αξίας 4,1 δισ. δολ.,

● από την Ολλανδία όπλα αξίας 2,1 δισ. ευρώ,

● από τη Ρωσία όπλα αξίας 1 δισ. ευρώ,

● από την Ιταλία όπλα αξίας 879 εκατ. δολ.

Τα ποσά αυτά, σύμφωνα με μία διαφορετική ανάγνωση των στοιχείων του SIPRI, μας λένε ότι η Ελλάδα μετά το 1974 εισάγει σταθερά κατά μέσο όρο και σε ετήσια βάση:

● Το 3,74% των όπλων που εξάγουν παγκοσμίως οι ΗΠΑ!

● Το 9,64% των όπλων που εξάγει παγκοσμίως η Γερμανία.

● Το 5,51% των όπλων που εξάγει παγκοσμίως η Γαλλία.

Αυτά τα στοιχεία δικαιολογούν απόλυτα τον ελληνικό τίτλο του μεγάλου ευεργέτη των πολεμικών βιομηχανιών ΗΠΑ, Γερμανίας, Γαλλίας, αν οι αγορές που έκανε στο διάστημα 1974-2010 διαβαστούν ως εξής:

● Η Ελλάδα αγόρασε από τις ΗΠΑ όπλα που αντιστοιχούν στο σύνολο της παραγωγής της αμερικανικής πολεμικής βιομηχανίας για διάστημα άνω των 16 μηνών!

● Η Ελλάδα κάθε δέκα χρόνια αγοράζει το σύνολο της ετήσιας παραγωγής της γερμανικής πολεμικής βιομηχανίας που προορίζεται για εξαγωγές!

● Η Ελλάδα το διάστημα 1974-2010 αγόρασε το σύνολο της παραγωγής περίπου δύο ετών της γαλλικής πολεμικής βιομηχανίας που προορίζεται για εξαγωγές!

Κάτι επίσης αξιοσημείωτο: Την εποχή της «ισχυρής Ελλάδας» του Κ. Σημίτη, την πενταετία 2001-2005[11], η χώρα ήταν πρώτη στην παγκόσμια κατάταξη στις εισαγωγές όπλων από τις ΗΠΑ και δέκατη στις εισαγωγές όπλων μεταξύ όλων των χωρών του κόσμου, κατέχοντας ως χώρα εισαγωγής το 4% της παγκόσμιας «πίτας» των εξαγωγών όπλων που γίνονται από όλες τις χώρες! Στη λίστα των παγκόσμιων «πρωταθλητών» στις εισαγωγές όπλων παρέμεινε η Ελλάδα και κατά το διάστημα που χρεοκοπούσε! Έτσι, το διάστημα 2007-2010, την 1η θέση κατέχει η Ινδία (9,8 δισ. δολ.), τη 2η η Ν. Κορέα (5,6 δισ. δολ.), την 3η το Πακιστάν (5,3 δισ. δολ.), την 4η η Κίνα (4,8 δισ. δολ.) και την 5η θέση κατέχει η Ελλάδα (4,3 δισ. δολάρια). Ακολουθούν, κατά σειρά, οι χώρες Σινγκαπούρη, Αλγερία, ΗΠΑ, Αυστραλία, Μαλαισία, Αραβικά Εμιράτα, Τουρκία, Βενεζουέλα…

 ***

 Είδαμε, νομίζουμε, ευκρινώς τον ελληνικό πρωταθλητισμό στον τομέα των εξοπλιστικών δαπανών, Ας δούμε τώρα –κατά το δυνατόν– τη σχέση αυτών των δαπανών ως προς το δημόσιο χρέος.

Στο τέλος του 2003, στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού του 2004, ο τότε υπουργός Οικονομίας Ν. Χριστοδουλάκης –προκειμένου να υποστηρίξει την άποψη ότι η Ελλάδα, αν αφαιρεθεί η ιδιαιτερότητα των αυξημένων δαπανών για εξοπλισμούς και δεν υπολογιστεί το χρέος των Ενόπλων Δυνάμεων, τότε εκπληρώνει τους δείκτες της ΟΝΕ για τα δημοσιονομικά μεγέθη και κυρίως αυτόν του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ– παραδέχθηκε ότι: «τουλάχιστον 25 μονάδες του δημόσιου χρέους (δηλαδή το 1/4 του χρέους), οφείλονται στις δικαιολογημένες μεν, αλλά ιδιαιτέρως αυξημένες αμυντικές δαπάνες της χώρας μας».[12]

Οι υπολογισμοί που θα επιχειρήσουμε στη συνέχεια, έχοντας υπόψη και το εξοπλιστικό πάρτι που ακολούθησε από το 2004 μέχρι και το 2010 προφανώς, αναθεωρούν προς τα πάνω την εκτίμηση Χριστοδουλάκη. Μία πιο ρεαλιστική προσέγγιση είναι ότι ο δανεισμός για αγορές (ΝΑΤΟϊκών και άχρηστων, σύμφωνα με τον στρατηγό Παναγιωτάκη) όπλων, δημιούργησε κάτι περισσότερο από το 1/3 του χρέους της χώρας…

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το 2010 το Διεθνές Ινστιτούτο Στοκχόλμης για την Ειρήνη και τον Αφοπλισμό (SIPRI):

● Οι δαπάνες της Ελλάδας για εισαγωγές όπλων κατά την περίοδο που έγινε η συσσώρευση του σημερινού δημόσιου χρέους (1974-2010) ήταν της τάξης των 32 δισ. δολαρίων (σταθερές τιμές 1990). Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο μισό ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν) της ίδιας χρονιάς (1990), που ήταν 66,7 δισ. δολ.

● Τα τελευταία 36 χρόνια, υπήρξαν εισαγωγές όπλων στην Ελλάδα, προερχόμενων από ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία, συνολικής αξίας ίσης σχεδόν με το μισό του μέσου ετήσιου ΑΕΠ της ίδιας περιόδου.

Εδώ θα πρέπει να επαναλάβουμε ότι οι εξοπλιστικές δαπάνες χρηματοδοτούνται με δανεισμό και κατά συνέπεια τροφοδοτούν άμεσα το χρέος, όχι μόνο αυξάνοντάς το κατά το ύψος του ποσού αυτών των δαπανών, αλλά κατά πολύ περισσότερο, καθώς συσσωρεύονται και οι τόκοι. Έπειτα από όλα αυτά ας λάβουμε υπόψη ότι:

● Το δημόσιο χρέος, έτσι όπως διαμορφώθηκε το 2010 (πριν από το κούρεμα) και με τη συσσώρευση τόκων επί τόκων, ξεπέρασε τα 330 δισ. ευρώ (143% ΑΕΠ, 2010).

● Το χρέος των 330 δισ. ευρώ αποτελείται από κεφάλαια και τόκους επί τόκων.

● Οι εισαγωγές όπλων χρηματοδοτούνται κυρίως από εξωτερικό δανεισμό, δηλαδή «χτίζουν» άμεσα το χρέος και μάλιστα είναι μακροχρόνιος δανεισμός, πράγμα που συμβάλλει κατά πολύ στη συσσώρευση των τόκων[13].

● Οι δαπάνες, όσα δηλαδή ξόδεψε η Ελλάδα για εισαγωγές όπλων μεταξύ 1974-2010[14], ισοδυναμούν με περίπου 32 δισ. δολάρια σε τιμές 1990, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 50% ενός μέσου ετήσιου ΑΕΠ της Ελλάδας των τελευταίων δεκαετιών. Αν προστεθούν και οι τόκοι στο κεφάλαιο αυτό (καθότι προέρχεται από δανεισμό), τότε ισοδυναμεί με κάτι πολύ παραπάνω από το 50% του μέσου ΑΕΠ της χώρας αυτήν την περίοδο.

Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη όλα αυτά, τότε το συμπέρασμα είναι πασιφανές και εύλογο: Ένα τεράστιο μέρος του δημόσιου χρέους προήλθε από τα δάνεια για τις δαπάνες για τις εισαγωγές όπλων και τους τόκους που αυτά δημιουργούν. Με βάση λοιπόν μετριοπαθείς υπολογισμούς, το ποσό των 32 δισ. δολαρίων (σταθερές τιμές έτους 1990), που έχει διατεθεί για εισαγωγές όπλων το διάστημα 1974-2010, αν υπολογιστεί με βάση τον πληθωρισμό, τις αλλαγές στις συναλλαγματικές ισοτιμίες αλλά και τους τόκους που πληρώνονται στα δάνεια για την κάλυψη αυτών των αγορών, τότε προκύπτει πως ένα μεγάλο μέρος, πολύ πάνω από το 1/3 του συνολικού δημόσιου χρέους της Ελλάδας των 328,5 δισ. ευρώ (πριν από το κούρεμα), οφείλεται σε εισαγωγές όπλων.

**

[1] «Το ΝΑΤΟ δεν παρέχει μόνο τον κύριο μηχανισμό για την άσκηση της επιρροής των ΗΠΑ στις ευρωπαϊκές υποθέσεις, αλλά επίσης τη βάση για την πολιτικά κρίσιμη αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Δυτική Ευρώπη» («Η Μεγάλη Σκακιέρα», Ζ. Brzezinski, Λιβάνης, 1998).

[2] Σε αυτόν τον ρόλο το ΝΑΤΟ γνώρισε ασύλληπτη (οικονομική) επιτυχία με την ένταξη στη «συμμαχία» των χωρών της ανατολικής Ευρώπης, πρώην μελών του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Αν θέλει κάποιος να πάρει μία ιδέα αυτής της τεράστιας μπίζνας, δεν έχει παρά να αναλογιστεί το κόστος του «εκσυγχρονισμού» (από αρβύλες μέχρι πυραύλους) προκειμένου να επιτευχθεί η «συμβατότητα» με τις επιχειρησιακές δομές και δυνατότητες του ΝΑΤΟ ολόκληρων στρατών χωρών όπως η Πολωνία, η Ρουμανία, η Βουλγαρία κ.λπ…

[3] Σύμφωνα με δημοσίευμα της ηλεκτρονικής έκδοσης της Ντόιτσε Βέλε (19.3.2012), το παγκόσμιο εμπόριο όπλων εξακολουθεί να ανθεί, όπως φαίνεται από νεότερη έκθεση του Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη στη Στοκχόλμη SIPRI που δόθηκε στη δημοσιότητα. Όπως προκύπτει από τη νέα έκθεση, τα τελευταία πέντε χρόνια η ποσότητα των παγκόσμιων πωλήσεων όπλων αυξήθηκε κατά 24% σε σύγκριση με την 5ετία 2002-2006. Στους δυο μεγαλύτερους εξαγωγείς, τις ΗΠΑ (30%) και τη Ρωσία (24%), αναλογούν σχεδόν οι μισές πωλήσεις. Ακολουθεί η Γερμανία με 9 % μερίδιο αγοράς, με κύρια εξαγωγικά προϊόντα υποβρύχια και φρεγάτες και με κυριότερους πελάτες την Ελλάδα (13%), τη Νότια Κορέα (10%) και τη Νότια Αφρική (8%). Στην τέταρτη θέση των μεγαλύτερων εξαγωγέων βρίσκεται η Γαλλία με 8% (η Ελλάδα δεύτερος καλύτερος πελάτης της με 10%) και στην πέμπτη θέση η Βρετανία με 4%. Όσον αφορά ειδικότερα την Ευρώπη και την Ελλάδα: Οι εισαγωγές συμβατικών οπλικών συστημάτων στις χώρες της Ευρώπης αυξήθηκαν κατά 13% μεταξύ 2007 και 2011 σε σχέση με την προηγούμενη πενταετία. Το 80% των ευρωπαϊκών εισαγωγών προέρχεται μάλιστα από τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Την τελευταία 5ετία η Ελλάδα ήταν ο μεγαλύτερος εισαγωγέας στην περιοχή και, μαζί με τη Μ. Βρετανία και τη Νορβηγία, είναι οι μοναδικές ευρωπαϊκές χώρες που συγκαταλέγονται στους 20 μεγαλύτερους εισαγωγείς παγκοσμίως. (http://www.dw.de/dw/article/015816906,00.html).

[4] Κεφάλαιο όγδοο.

[5] Military expenditure of Turkey

In local currency (m. liras ) Start of financial year: January

Year Value

1988 3,8 1989 7,2 1990 13,9 1991 23,7 1992 42,3 1993 77,7 1994 157 1995 303 1996 612 1997 1,183 1998 2,289 1999 4,168 2000 6,248 2001 8,844 2002 13,641 2003 15,426 2004 15,568 2005 16,232 2006 19,260 2007 18,333 2008 22,297 2009 [25,269] 2010 [26,313]

 

In constant (2009 ) US $ m.

Year Value

1988 8,858 1989 10,252 1990 12,384 1991 12,721 1992 13,395 1993 14,802 1994 14,475 1995 14,869 1996 16,648 1997 17,345 1998 18,175 1999 20,066 2000 19,420 2001 17,803 2002 18,942 2003 17,096 2004 15,602 2005 14,770 2006 15,859 2007 13,880 2008 15,285 2009 [16,302] 2010 [15,634]

 

As percentage of gross domestic product

Year Value

1988 2,9 1989 3,1 1990 3,5 1991 3,8 1992 3,9 1993 3,9 1994 4,1 1995 3,9 1996 4,1 1997 4,1 1998 3,3 1999 4 2000 3,7 2001 3,7 2002 3,9 2003 3,4 2004 2,8 2005 2,5 2006 2,5 2007 2,2 2008 2,3 2009 [2,7]

Notes: This country changed or redenominated its currency during the period; all current price local currency figures have been converted to the latest currency.

                                                                                                                                                      

 [6] «Ριζοσπάστης», Παρασκευή 5 Αυγούστου 2011.

[7]Από τον «Ριζοσπάστη» (30.4.2011).

[8] Ενδεικτική της αντίληψης που εξακολουθεί να επικρατεί, παρά την οικονομική καταστροφή της χώρας, είναι η πρόθεση και προσπάθεια της ηγεσίας του υπουργείου Άμυνας της (συν)κυβέρνησης Παπαδήμου, η οποία, και παρά το γεγονός της ύπαρξης των σύγχρονων, αλλά επιχειρησιακά άχρηστων Leopard 2 HEL, παζαρεύει τη «δωρεάν» προμήθεια αμερικανικών μεταχειρισμένων αρμάτων, των οποίων ο εκσυγχρονισμός, αν τελικά αποκτηθούν, θα στοιχίσει «ο κούκος αηδόνι»…

[9] Μία μικρή –ελάχιστη– εικόνα για τον τρόπο που διακινείται το χρήμα από τις μίζες και το πώς το αξιοποιούν οι «δικαιούχοι» πήραμε με την υπόθεση της σύλληψης του πρώην υπουργού Άμυνας Άκη Τσοχατζόπουλου. Αφήνοντας κατά μέρος τις λεπτομέρειες της υπόθεσης, θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι τα τεράστια ποσά (25 εκατ. δολάρια) που βρέθηκαν και απασχόλησαν τη Δικαιοσύνη, αφορούν τη μίζα από ένα μόνο εξοπλιστικό πρόγραμμα! Αν συνυπολογίσουμε τη βάσιμη υποψία ότι στις αμυντικές δαπάνες, από την αγορά κορδονιών για τις αρβύλες μέχρι την προμήθεια υπερσύγχρονων εξοπλιστικών συστημάτων, συμπεριλαμβάνεται και η «απαραίτητη» μίζα, τότε αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος της κλοπής του δημόσιου χρήματος. Μάλιστα, το μέγεθος αυτής της κλοπής αποκτά την πραγματική του κολοσσιαία διάσταση αν ληφθεί υπόψη ότι: Πρώτον, η πρακτική της μίζας δεν περιορίζεται στα εξοπλιστικά προγράμματα, αλλά στο σύνολο των δημοσίων δαπανών και επενδύσεων. Δεύτερον, ότι όλο αυτό το χρήμα των δημοσίων δαπανών προήλθε κατά κύριο λόγο από δανεισμό, δηλαδή συνεισέφερε στη δημιουργία του χρέους της χώρας.

[10]http://www.nato.int/nato_static/assets/pdf/pdf_2011_03/20110309_PR_CP_2011_027.pdf.

Επίσης και http://www.nato.int/docu/pr/2003/p03-146e.htm.

[11] Πίνακας από το SIPRI για τις συνολικές (όχι μόνο εισαγωγές όπλων) ελληνικές στρατιωτικές δαπάνες

Σε εκατομμύρια ευρώ Year Value

1988 [1,145] 1989 [1,220] 1990 [1,486] 1991 [1,683] 1992 [2,027] 1993 [2,264]

1994 [2,554] 1995 [2,842] 1996 [3,259] 1997 [3,665] 1998 [4,184] 1999 [4,496]

2000 [4,895] 2001 [4,948] 2002 [5,030] 2003 [4,462] 2004 [5,048] 2005 [5,652]

2006 [6,064] 2007 [6,235] 2008 [7,219] 2009 [7,612] 2010 [7,062]

 

Σε εκατομμύρια δολάρια (τιμές 2009 ) Year Value

1988 [6,979] 1989 [6,544] 1990 [6,616] 1991 [6,275] 1992 [6,521] 1993 [6,365] 1994 [6,475] 1995 [6,613] 1996 [7,009] 1997 [7,469] 1998 [8,139] 1999 [8,521] 2000 [8,992] 2001 [8,794] 2002 [8,626] 2003 [7,390] 2004 [8,125] 2005 [8,786] 2006 [9,135] 2007 [9,128] 2008 [10,148] 2009 [10,572] 2010 [9,369]

 

Επί τοις % ως προς το ΑΕΠ Year Value

1988 [4,2] 1989 [3,8] 1990 [3,8] 1991 [3,5] 1992 [3,6] 1993 [3,6] 1994 [3,6] 1995 [3,2] 1996 [3,3] 1997 [3,4] 1998 [3,5] 1999 [3,6] 2000 [3,6] 2001 [3,4] 2002 [3,2] 2003 [2,6] 2004 [2,7] 2005 [2,9] 2006 [2,9] 2007 [2,8] 2008 [3] 2009 [3.2]

[12] «Ριζοσπάστης», Σάββατο 30 Απριλίου 2011.

[13] Ακόμη πληρώνουμε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο για την αποπληρωμή σε αμερικανικές τράπεζες της λεγόμενης «αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας» (προγράμματα FMF) που ξεκίνησε τη δεκαετία του ’50. Το έτος 2000 το συσσωρευμένο χρέος προς τράπεζες των ΗΠΑ, εξαιτίας αυτού του λόγου, ξεπερνούσε τα 6,3 δισ. δολάρια (δάνεια και τόκοι). Το 2002 ο τότε υπουργός Εθνικής Άμυνας είχε δηλώσει στη Βουλή, απαντώντας σε ερώτηση βουλευτών του ΚΚΕ, ότι η κυβέρνηση δεν διαθέτει στοιχεία πέρα από αυτό που έχουν οι ΗΠΑ και πιο συγκεκριμένα ότι: «Τα στοιχεία του χρέους από το έτος 1994 και μετά τηρούνται από το υπουργείο Οικονομικών. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία που μας έχουν κοινοποιηθεί από τις ΗΠΑ, τα οφειλόμενα τοκοχρεολύσια για δάνεια FMF (για το έτος 2001) ανέρχονται σε 523,25 εκατομμύρια δολάρια. Διευκρινίζεται ότι οι παρατηρούμενες αυξήσεις, σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό, οφείλονται στη μεγάλη διαφοροποίηση της ισοτιμίας του δολαρίου με τη δραχμή»!

[14]Ο «Ριζοσπάστης» (30.4.2011) σημειώνει: «Ενδιαφέρον έχει η διαχρονική εξέλιξη της δαπάνης της Ελλάδας για εισαγωγές όπλων. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του SIPRI, η Ελλάδα την περίοδο:

1960-2010 δαπάνησε 36.895 εκατ. δολάρια (13η θέση παγκόσμια).

1974-2010 δαπάνησε 32.080 εκατ. δολάρια (10η θέση παγκόσμια).

1980-2010 δαπάνησε 26.257 εκατ. δολάρια (10η θέση παγκόσμια).

1990-2010 δαπάνησε 21.394 εκατ. δολάρια (7η θέση παγκόσμια).

2000-2010 δαπάνησε 11.092 εκατ. δολάρια (4η θέση παγκόσμια)».

 

[1]http://www.nato.int/nato_static/assets/pdf/pdf_2011_03/20110309_PR_CP_2011_027.pdf.

Επίσης και http://www.nato.int/docu/pr/2003/p03-146e.htm.

[1] Πίνακας από το SIPRI για τις συνολικές (όχι μόνο εισαγωγές όπλων) ελληνικές στρατιωτικές δαπάνες

Σε εκατομμύρια ευρώ Year Value

1988 [1,145] 1989 [1,220] 1990 [1,486] 1991 [1,683] 1992 [2,027] 1993 [2,264]

1994 [2,554] 1995 [2,842] 1996 [3,259] 1997 [3,665] 1998 [4,184] 1999 [4,496]

2000 [4,895] 2001 [4,948] 2002 [5,030] 2003 [4,462] 2004 [5,048] 2005 [5,652]

2006 [6,064] 2007 [6,235] 2008 [7,219] 2009 [7,612] 2010 [7,062]

 

Σε εκατομμύρια δολάρια (τιμές 2009 ) Year Value

1988 [6,979] 1989 [6,544] 1990 [6,616] 1991 [6,275] 1992 [6,521] 1993 [6,365] 1994 [6,475] 1995 [6,613] 1996 [7,009] 1997 [7,469] 1998 [8,139] 1999 [8,521] 2000 [8,992] 2001 [8,794] 2002 [8,626] 2003 [7,390] 2004 [8,125] 2005 [8,786] 2006 [9,135] 2007 [9,128] 2008 [10,148] 2009 [10,572] 2010 [9,369]

 

Επί τοις % ως προς το ΑΕΠ Year Value

1988 [4,2] 1989 [3,8] 1990 [3,8] 1991 [3,5] 1992 [3,6] 1993 [3,6] 1994 [3,6] 1995 [3,2] 1996 [3,3] 1997 [3,4] 1998 [3,5] 1999 [3,6] 2000 [3,6] 2001 [3,4] 2002 [3,2] 2003 [2,6] 2004 [2,7] 2005 [2,9] 2006 [2,9] 2007 [2,8] 2008 [3] 2009 [3.2]

[1] «Ριζοσπάστης», Σάββατο 30 Απριλίου 2011.

[1] Ακόμη πληρώνουμε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο για την αποπληρωμή σε αμερικανικές τράπεζες της λεγόμενης «αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας» (προγράμματα FMF) που ξεκίνησε τη δεκαετία του ’50. Το έτος 2000 το συσσωρευμένο χρέος προς τράπεζες των ΗΠΑ, εξαιτίας αυτού του λόγου, ξεπερνούσε τα 6,3 δισ. δολάρια (δάνεια και τόκοι). Το 2002 ο τότε υπουργός Εθνικής Άμυνας είχε δηλώσει στη Βουλή, απαντώντας σε ερώτηση βουλευτών του ΚΚΕ, ότι η κυβέρνηση δεν διαθέτει στοιχεία πέρα από αυτό που έχουν οι ΗΠΑ και πιο συγκεκριμένα ότι: «Τα στοιχεία του χρέους από το έτος 1994 και μετά τηρούνται από το υπουργείο Οικονομικών. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία που μας έχουν κοινοποιηθεί από τις ΗΠΑ, τα οφειλόμενα τοκοχρεολύσια για δάνεια FMF (για το έτος 2001) ανέρχονται σε 523,25 εκατομμύρια δολάρια. Διευκρινίζεται ότι οι παρατηρούμενες αυξήσεις, σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό, οφείλονται στη μεγάλη διαφοροποίηση της ισοτιμίας του δολαρίου με τη δραχμή»!

[1]Ο «Ριζοσπάστης» (30.4.2011) σημειώνει: «Ενδιαφέρον έχει η διαχρονική εξέλιξη της δαπάνης της Ελλάδας για εισαγωγές όπλων. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του SIPRI, η Ελλάδα την περίοδο:

1960-2010 δαπάνησε 36.895 εκατ. δολάρια (13η θέση παγκόσμια).

1974-2010 δαπάνησε 32.080 εκατ. δολάρια (10η θέση παγκόσμια).

1980-2010 δαπάνησε 26.257 εκατ. δολάρια (10η θέση παγκόσμια).

1990-2010 δαπάνησε 21.394 εκατ. δολάρια (7η θέση παγκόσμια).

2000

Απόψεις